јунак (м.)
Штом јунакот тој ќе го гушне со насмевка милна, радосен ќе ми те баци . . .
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Та Кузман, јунак славен, падна убиен од Гега, тој сердар прочут падна в бој, и ќе ги гази пљачкашот планините ни сега, а да ги брани нема кој ...“
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Тупаници стиснаа силно; пред мртвиот вака клетва изрекоа една: - „Се колнам јас, јунаку, никогаш мајката твоја да не ја нажали Гега.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Ако ли не, кат пораснеш, ког' јунак ти станеш, срце ти кога затупа, в жили крв заврие, негли, синко, ште отплатиш на мој клетиј крвник...
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Как што мрена риба барат место по д'лбоко, как што славеј, малка птица, седело си виет сред расцветени ми ружи в поле ил' градина, как што мајка силно љубит првата си рожба, так и младо љубит млада, искат мома јунак, младо момче-хубавелче, гиздаво си либе.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
А мајчино клето срце радва ли се радва, че голем јунак е станал син ѝ за женење...
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Загинавте млади, о јунаци бујни, мажествено, чесно, со пушките в рака, И пред да се кренат бајраците рујни, на агата вие му внушивте мака.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Од мртвенски сништа тие ќе ве будат вас, јунаци смели, со песна и смешка, со гороцвет кревок, со цвеќа ве нудат, што лежите вие во гробнина тешка. Bo избрана куќа сте легнати тука на вишина свежа, и зелена, студна, и бескраен поглед насекаде пука и успива душа во возбуда чудна.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
На местата свои јунаците гинат по долг и по судба се другари први, во смртта со усмев на усните минат, да не жугне врагот, од страв да се здрви.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
150. Кралот Марко (ок. 1335-1395) е последниот крал што владеел во големиот дел од Македонија пред повеќевековната власт на турските султани и станал најпознат јунак на епското народно творештво не само на Македонците, туку и на сите јужни Словени.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Кој беше најголем јунак на светот и векот? Марко Крале.
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
А зошто беше Марко Крале најголем јунак?
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
А таде - в гори зелени в сума гробишта лежеа делии - одбор јунаци за татковина паднати.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
И од ним - самовилите една по една идеа - од гроб до гроб го дигаа јунак до јунак - на оро.
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Ако ги криеш коските на дели млади јунаци тука што лежат по тебе за тија темни дубрави - зошто ги таеш песните?
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
Ај вие, чеда народни, вистински славни јунаци, викнете, грм издигнете за да си живот смирите.
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
Млад јунак песна допеа, патишта пусти дооди, крај река Врелка достаса и страдна душа отвори.
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
Не може јунак да трае, ропство му тежи над глава, ни може мајка да гледа се в тија солзи крвави.
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
- Нани ми чедо, заспи ми, порасни јунак на мајка, еднаш те мајка родила, еднаш те сакам да умреш.
„Робии“
од Венко Марковски
(1942)
Подводното чудовиште се размрда за час, а водата се разбуричка. – А – ха ... вие сте од тие јунаци што сте се кренале мене да ме уништите ...
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
