мраз (м.)
СИМКА: Чувај се од студ, од мраз, Костадине! Фанела да си носиш.
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
По студ, по мраз -туѓи прагови миеле само Костадина да го изгледаат.
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
Мразот копве, иде нова смена, пролет иде, нараснало жито, Вардар ќе набуја в пена, крај мој роден оживува питом...
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
Слушам како умира времето... Покрај лисјето што паѓа и мразот што се фаќа за рацете до каде сум стигнал Тоа умира сѐ што се раѓа па вечно сум со него помал макар за еден чекор
„Дождови“
од Матеја Матевски
(1956)
Се сети: кога како дете го виде отруено своето куче, со пена на исфрлените заби, со здрвени нозе и со мраз во позлатените очи, мислеше дека и самиот умира.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Кога ќе удри мразот, седат околу огништето, го слушаат завивањето на дивиот ветар и пророкуваат - по лутата зима иде плодна година.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
До година, штом јакиот студ ќе ја запре палавата лапавица и штом по соголените гранки јануари ќе го обележи својот пат со остри кристали од мраз, на ајдучката глутница ќе ѝ се придружат уште четири млади волци, ќе вијат по снежната пустелија, и кога ќе навлезат в трло, ќе ги исколат овците и со замрзната крв на своите муцки ќе се нурнат во маглите на планината.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Окитот ги заличи годините и зимата нема а немирна во мислата: каде Окитот ги заличи надите и овие раце израснати од барање во застани: каде Окитот ги заличи спомените на една зима мраз зима страв па сепак: каде каде
„Дождови“
од Матеја Матевски
(1956)
Би те кренале неми над своите немирни тежини да те поплави небето со белите трошки на погледот Дали тогаш твоето сонце ќе може да го озвучи кроткиот дожд на тишината Сепак не е зимата румена како нашите образи и не е вистински сетна како здивот на реката Побарај го слапот од надевање во извезената кора на мразот под која тлее жуборот на едно кревко сеќавање
„Дождови“
од Матеја Матевски
(1956)
– Mope, ако е за вода, ефенди, седнете, седнете, ене ја Попова Чешма, ладна е како мраз; ќе ви донесам една стомна, напијте се – одговори старецот и погледна со очите кон ниското куќаре, небаре бара стомна, да ги ислужи ефендиите, но војникот што зборуваше по каурски не дочека забитот да проговори, ниту му го преведе на турски одговорот и предлогот од старецот, ами сам му одговори: – Ефендијата сака вода од Бренското Чешмиче.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Гледаше и чувствуваше леплив мраз во утробата: прстите на хирургот трепереа како нишки трева под благ ветар.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Моите зеници се покриени со мраз. Јас сум месечар.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Најлошо беше тоа, што ја немаше водата, да заплисне и да го проголтне сето во него и сето наоколу во својот сребреникав пороен шум; најлошо беше што сето наоколу беше сковано во оној мраз.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
По површината на тој зелен мраз, како некој долго да триел со топла дланка, сега стоеше едно магливо проблеснување, а кога го пофатија сети под рацете пифтиестата водурлива обвивка, во која можеше да се забуца и целиот прст.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Тука мразот беше заискрено бел, исто како сребрената смеа на пената, а таму беше сосема зелен, како замечтаените самовилски вирови.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
И почнаа неволјите. Драган, кој беше главатар на сите деца од зградата, се доближи до елката и убаво го разгледа Дедо Мраз.
„Зоки Поки“
од Оливера Николова
(1963)
Мојот мачор... не е виновен. Јас ја изедов ногата на Дедо Мраз!
„Зоки Поки“
од Оливера Николова
(1963)
- А од што е таа слатка супа? – се кикотат децата. - Од коски... од коски од мраз!
„Зоки Поки“
од Оливера Николова
(1963)
Соопштуваше возбудено и панично, па и колку и да си спокоен и студен како мраз, сепак гласот негов те каса морничаво во душата, па помислуваш дека нешто најстрашно се случува: бесење, колење, стрелање.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
- Има - одговори Трајче. - Тука, на Велјанова Ливада има едно многу студено изворче. Водата е како мраз студена.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
