пастрмка (ж.)
Но во детството тој веруваше во легендите на својата земја: езерските пастрмки имаа црвени дамки на крлушките од крвта на ослепените очи на Самоиловите војници; во некој бунар тропаше срцето на светецот Климент; Крале Марко со една рака дигал биволска запрега за да им го покаже на јаничарите патот.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
- Денес ќе ги гониме пастрмките! - рече Денко додека го сркаше топлото млеко.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Со пастрмките, како и порано, не излезе ништо. Уште при првото влегување на Бојан и Денко во вирот водата се замати и залудно беше сето нивно настојување да ги впишат под некој камен итрите риби.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Каде и да мрднеш, сѐ јагоди. А пастрмки не наоѓаш.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Иако неговите соседи го сметале за мрднат, таков некаков ти бил - молчалив и спечен, грст иловица со душа, му носеле јадење, некој чорба со зеленчук, некој пастрмка со грав.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Ручекот што го приготви Дејко беше богат: имаше секакви риби: пастрмка, крап, јагула, клен, плашици... Приготвени беа на разни начини.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Во неа страв како во отвореното око на уловената пастрмка сред жешкиот песок.
„Слово за змијата“
од Александар Прокопиев
(1992)
Ќе го следи неговиот глас и ќе го најде на брегот до огромна пастрмка, дваесет-триесет инчи долга.
„МАРГИНА бр. 32-33“
(1996)
Некаде во непосредна близина, иако не се гледаше, течеше бистар, бавен поток во кој пастрмки пливаа во вировите под врбите.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Додека, гостите сласно си ја дојадуваа пастрмката, беа обземени од планови за иднината, имајќи го секогаш Езерото на прв план.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Во овие немирни води се криеја безброј невидливи јагули, покрај пастрмката позната како летницата (има неколку видови летници кои само рибарите ги познаваат, како белауста, мајојца, адуница и други), кресница (вид пастрмка), крапотник (најголема езерска пастрмка) белвицата, крапот, плашицата (езерска „сардела”), скобалот, кленот, мрената и мноштво други ситни риби како грунецот, моранецот и шлунецот риби.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
- Невесто, - се обрати како некогаш побратимот на Мајка - ти донесов пастрмка и јагула од Езерото.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
На ова подрачје се наоѓа Голем Кораб - највисок врв во Македонија, 2 864 метри, највисок извор во Македонија, на 2 200 метри извор на Радика со најбистра, кристално чиста вода, богата со пастрмки.
„Тополите на крајот од дедовата ливада“
од Бистрица Миркуловска
(2001)
Со цигарче во уста, кое како да не се смалува, и до колена во езерото, Мики, упорниот рибар, со блинкер фаќа мренки и кркушки, запечени пастрмки.
„Човекот со четири часовници“
од Александар Прокопиев
(2003)
Во оваа вода мора да има пастрмки, непотребно помисли авторот и продолжи да оди нагоре со бавен чекор.
„Продавница за љубопитните“
од Мето Јовановски
(2003)
Потоа Геро го доискапи бинлакот до последната капка вино и екипата одеднаш клапна околу изгаснатото огниште, околу кое немаше ни ковче од речните пастрмки, а плетената амбалажа од црковното или селското вино се тркалаше по удолницата како празна кошница пред некој да ја прибере за пазар.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
Чинговци беа месари, мезетеа месо и со ракија, чисто месо само печено никако варено; немаа ништо против и сирењето, особено јакото, како ни против суканото ако е мазник; додека спанаќ и други треви не сакаа ни да видат; а со очи ја јадеа рибата, од пржената пастрмка до белвицата на сач.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
И сите велеа едно исто: вакви пастрмки, јагули, летници, костреши и крапови, толку вкусни, нема никаде на светов.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
„И не заборавајте: девојките црвени дамки од пастрмки носат под костените на дојките“.
„Посегање по чудесното“
од Србо Ивановски
(2008)
КРИСТИНА: Сѐ уште има снег на планините. Високи се. Изворите се брзи, студени, имаат пастрмка.
„Одбрани драми“
од Горан Стефановски
(2008)
