чекан (м.)
Јашмакот се колнеше во чеканот и калапите што го хранат; Милан куманџијата — во дувалото што го дува огнот за да се стопи среброто со кое ги посребрува павтите и скопците; Рампо чешларот — во биволските рогови од кои ги прави чешлите; Желче — во сите свои деца, макар да ја немаше уште видено мајка им; Даме кожуварот — во сите јагниња и брави, од чии кожи ги правеше кожувите, а Мамуд ковачот — во чеканот и наковалната, на кои ги шерпаше клинците и плочите за свадбарските коњи и магариња.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Сега не си влезе право дома и не го остави ракавот во камарата над оган, ами влезе в земник, го отвори ковчежето во кое си собираше разни работи и каде мајка ѝ никако не проѕираше, го развитка ракавот, прислушна да не иде некој, ја извади китката, и така сама почна да ја гали, да ја мириса, да ја бакнува по цветот и повеќе по корењето, ја лепеше до образи де од едната, де од другата страна, ја притискаше на гради, та дури го извади гушалчето и ја кладе под левата гола град под која силно, како чекан, биеше нејзиното, тукушто разбудено, младо срце.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Ристе ја постави молбата. Суло го има чеканот за дамка, а Ристе десетина товари штици недамкосани, та „ако е кабил“ да дојде утре Сулоага да ја удри дамката да не ги носи Ристе на каракулот и да не плати кочан.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Савка живо се приготвуваше, понекогаш и ќе запееше: пред гроздоберот попот ќе ја благослови и таа ќе појде во куќата на својот чекан маж и не ќе се плаши веќе од потсмешливи погледи.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
2. Се разбуди на сува трева и го чу белото бранесто брзање на реката и уште - ситни удари на чекани во петте грча на здробените зглобови.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Раката на стариот мајстор се спушташе накај појасот, ја бараше рачката од чеканот...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Зборовите, тие врели капки смола, посилно печеа од ударите на невидливите мали чекани и разбудувааа нешто далечно, нешто склопчено на некое дно уште таму, в шума, крај вечерните огнови на смоларите.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Како тежок железен чекан го удираа сега по глава особено последните зборови на Делчев: „Сенародното востание во 1903 ќе биде пребрзано...“
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Потаму негде, во соседните ливади одекнуваа ударите на чекан.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
Мракот му се лепеше за кожата и тој затропа на првата врата сменувајќи ги тупаниците како чекани. Брзо, со сета сила на својот страв.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
И карпата разбрането се витка под чеканот. Не сеќава ни звук, ни тврдо отскокнување од камен.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
- Карпа! - простенкува тој. Ја остава батериската ламба до себеси, го грабнува чеканот и зафаќа лудо да удира во каменот.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Карпата само меко се тргнува во темнината (а во собата сега навираат од цепнатините на закнижените прозорци сончеви зраци) како да го избегнува болезнениот допир на чеканот, се бранува, час истакнато грозна, час магличесто мека и рамна.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Улиците се исполнија со луѓе кои со пили, секири, чекани, кршеа сѐ што ќе видеа дека е златно.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Од долниот крај на Рамни Ливади прозвучаа чести рамномерни удари на чекан.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Зовреа чеканите во тунелите, чеканчињата во бараката, а веќе и фабричните камења затрескаа еден во друг да го сомелат племенитиот метал заради кој во оваа пустелија беше дошле европските лакомци и ја собрале сиромаштијата од разните краишта на Македонија.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Дојде и тој чекан час.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Господе, ништо полошо немало кога не знаеш јазик, кога цел ден молчиш како нем, како вол и чукаш со чеканот; одвај чекавме навечер со Анастаса да се видиме, да си поразговараме, маките да си ги кажеме.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Мостовите ги градевме со делкан камен; и сега во ушиве уште ми одѕвонува глетото и чеканот кој милиони и милиони пати ќе чукнеше додека еден мост направевме; еве и прстиве од левата рака ми останаа манливи, ми останаа собрани од држење на глетото.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Ланската година, во пролетта, кога Јаузоските раетини кршеа камен за новата кула Јаузоска, Андон Анѓелов Јанчески, вториот Анѓелов син, бил искачен најгоре на спилата и како што измавнувал со чеканот, однатре од спилата бувот му се џитнал право в лице и додека Андон се тркалал прудолу по спилата, тој, бувот, како од праќа фрлен, се изгубил во шумата под Камен.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
