наратор (м.)
Всушност, внатре инфраструктурните правила на посакуваната поетика, нараторот ги пополнува `рбетите со контекстуални знаци и ознаки. Како и со знаци за засебните значења.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Налик на непристрасен наратор, застанувајќи над и надвор од раскажуваниот настан, тој всушност, за време на сета сторија, сугерира дека е внатре, дека е вознемирениот глас на една неправедна војна, на една апсурдна и трагична војна...
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Таквите одминувања – прескокнувања на времето и поместувањето на аголот на гледање на нараторот, внесуваат живост и го прават подинамично патувањето...
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Читателката Елен Лејбовиц, во преписка со авторот Младиот наратор, кој води потекло од едно балканско откорнатичко семејство, гледа како еден ден во градот слегуваат маса селани од планинските предели... со нивните кози.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Нараторот зазема страна да остане во сенката на една интрига, чии два главни лика се, од една страна, неговиот татко, учен човек, либерал, разумен и, од друга страна, Чанга, човек од сортата на Мерлин кој станува народен симбол.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Мариза Кербези, книжевен теоретичар и историчар од Универзитетот „Александар Моисиу“ од Драч Романот Времето на козите претставува парабола на балканската судбина, вистинска метафора од времето на Федеративна Народна Република Југославија, пренесена преку детето – наратор, кој истовремено ја раскажува и трагичната судбина на Балканскиот Полуостров.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Другиот тип, од друга страна - а во таа категорија спаѓал и несреќниот Никола, и Казанцакис, веројатно, а секако и сегашниов наратор - ќе ја развлече својата исповед, впрочем, само за така да кажеме, можеби дури и измислувајќи неколку гревови патем за да го пополнат каталогот, додавајќи го така и гревот на лажење кон списокот на фактични гревови што треба да се признаат. Маргина 34 67
„МАРГИНА бр. 34“
(1996)
Оваа централна идеја во книгата, претставена во голема драматика која сведочи дури за степенот на загрозувањето на животот и слободата на нараторот, повторувам, ова силно минување низ пеколот на духот е силно предадено во романот.
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Нараторот би ризикувал да ја преземе обичната улога на симболичниот татко, доколку прогресивно не заземал критички став кон тој што ќе го именува како „голем губитник во сите победи и во сите порази со кои е обележана историјата на Балканот”, но затоа ќе биде во можност да ја нијансира својата мисла во друг момент: „Но, во секој од своите порази, неговата душа ќе биде победничка.”
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Како што е изнесено во почетокот, настаните во романот, починувањето на таткото, го ослободува главниот лик на нараторот од зависноста која би го лишила од финалниот триумф над противникот (тоталитарната идеологија) која го примора „големиот губитник” на егзил и на еден повлечен живот.
„Атеистички музеј“
од Луан Старова
(1997)
Нараторот не ги презема обрасците кои, најчесто, ги користи и патописната литература.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Постмодерната теорија за историјата како фикција која не подлежи на вистина туку на спекулација, една е од доминантните теми кои Бунар ги преиспитува, а сомнежот, како неизбежен мотив на современата книжевност, е доведена до перфекција со посредство на неверодостојнливите наратори во чии искази не може докрај да се верува.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
Во романот нема наратор кому може безрезервно да му се верува, секој исказ предизвикува сомневање и на ова место Башевски вешто ги сублимира искуствата на еден Селимовиќ со искуствата на современиот прозен видокруг.
„Бунар“
од Димитар Башевски
(2001)
На тоа место првпат ќе се случи чудо, нараторот ќе излезе од своето тело и пак ќе влезе во него, што ќе ни покаже дека ни тој не е обичен наратор и човек.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Нараторот -автор (на чудесната книга) без срце -книга, ќе си тргне од Стамбол, каде во тој миг се наоѓа, кон татковината.
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Кога двајцата зографи ќе побараат нараторот- поет да им ги ископа очите („за да не гледаме што уште ќе се случува“) јасно е дека авторот нѐ воведува во едно апокалиптичко финале: „Само слушав како баботи небото, како галопираат зловестите коњи и како трубат ангелските труби најавувајќи огнови, скрб и студ.“
„Захариј и други раскази“
од Михаил Ренџов
(2004)
Оваа книга, како дел од есенцијата на мојата балканска егзилска сага, беше еден вид преуранета проверка на синот на емигрантот, нараторот, дали беше дојдено времето за враќање од егзилот во родната Албанија, беше тоа едно ѕиркање во пеколот кое можеше да заврши кобно...
„Потрага по Елен Лејбовиц“
од Луан Старова
(2008)
Преовладува сликата на стапицата во облик на безизлезен лавиринт, во кој нараторот постепено се губи придружувајќи се на црната судбина на Чанга од романот Времето на козите.
„Потрага по Елен Лејбовиц“
од Луан Старова
(2008)
На синот- наратор, кој ја наследи татковата библиотека, враќајќи се од своите дипломатски мисии, како амбасадор на двете држави кои во голем дел го обележаа животот на бегалското семејство - Југославија и Македонија, кои го ширеа кругот на семејниот егзил, продолжи да трага по преостанатите тајни во татковата библиотека, кои не можеше да ги провери во животот, посебно обземен од наследената таткова опсесија да трага по тајните на владеењето, за кои балканската историја нудеше безброј искуства.
„Амбасади“
од Луан Старова
(2009)
Во расказите, како и во романите, Џојс го опишува неговиот роден град Даблин од мошне необична перспектива: како непристрасен, невидлив и безличен наратор, а во исто време страсно, живописно и изнијансирано, со искосен, замрачен и меланхоличен поглед, свидетелски и дистанциран истовремено...
„Црни овци“
од Катица Ќулавкова
(2012)
