гатанка (ж.)
Беше сплеткан до грклан во своите врвици што водеа кон нигде. „Решуваш гатанки, другар брат?“ Брат му ги стегна јазлите на тие врвици. „Сѐ е решено.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Тихо рече: „Гатанки не решувам а ти не напрегај се да ми ја прочиташ судбината од дланка.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Но од тоа слепило зрачеше некој внатрешен вид - црн и недомолив, зол. „Дојде ли да решуваш гатанки?“ извлече тој од некоја фиока во себе а Отец Симеон забележа лек трепет под едното негово око.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
децата се надмочуваа во езерото и трчаа околу огнот кој штркаше на сите страни искри како светли бубачиња; ги фаќаа мајките, ги редеа в скут и им кажуваа гатанки за да не се испотепаат меѓу себе: „Секој рошка во пазува за да најде нешто, а не сака да најде... Што е тоа?” „Вошка!“
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Заспиваа децата со гатанките. Со нив ги залажуваа - за да им остане лебот за утре.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Таму сѐ треба да легне во својата длапка Па сепак песната е глечер и сѐ е закопано во гатанки и пустош Во збунети неосенчени зборови Морето ни дише во лицата сѐ сака да допре со своето спокојство А медузата затворена во синото стакло на водата како да ја испитува горчината на нашата изненаденост додека слегнува на долното небо.
„Посегање по чудесното“
од Србо Ивановски
(2008)
Дали тајновитоста на тие пораки не го актуализираат она веќе изречено сомневање дека еден од можните одговори или решение на оваа гатанка е содржано во спомнатото веќе сако?
„Желките од рајската градина“
од Србо Ивановски
(2010)
Ако исклучокот од болеста, или Нормалноста, психијатрите во книгите го нарекуваат Религија, тогаш моето Верување во тајни знаци кои сакаат да ми разоткријат гатанка доаѓаше како некаква здрава работа од типот на водење на кучето во парк.
„Ниска латентна револуција“
од Фросина Наумовска
(2010)
Вториот е Крсте Чачански, чиишто раскази се како енигми, гатанки и ребуси, како македонски сфинги пред коишто остануваме често без точен одговор, но секогаш обземени од чувство дека нешто битно сме откриле и дека сме се облагородиле во еден миг во којшто се слеани во една целина носталгијата по далечното и задоволството во играта.
„Црни овци“
од Катица Ќулавкова
(2012)
Собрани се и објавени илјадници народни песни и приказни, дваесетина илјади поговорки, гатанки и други кратки фолклорни жанрови.
„Молика пелистерска“
од Бистрица Миркуловска
(2014)
