џелат (м.)
Ќе ги дотерам татка ѝ, брата ѝ мајка ѝ, сета нејзина роднина пред неа ќе го викнам џелатот.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Џелатот нема да го изненади, тој го очекуваше сега, по една минута, по две минути.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Арсо е звучење... Можеби џелатот чекори кон каушот и ќе понесе Арсо само едно скржаво срце на аскет.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
„Како не помислив на тоа. Ами ако задоцни Патрокле? Ако го испревари џелатот?“
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Тој инстинктивно осеќаше дека тука има трага од џелатите и треба да ја најде по секоја цена.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Го гледаш само џелатот.
„Небеска Тимјановна“
од Петре М. Андреевски
(1988)
Се споулавувал и не се покорил. Го одврзале од чаркот и кога му помагале да седне и да се смири доколку не сака да го потераат во сургун, повторувал дека ќе им се одмазди на џелатите и дека ќе му ја запали куќата на бегот.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Џелатот дотрча со остра сребрена секира во рацете.
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
-, дури и кога ќе почне физичкото злоставување, дури и тогаш ќе постои она што се нарекува сингуларитет и отпор, сеедно каде е манипулациското тежиште и сеедно колку дуелот во суштина е нерамноправен, и во двата смисла; повторувам, сметајте го ова како еден залажувачки нацрт- итинерер, како мешаница од траги, како еден пародичен хумор, како, најпосле, симулација на борба, бидејќи тие веќе почнуваат да млатат (синхроно, бидејќи индивидуализмот, пак, за нив, е најстрашното нешто и затоа повеќе ја преферираат снајперската безобличност и тој тип на потпис, егзекутирање од дистанца, речиси без џелат, сѐ во какофонија, метеж и хаос од удари), најдобар пример е проширувањето на кампањата против Сорос кој, сакал- не сакал, можеби неправедно и пренадуено но ете, тоа му го сторија наци-социјалистите од сите бои, од Будимпешта преку Загреб и Београд па сега и во Скопје - стана симбол на просветеност и цивилизираност, едно светленце надеж среде овие страшни ветрометини каде цели класи и нации исчезнуваат преку ноќ, среде целава оваа безнадежност. 6 Margina #15-16 [1995] | okno.mk
„МАРГИНА бр. 15-16“
(1995)
Оној што тогаш го видел со кошчатите шаки и наизглед предолгите раце, со избричена глава, можел да помисли дека пред себе има некој деликвент кој штотуку му избегал на џелатот од под секира. 84 okno.mk
„МАРГИНА бр. 36“
(1997)
Не се сеќавам како беше понатаму, но знам дека завршуваше со „ Еве една свеќа да ти го осветли патот, Еве еден џелат да ти го скине вратот“.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
Беше тоа еден вид игра. Тие се држеа за раце кренати високо за да те пропуштат да поминеш и кога ќе стигнеа до „еве еден џелат да ти го скине вратот“ ги спуштаа рацете и те запираа.
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
А тогаш еден друг, сосем различен глас, еден тенок, култивиран глас, за кој Винстон помисли дека го слушнал веќе порано, упадна: „И, патем речено, кога сме веќе кај тоа 'Еве една свеќа, да ти го осветли патот, еве еден џелат да ти го скине вратот'.“
„1984“
од Џорџ Орвел
(1998)
И пак се расприкажав, а времето беше стигнато за џелат и судија; дојдоа тие, ја треснаа вратата на одајата и во следниот миг застанаа како од ровја трештени: пред нивните нозе, пред моето легло, стоеше составено скршеното огледало, со скаменетата последна слика во него, со ликата на прекрасната, преубавата ќерка на царот.
„Папокот на светот“
од Венко Андоновски
(2000)
Кога подигнат во Ламија споменик на некој херој за грчката независност, Грците се чуваат како од оган во своите говори да го спомнат некогашниот ентузијазам и желбата за одмазда; кога ги слуша човек, би помислил дека Дијакос, Колокотронис ... (херои од времето на Грчкото востание во 1821 тодина против османското ропство - б.м.) беа најверните пријатели на Портата, најсрдечни слуги на џелатот... не разбираат ли тие дека од ден на ден станува сѐ потешко да се застапува нивната кауза пред цивилизираниот свет“...
„Солунските атентати 1903“
од Крсте Битоски
(2003)
Или најмногу ја посакува улогата на џелат, кој откако ќе ги потцени обвинетите се определува за лекоумни и случајни заклучоци и аргументи?
„Синот“
од Србо Ивановски
(2006)
Ги слушам другите – сите имаат право. Правам и тоа што не се бара од мене. Јас сум својот џелат.
„Одбрани драми“
од Горан Стефановски
(2008)
Мораше да се дистанцира од политичките борби иронично предупредувајќи: Ние сме станале жртви престорени во џелати!
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Се останува по старо џелатите станаа современи слободата е фрлена на колена чуствуваш духот е во зандани Едни злосторници заминаа но дојдоа нивните внуци џелатите се вртат во круг ги слушаш истите звуци Човештвото полека изумира светот е цел во метастаза а надежта остана во кутија се острат и неа да ја згазат Луѓето умираат во незнаење несвесни во илузорно постоење некои се мртви од раѓање а деновите им служат за броење Премногу животи одземени изгазена е совеста чиста премногу солзи пролеани а судбината остана иста
„Проклетници“
од Горан Јанкуловски
(2012)
Биди мојот судник и џелат, стоечки ќе ја прифатам секоја твоја казна.
„Последната алка“
од Стојан Арсиќ
(2013)
