четириесетти (прид.)
„Има луѓе што умираат праведни, има луѓе што умираат грешни”, им велеше попот: ”на праведните смртта им се јавува весела, а на грешните намуртена, страшна, лоша; луѓето се страшат од неа и затоа пред умирачката си го покриваат лицето со покривка за да не ја гледаат; смртта е како некој мајстор; турли-турли алати има: тесла, пила, секира, глето, клешти, сврдел, копан, затегач, турпија, скоби и многу други алати; најпрвин ќе зафати болниот од прстите да го разглобува со сите тие чешити алати: оди од зглоб до зглоб, и откако ќе го разглоби, почнува жилите да му ги сече, и најпосле ќе почне со секира да го мава по тилот додека не му ја земе душата; кога ќе му ја земе душата - ја носи право кај бога на поклонение, а потоа, еден ангел ќе ја шета душата открај-накрај на небото и открај-накрај на земјата за да ги види сите убавини; ќе ја носи по сите места каде што шетал човекот додека бил жив и ќе му покажува ангелот сѐ што чинел: добро или лошо; на четириесеттите дни ќе го врати човекот кај гробот и ќе му ја покаже мршата негова кај што лежела внатре; по четириесеттите дни, пак ангелот душата ја носи кај бога, и тогаш господ ќе му заповеда на ангелот да ја носи душата во рајот или пеколот; ете, затоа треба на умрените до четириесетте дни да им се пее на гробот и да им се носи задушница; со тие добрини може господ да се смилостиви и да им ги прости гревовите: зашто до четириесетте дни душата не му е пресудена на човека”.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Жена, е од медитерански тип, меѓу триесет и петтата и четириесеттата година. лице со вовлечени темни очи, извиени веѓи, со кадрава црна коса, што мокра од снегот, се сјаи под сонцето на сијалицата.
„Пловидба кон југ“
од Александар Прокопиев
(1987)
Авторите како Асимов, Хајнлајн, Блиш и други полека почнуваат да објавуваат сѐ повеќе романи, а читателската публика на списанијата од четириесеттите созрева со нив, сметајќи го романот како книжевен род за возрасните.
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
Во постмодерниов момент, можеме да ги видиме сите истовремено - аскетизмот на триесеттите, геноцидот на четириесеттите, рамните потпетици на седумдесеттите, - вртоглаво се движиме низ милениумот, како да тонеме и при тоа го гледаме сето наше минато.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Секој филм ѝ припаѓа на одредена етапа на Хичкоковото творештво; ако ги исклучиме подоцнежните дела, без кои, така да се рече, „Хичкок не би бил Хичкок“, неговото творештво јасно се дели на три етапи: англиска етапа (триесетти години), првата американска (“Selznick”-овата) етапа (четириесетти години) и втората американска етапа (од 1950, од „Странец во возот“ па натаму).
„МАРГИНА бр. 21“
(1995)
- Енигматичното, на прв поглед, прашање, зошто во втората етапа на Хичкок преовладува женската нота, се разјаснува ако се помести во соодветен контекст: вистинскиот слом на протестантската етика ја афирмира жената како активна индивидуа (што во литературата и на филмот во четириесеттите години произведе низа од типизирани ликови: „успешна деловна жена”, good bad girl, злокобната femme fatale и т.н.) - уште повеќе е показател на фактот, во колкава мера автономниот индивидуум на протестантската етика бил ексклузивно машки. 38 Margina #21 [1995] | okno.mk
„МАРГИНА бр. 21“
(1995)
Зарем овој уште незавршен сон од детството од крајот на четириесеттите години, кога како кревки деца заспивавме со мислата дека Сталин е можеби – пред врата.
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Кон крајот на четириесеттите години ќе следуваат низа судски процеси и егзекуции во редовите на свештенството, што ќе доведе на крајот Енвер Хоџа, во 1967 година, да ја прогласи Албанија за прва атеистичка земја во светот за што поопстојно сведочи и книгата на Стефан Куртуа Црната книга на комунизмот. (Stéphane Courtois, Le livre noir du communisme).
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Неговите подвизи постепено беа поместувани назад во времето, сѐ додека не допреа до чудесните четириесетти и триесетти години, во кои капиталистите, со нивните необични цилиндрични шапки сѐ уште се возеа низ улиците на Лондон во големи блескави автомобили или во коњски запреги со стаклени врати.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
По четириесеттиот ден од смртта на жена му, тој со торбе на рамото во плевната влезе и веќе не излезе.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
На четириесеттиот ден од смртта на баба Ристосија, змијата со цветот во уста, исчезнала во студениот простор на црквата, среде мирот и босилокот, покрај иконите.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Ме погледна зачудено Масим, синот на стрико Бојан, ја подотвори устата во чудо, ги ококори очите и прекорно ми рече: Какво писмо ти пратил татко, кога тој почина пред една година во Домот за старци во Катланово, го погребавме по сите обичаи на градските гробишта, му правевеме помен на четириесеттиот ден и парастос на годината од умирањето?
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Почетокот на експанзионистичкото настапување на силите на Оската од триесеттите до четириесеттите години, особено јапонскиот напад на Перл Харбор на 7 декември 1941 година, го урнал митот дека САД би можеле да останат надвор од претстојниот воен судир.
„Македонија низ нишанот на САД и Британија“
од Тодор Чепреганов
(2012)
А таа, стројна жена во четириесетите најубави години, како да му го слушна мрморењето и клетвата.
„Последната алка“
од Стојан Арсиќ
(2013)
За покој и смирение на нејзината душа и за долг помен, четириесеттиот ден отидоа на гробишта.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
