планина (ж.)
Утро да ја земеш и речи ѝ како да ја водиш на теферич, и отведи ја у планината да ја убиеш.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
Чесно молејќи се богу, одејќи пристигнаа се до планините стрмни, толку надиплени многу.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Та Кузман, јунак славен, падна убиен од Гега, тој сердар прочут падна в бој, и ќе ги гази пљачкашот планините ни сега, а да ги брани нема кој ...“
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Тој, силниот цар на сенчестите планини, тогај помил ѝ станува тројно.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Близ реката Вардар Близ реката Вардар има планина, При неја полјана, широка она, А в таја полјана кичеста трава, Да продумат готова с живи слова.
„Пeсни“
од Рајко Жинзифов
(1863)
Глас Далеч од баштина, далеч од роднини, Не в чужда за мене земја, В полјани китнести, зелени долини, Самичак в планина шетам ја.
„Пeсни“
од Рајко Жинзифов
(1863)
Шт' она барат в такво доба, кога сегде тихо, глухо сегде, т'мно сегде, сичко ношт покрила, и планини и долини, шуми и пољани, и широките градини, сичкиј бел свет божиј, кога сичко сја починват од печалби дневни, как зверове, так и птици питоми и диви.
„Крвава кошула“
од Рајко Жинзифов
(1870)
Со надеж Силјан да најде луѓе, тргна да оди од планината в поле.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Близу до таа планина имало и едно поленце што било полно со скакулци од најголемите, - тамам за рана на штрковите.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
На кавгата згора се примешаа големците, ѓоа да смират некоја работа, да повеќе ја запалија работата (што ти велаат: „ѓаволот ни ора ни копа, само луѓе скарува“) и туку беше се поткачиле сите да се бијат и да се тераат по таа пуста планина.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
146. Турското име на Стара Планина, по кое се именува и Полуостровот, Мисирков го предава во множинската форма, како што е впрочем и во рускиот и во некои други јазици.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
И штом ќе го чујат на куршумот екот низ планини диви, ќе истрпнат многу.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Бугарија е не помалку великодушна по македонското прашање кон Србија: Бугарија признава Срби на с.з. од Шар Планина; сета друга Македонија е бугарска, според Бугарите.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Значи, двете пропаганди не спорат само за земјите на с.з. од Шар Планина и за оние делови од Серскиот санџак што се крај бугарската граница.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Пак доаѓам при вас, о врвови вишни, по планини жедни, низ безводни спили, да видам јас скрки и долинки скришни што крвта ги багри на јунаци мили.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
ДИМО: Зашто Мерџан Марков е луда глава! Коски по планините ќе остави.
„Духот на слободата“
од Војдан Чернодрински
(1909)
Дафино вино, еј!... (Другите прифаќаат). Дафино вино, еј! црвено вино, еј! Момчето ти е заспало на Кара-камен планина.
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
Момчето ти го фатиле на Кара-камен планина, Дафино вино, еј, црвено вино, еј!...
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
АРСО: Јас... ова... со жени... Комшика, лозје до лозје, плот нѐ дели, што се вели, а плотот не е планина...
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Толкумина ги имаат оставено коските по планините и сѐ за бадијала.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
