стража (ж.)
„Стражата“ ќе „капитулира“ и ќе ги земе коњите да ги смести по комшиите, а луѓето ќе влезат дома во куќата, каде што се поставени трпези од горни до долни крај.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
И додека се води разговорот меѓу стариот сват и „командирот“ на стражата, обично стрикото или братот на невестата ако е поитар — некој од зетовата дружина ќе се префрли некако и ќе ја отвори, небаре насила, портата и овие што преговараат заедно со другите сватови што бодињаа досега, ќе напнат и небаре насила ќе влезат во дворот.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Еден од нив го фрли шишето во ѕидот, белки ќе се исплаши оваа лоша „стража“, ама и тоа не помогна.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
„Ме прогонеа по полутемните улици. Бегав под реката стража на замрежените светилки и не мислев на својот живот.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
„Се договоривме веќе - шибај сам.“ „Ти реков - ќе бидам на стража пред домот на највеличествените бројки на глобусот.“
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
ЛУКОВ: Речиси, сите... сите ние, освен вас, ќе спиеме на смена. Заради стражата.
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
ФЕЗЛИЕВ: Јас свршив. Вечерва, јас прв ќе бидам на стража.
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
МЕТОДИ: Стражата... стражата фатила еден човек.
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
Пред вратата на судот пак ја виде познатата слика: вкочането стоеја на стража двајца војници.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
На врата, на стража, стоеше вооружен стражар. Гоце и Ѓорче му пристапија.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Стражата, со финансистите, го запреа Донета. Ги фатија коњите за огламниците и прашаа: - Што носиш, бре ѓаур28) во вреќите?
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
На сите излези во градот имаше поставено турска стража.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
- Тој беше на стража пред градот во Струга.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Пред влезот стоеше стража. Меѓу стражата беше и Огнен.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Втасаа на една падинка. Далеку напред и назад поставија стража и седнаа да се починат.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Нивната извидница и стража предвреме нѐ откри и нѐ забраа со камења низ потокот.
„Дружината Братско стебло“
од Јован Стрезовски
(1967)
Од десет овци едната да е готова за четата кога ќе допадне во нивниот реон; сиромасите беа терани на стража во работните летни денови, кога можеа да заработат по некој и друг кутел житце, а потоа дојде и индивидуалното оданочување, според силите, пак да се купуваат пушки.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Затоа и мулазимот оваа ноќ постави стража и одреди патрола само за долно маало каде беше сместен аскерот и тој.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Оној ли крај границите застанат на стража со прастарите куршуми во оружјата нови...
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
— Ако има стража, или двајца или четворица се.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)