Преспа (име.)
Таа нова престолнина не е далеку од старите: Преспа и Прилеп и од седиштето на до неодамна автокефалниот охридски архиепископ.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Дедо Геро, кога ќе немаше некоја работа, заедно со Јонета и со Гелета, ќе се искачеше на ледината над Петров Камен од каде што се гледаше далеку, далеку наоколу и ќе уживаа во убавините на Преспа.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Преспанци не можеа да се начудат.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Со смртен страв го кренаа гавазите пашата, ги збоднаа коњите, колку што можеа побрзо, ја напуштија Преспа, подгонети од мислата дека пашата го достигнало проклетството на неговите претци затоа што тој се дрзнал да посегне по скапоцениот прстен...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
О, како се измачуваа клетите преспанци. Полесно би ја поднесле тие маката, да им ги запали пашата и спепели куќите, отколку да се решат и да смислат што ум да ѝ дадат на момата...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Се слушнаа гласови дека пак ќе не враќаат во Преспа. Ама, изгледа, ништо од тоа.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
- Не зедоа како големи, ама таму, во Преспа, кога излеговме така убави униформи, сѐ во ново, море и чевли, и чорапи, та и кошули и ремени и автомати ганц, знаете, со строев чекор, по четворица, само правот – пуф, пуф под нашите нозе.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
Еден руски патешественик, по име Виктор Григоровиќ, професор од Казан многу се изненади кога виде славјански книги во Охрид, во моето родно место Струга, во Преспа и др. затоа што тукашните славјани не им биле познати на европејските народи, туку од нивна страна биле сметани за некаков друг народ.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
21. Бегаме кон Мала Преспа.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
9. Конгресот се одржа во црквата од село Нивици, во Мала Преспа.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Сиот вилает, сиот Балкан, станувал сѐ повеќе прогонета волчица скучна од сомневања дури и кон својот род и пород, бил скаменето животно со душа благословувана само од пеколот - се раѓа на камен, живее на камен, ги лекува раните на камен да биде еднаш живот или вечна смрт; лежат кратовските кули на беговите врз прастар вулкански кратер и лежи на ист таков кратер Лесново со својот манастир, истината лава се купите и излеаноста над Мрежичко под Кожув, над Добро Поле под сенката на кајмакчаланските облаци и на Стара Чука кај Стојаково во Гевгелиско, во преспанските води се огледува со тага варовитата Галичица, Крушово е камен на камен; бегале пред исламски зулуми Мијаците од Дебар, оние од Река и Власите од подалеку и кревале своја крепост, се криеле во ниски врби на смирени варовници и по прнари Брсјаците, но и едните и другите, и исто толку и многу повеќе господарите, ги секле шумите, се градело, се горело, им се носел лисник на козите, потоа од планините се урнувале порои скрка и ги покривале неговите житници, на тој лом да се множат жолтогрлени гуштери и црни скакулци со тешки утроби - се шират степски и пустински површини, земјата уште само со прнар се закитува.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
По потекло од областа Преспа, во Македонија, делото ги трогна одблизу.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Летка понекогаш, летно време, го посетуваше во неговото родно село во Преспа; последниот пат дојде заедно со Стефанос кој освен што има спортски манири знае за возврат да биде фер.
„Продавница за љубопитните“
од Мето Јовановски
(2003)
Се спуштавме по таа страна на Галичица како одврзано летало, клацкајќи се на свиоците како балоните во багажникот, а кога слеговме на Преспа не продолживме кон Отешево туку свртивме кон Стење.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
- Баш бош. А ни се посака да вкусиме од преспанските нивички.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
А кога станавме да си одиме, фатени во колената, сонцето се спушташе од Пелистер кон Преспа, затворајќи ни го патот за назад, спуштајќи ни ја ноќта за отстапница.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
_____
32 Се смета дека под планината Галичица која го дели Охридското од Преспанското езеро, постои едно трето, подземно.
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Несотрена, стрвна стерна
стенка под Преспа, пресипана
од едната
во другата очна
длапка.
„Ерато“
од Катица Ќулавкова
(2008)
Пред олтарот запаливме свеќи за душите на тие кои чуваат стража на Бигла и го фативме патот за Преспа.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
По посетата на пештерата, некогашната партизанска болница, во која сѐ уште има остатоци од дрвени кревети поставени на три слоеви, фаќаме пат за Пили, по старо Винени, единствено село во Преспа кое по грчката катастрофа во Мала Азија во војната со Турција, тука доселија просвиги – бегалци, од Македонците наречени маџири.
„На пат со времето“
од Петре Наковски
(2010)
