елек (м.)
СПИРО: Тоа ти е сеедно: да не си го заборавил елекот, би го зел и саатот, а да си се сетил да го земеш саатот, би го зел и елекот.
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
НАЦА: (Влегува со елекот.) Еве ти го елекот, чорбаџи Томче.
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Кога ќе ги врзе трите камчиња, 2) трици од брашно или дрво под бичкија, 3) лош човек — трица трнка — растение со многу трнје троска — остатокот од железото што останува после горење на железото трпезница — долга софра — трпеза тук — салото што се топи од сланината кога се јаде само пржена тукче (деминутив од тук) туткан — будаличка, завапкан тутне — да помине овој бел век ќаа — чорбаџија што пасе туѓи овци со кирија на руга ќатипче — писарче ќедер — штета ќерал — дел од куќата (шпајз, мусандра) ќеше — сакаше ќешки — само . .. ќилим — црна шамија за на глава ќулка — детска горна облека со ќулавче ќурдија — машка облека — елек ќурче — легинско фустанче угич — брав што оди пред овци, специјално острижен уѕур — од досада од бес, од што нема што да прави укрилам — заштитам улишам — правам со некаков дефект, без нешто што треба да го имам улка — утка, будала, глупа жена уложје — кошулицата по раѓањето на дете или животно уми се — се мисли, се чуди Уќумат — околиска власт ушчип — мена на месецот кога се подјадува фарк — итер, мајстор, ербап, снаодлив човек филџан — чаша за кафе фудбал — гордост, на големо оди „фудул" — големџија цврцнат — поднапиен цинкам — се ењавам, стенкам црквар — што оди или не оди в црква црнгалест — калеш човек, жена црнило — во случајов мажот или жената е црнило на другиот сопруг цулувци — спуштена коса над уши и потсечена до под брада Чебрен — манастир крај реката Црна чеда шарени — мешани деца машки и женски чекулец — дел од самарот за кој се закачува ортомата чело — почесно место на софрата чепкам — волната се чепка пред да се влачи честица — дел од просфората од која се вади литургија чисти понеделник — понеделник по поклади за Велигден чмеам — полека вријам.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Други пак луѓе, сосема спротивни на првите: добро угоени, избричени или со убаво потстрижени бради, измиени, богато облечени; со широки чоени или кадифени потури, со свилени појаси, со срмени елеци и севозможни златни и сребрени накити, со пиштоли за појасите, гордо се шетаа низ пазариштето броејќи ги по стоти или илјадити пат килибаровите броеници со меките и чисти прсти.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Ги држеше палците во џебовите на елекот и удираше со осум прсти по стомачето.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Воздивна ширум отварајќи ја устата и го извлече тешкиот часовник од џебот на излижаниот елек.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Луков ги става во џебот од елекот.
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
Арсо го отпетла синџирчето од елекот за да му помогне на чуварот бргу да му го извлече часовникот.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Глигор остана во мешаницата. Арсо забележа дека на Глигор му се доближи еден затвореник облечен во нови шајачни беневреци и темномаслинест елек.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Му го гледаше само појасот и сребрениот ќостек, закачен за елекот, чистите и нови ѕиври, спуштени во глуждовите.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
На срмениот елек му висеше сребрен ќостек14), на кој беше врзан сребрен часовник.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
На градите има срмен елек со гајтани, на половината опашал црвен појас, во кој закачен светка револверот.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Тоа утро Никола стана рано... Си ги обу сините потури7), ги навре чевлите, го облече црвениот со срма опточен елек и ѝ викна на Султана: - Султано!
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Се наведе, го распетла на брзина елекот, па кошулата. На голо, најде ќемер опашан.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Салото под елекот закитен со тежок сребрен синџир му се бранувало од задоволство додека ја гледал толпата обземена од тапа љубопитност, пред секакво чудо и сите што му биле и што ветувале дека ќе му станат купувачи на басма, шајак и јамболии можеле да се восхитуваат и да му се чудат - коњот пиел вино од поило и по команда се исправил на задните нозе.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Сиот беше во шарена облека, во тесни турски беневреци и со везен елек, со кубура и јатаган во појасот.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Со првата голтка сладникав пијалак, му доаѓа сликата на Јана како се сонча грбешки на сламената простирка, по куси машки пантолони и откопчан елек.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Шандор на главата има паларија со извиткан обод на кој не му се знае предна и задна страна; под раштрканите мустаќи му се гледа малечкото луле провиснато на крајот од устата; мевот му е испакнат и напиња на елекот што го стега; на елекот му се гледа синџирче од часовник што му завршува во џепчето каде што му е ставен палецот од едната рака; погледот му е сериозен, па дури и малку свечен од важноста што ја придава на сликањето, на чинот со кој ќе се овековечи градењето на куќата, на која е завршен првиот кат, а започнува вториот со оставени отвори за врати и прозорци.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Јас стигнав таму во осум часот наутро и затекнав само еден човек во елек и без палто, мошне скромен и љубезен.
„МАРГИНА бр. 29-31“
(1996)
Сеница во златен елек опивно пееше.
„Пупи Паф во Шумшул град“
од Славко Јаневски
(1996)
