Охрид (име.)
За Охрид, столица духовна, За тепла вера тогашна, Как с народна дума, безрешна, Климент счавјанска молитва, Божјо предаваше слово, Во Охрид, во стара црква Сос облекло Кирилово.
„Пeсни“
од Рајко Жинзифов
(1863)
И как народ грмогласно В стара црква охридска Произнесеше согласно Он молитва си славјанска.
„Пeсни“
од Рајко Жинзифов
(1863)
Еднаш се преесапил, како да е во Охридско Поле и Струшко, чунки тамо имало езеро, да може морето да ја донесло гемијата во езерото и тамо може да се скрши и тој излегол.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
– „Хаа, не сум Охридско Поле и Струшко; чунки тамо вакви луѓе нема со олку долзи носеви и олку високи во нозете; овие луѓе не се асли како нас, си велел сам со себе.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
122. Така на пр., г.Баласчев, охриѓанец родум, наместо да се занимава специјално со историјата и интересите на Македонија, ми ги изучува бугарските интереси и „материјалната култура на бугарското ханство” 123 нешто што го има за Македонија истото значење како и историјата на Абисинија до покрстувањето на Абисинците.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
И вистина, зар ќе се реши еден искрен патриот Македонец да ги жртвува: Костур, Лерин, Битола, Охрид, Ресен, Прилеп, Велес, Тетово, Скопје и др. за соединувањето на Македонија до левиот брег на Вардар со Бугарија?
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
122. Георги Баласчев (1869-1936) од Охрид е историчар и публицист, познаник на Мисирков од заедничкиот престој во Белград (1889) и во Софија (1890), кој во времето кога се ставаа основите на ММКД, под псевдонимот Езерски, ја објави првата книга на македонски јазик за „лозарското” движење „Неколку кратки летописни белешки за состојбата на западните Македонци…” (Софија, 1890).
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Им соопштува на свој начин дека дошле даскалиците од Охрид и дека вечер ќе даваат претстава и кои се цените на местата, та иде и до најинтересната новина од денеска која сам си ја додава, разбирајќи дека: на некое момче од Марул му избегала невестата и запиња повеќе од секогаш: — Денеска на пат за Прилест загинала една млада, бела, калеша, убава невеста од Маруууууул!
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
- Во Охрид, рече тој, има насекаде закопани богатства.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Иван Точко потекнува од старите охридски фамилии: Точковци, по татко му, и Бојаџиевци, по мајка му.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Гореше Крушево и светеше како факел во ноќта. крај колјата - Тесно им стана на Карчевци, - негодуваа ресенчани, особено жените, кога научија дека Панде, најстариот син, тргнал во Охрид да одбира невеста.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Царот се викал Самуил. Во Охрид имал царски дворови, кои се наоѓале крај самото сино Охридско Езеро.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Кога сонцето отскочи и се издигна над Охридското Езеро, низ струшките улици се разнесе еден глас: Ајде млеко!
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Татко му на Трајчета, селанецот Тане, двапати неделно одеше во Караорман, береше дрва и ги продаваше во Струга и Охрид.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Во 1861 и 1862 година Србија преговара со Грција за поделба на Македонија: сѐ на север од линијата Охрид - Горна Џумаја да ѝ припадне на Србија а сѐ на југ на Грција.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Кога го предавав Тукидид во Охрид, Григоровиќ возбудено извика: „О, али наша браќа сте?“
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Еден руски патешественик, по име Виктор Григоровиќ, професор од Казан многу се изненади кога виде славјански книги во Охрид, во моето родно место Струга, во Преспа и др. затоа што тукашните славјани не им биле познати на европејските народи, туку од нивна страна биле сметани за некаков друг народ.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Тоа лето во Света Софија Охридска утринум влезе некоја млада црнкиња.
„Ненасловена“
од Анте Поповски
(1988)
Тој ден игравме шах; отидовме во самопослуга да ми купи сладолед; ни пресече студена лубеница по ручекот; ни скина грозје од лозницата над терасата; ми вети дека ќе ми ја залепи гумата од велосипедот; го капевме кучето Синга во пластично легенче, а тетка Јорданка (жената со која живее, а за која јас често го прашувам дали може да се рече дека му е девојка) го триеше со шампон; ми предложи да одам заедно со нив десет дена во Охрид пред да ми почне наставата во училиштето; се радуваше кога му раскажав дека во Тиват ме избрале за втор придружник на Мистер на летувалиштето; ми честиташе што сум бил победник во натпреварот по пливање...
„Јас - момчето молња“
од Јагода Михајловска Георгиева
(1989)
Ги извади разните документи од турско време што ги имаше донесено со себе и оние што му ги даде игуменот и кметот, во кои се гледа дека манастирот и селата околу него: Езерец и Пискупие, плаќале данок и царина во Охрид, односно Охридска каза, а не во Корчанската каза со која манастирот се граничел во Турско време; дека пасошите на населението од овој крај се ваделе во Охрид; дека ревизија на алкохолните пијалоци во манастирот ги вршела даночната комисија од Охрид; дека плаќањето за ослободување од војна обврска се вршело во Охрид; дека пописите на приходите и расходите на манастирот, ги вршеле црковните власти од Охрид; дека во потврдите за исплатени пари на мајстори од селото Езерец што го обновиле манастирот, стои:
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
