тапан (м.)
Со приближувањето на тапанот се слуша и мелодијата на зурлите, придружена од пијаното пеење на Караман Атанас).
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
- Се опули Румка, се расплака... (Песната бива пресечена од едноличното биење на тапан.
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
Е, сега веќе ќе ми заличи куќава со невевчето. (Од далеку, а постепено сѐ поблиску се слуша свирење на чалгија и пеење на песната): Затропале тапаните Да ми одат по невестата, (Румба, румба, румба, ба, рефрен (Лиду, лиду, лиду, ду.
„Антица“
од Ристо Крле
(1940)
Тапан, а? Сакав да се оттргнам од тешката рака што ми висеше преку рамо и да побегнам. Не можев; нозете ми беа фатени.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Ене го - се витка пред заглушениот тапан, мафта со полно шише, ги задавува сурлите со сребрени банки фрлени во нивното грло.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
- Гледај сега, возбудено ми дошепна Цане, - Гледај... Гледав. Арсо се нишаше пред тапанот, пушташе некакви грлени извици, смешно подрипнуваше од нога на нога; кога го догледа.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Неочекувано удри гром. Еднаш, во недела, во куќата на коларот Дојчин писнаа сурли, бесно и непријатно зататнеа тапани.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
И се мачи да го заборави мојот корен - старецот на чиј гроб татнеа еднаш тапани.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Зурлите молкнаа, тапаните веќе не биеја.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
А во мозокот думкаа подземни тапани и го прободуваа писоци на зурли.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Како што беше вистина и онаа пролетна утрина, додека на горниот крај на селото се собираше тајфата печалбари пред заминување, а тука беа и тапаните, веднаш тука, на ледината крај патот и младичите го играа Тешкото околу нив, а тој беше со татка си скраја и мајка му молчеше крај нив со црвени очи; тој беше накитен со низалки костени, јаболка и по неколку ореи, првопратено, додека мајка му му шепнуваше „Змејко сине“, а тој можеше да види како му се стегаат на татка му вилиците и како сите мускули набабруваат и се скаменуваат под поцрнетата кожа на неговото лице, исто онака, како кога беше многу лут татко му, но Змејко сега можеше добро да знае дека тоа не е од никаква лутина.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Мускулите, со кои немаше што да работи, престануваат да му просребруваат, во нив гаснеше онаа маѓија на потребата од напнување, додека стоеше таков, со ноктите вкопани во дланките, со дланките прежилени од своите сопствени нокти и едвај здржувајќи се да не тресне нешто со тупаниците така, за да го здроби со еден замав, едвај задржувајќи се себеси да не истрча низ вратата и да земе да го гази оној снег, да го пробива тој изнаврнат снег, да го изоди сиот сѐ додека здивот не земе да му бие во него како тапан.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Веќе беше истрчан низ вратата и веќе беше зел да го дроби тој снег, забиен со своите скокови во неговата длабочина и завиорен во еден огромен круг околу зградата на својата пилана, среде таа шума, чии што дрвја прилегаа повеќе на облаци од окит, а здивот веќе му збиваше во градите како триста тапани.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Во селото на седумте црнчиња со кадрави коси и бели заби нѐ пречекаа со тапани и со банани.
„Сенката на Карамба Барамба“
од Славко Јаневски
(1967)
Јајца в кавез петел чува. Девет дињи оро водат, во шупелка тиква дува и морков на тапан чука.
„Најголемиот континент“
од Славко Јаневски
(1969)
8. ОД СЕКОЕ ДРВО НЕ БИДУВА СВИРКА - пред оваа разновидност се симиња капа: зар само свирки да трештат во циркус, некое од дрвата ќе треба и за тапан...
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
24. МАЧКА СО ЅВОНЕЦ НЕ ФАЌА ГЛУШЕЦ - а некои со тапан по зајак јурат, овој, пак, нели и брзоног и ушест, свирката ја слуша, ситно оро игра, дејгиди ура, ура!... реката песок носела морето да го полни!
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
17. СИРОМАВОТ СЕ ФАТИ НА ТАНЕЦ, ТАПАНОТ СЕ СКИНА - се селна, бедниот, се пушти и во себе побара вина.
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
Но Трајан не сакаше да мине тоа така глуво, туку зеде свирки и тапани, ги собра роднините и пријателите, и кога ја донесе дома, направи свадба: се тресеше куќата, се кршеа прозорците, се вадеа вратите за да влезе свеж воздух.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Тој ја напушти стражарницата и му се врати на езерото без кое не можеше: ги оптегнуваше мрежите на диреците крај куќата, ги чистеше од тревје и алги, шеташе со прстите по нив како по жици од харфа потпевнувајќи си; кога ќе му дојдеше дремката, легнуваше на песокта крај езерото, и додека тоа тивко, како некое жужаленче жужаше на песокта, тој тонеше во длабок сон; спиеше сѐ додека на зајдисонце не му затропаше добитокот што идеше од пасење и навраќаше да се напие вода; а кога ќе легнеше поднапиен, тогаш ни тапани не го будеа; стануваше кога некој од домашните ќе го растресеше.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
