кристал (м.)
Тој не претчувствуваше ништо и беше со неизменет лик: усните му беа впиени една во друга, сокриваа под катинар збор - остар кристал - долго чуван и никому некажан.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Кловнот долго се гледа. Едното око се полни со влага и го разбива огледалото во ситни кристали.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
На еден празник пеевме тројца - ти, јас и белиот нарцис во тешкиот кристал.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
До година, штом јакиот студ ќе ја запре палавата лапавица и штом по соголените гранки јануари ќе го обележи својот пат со остри кристали од мраз, на ајдучката глутница ќе ѝ се придружат уште четири млади волци, ќе вијат по снежната пустелија, и кога ќе навлезат в трло, ќе ги исколат овците и со замрзната крв на своите муцки ќе се нурнат во маглите на планината.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Гладиоли во кристал, гладиоли на дланка, гладиоли за неа.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Целата шума како да беше еден огромен кристал во сончев ден и зрачеше со некоја неземна незаборавна ведрина и мекота со сите свои бели гранки.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
А под тој прекрасен покрив, на кого сонцето слетуваше со своите волшебни шари, стоеше една сива длабочина, испреплеткана и затната од стеблата, со некакво модрикаво, крвјосано застрашување на понорна сенка, по која ретко можеа да се изнајдат и понекоја сина заискрена ѕвездичка на снежните кристали. Замина натаму, без двоумење.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
II Појдов во полето долапот стар да го видам кула од кристали матица што се рои небото од штурци што пее уште по сите ридја по сите брегови на соништата мои.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)
Атомиумот претставува атомски кристал, зголемен 200 милиони пати.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Нема злато, нема накити, нема тешки прсианери, ниту кристали, ниту златни кревети.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Раскошна архитектура, мермерни шедрвани, бавчи и цвеќиња и двор опашан со висок ѕид, босфорски води, огромни мермерни столбови. 14.500 кгр. злато, кристал, хареми, тешки персиски килими, мермерни бањи, уметнички слики, фрески, полилеи, едно баснословно богатство - тоа е „Долма Бахче“...
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
...големиот закон на природноста наспроти квадрантите промислата наспроти оправдувањето лебедот наспроти кристалот крв слободна од телото се простира пред окото зад извикот таму каде чека твојата сребрена чевличка твојот заден траг... знаците од сонот или сонувачите како алтернативци ...отежната од змиските клопчиња гранките се веднат скоро до паднатите лисја зошто оттаму од живите шуми ме потсеќаш на своите боси стопала јас не сум лошиот родител ниту ти оставеното дете тие чудовишни црнобели слики се сосема предвидлива компензација за отсатноста сонот место допир декорот го бираме наизменично ноќва се моите змии шумите следната ноќ возењето во спротивна насока распарченото тело на асфалтот крваво што го љубиш осветлена во трикото на невина балерина потоа јас летот над градот по ехото на твојот глас па ти појадокот во природа со заборавените заеднички пријатели...
„Или“
од Александар Прокопиев
(1987)
До година, штом јакиот студ ќе ја запре палавата лапавица и штом по соголените гранки јануари ќе го оболежи својот пат со остри кристали од мраз, на ајдучката глутница ќе и се придружат уште четири млади волци, ќе вијат по снежната пустелија и кога ќе навлезат в трло ќе ги исколат овците и со замрзната крв на своите муцки ќе се нуркаат во маглите на планината.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
А само чекор понатаму од мене на сите страни се шири до бескрај една ливада, едно зеленило, едно шаренило што можат да го сочинат сите цветови на светот и воздухот е толку чист, просто му ги гледам кристалите како пукаат низ него и го прават сѐ побогат и така што дишењето таму е толку слободно и длабоко.
„Балканска книга на умрените“
од Мето Јовановски
(1992)
Во воздухот се чувствуваше мразот, а кристалчињата го потврдуваа тоа.
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
Во јазикот на алхемијата, удиралката за пченица („небеското“ - бидејќи алхемијата е „небеско земјоделство“), Вознесението на Богородица, соблекувањето на невестата - сето тоа се метафори кои имаат исто значење: чистење - уситнување на нештата и нивно претворање во сребро и злато, или подобро во „камен на мудреците“ кој се споредувал со кристалот. 196 Margina #8-9 [1994] | okno.mk
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Тоа навистина беше големата машина на Времето, ова поткровје, тој го знаеше тоа, го чувствуваше, беше сигурен во тоа, и ако тука ги допрете призмите, онде кваките, хармонските кристали, ако ја завителите правта тогаш, тогаш!
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
И самите простории имаат премногу декор, завеси, бои, тапети, позлати, кристали и паравани, а на масата натрупана до таван има по некоја наказна гримаса или двосмислена игра со зборови.
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Тој беше голем, безвкусен, кршлив мразулец, снежен човек ставан в кревет секоја ноќ, преполн со конфетни сништа, ледени кристали и снежни луњи.
„Лек против меланхолија“
од Реј Бредбери
(1994)
Богдан чувствува како со секој ден сѐ повеќе малаксува, сѐ повеќе го губи апетитот за јадење, сѐ повеќе креветот го држи закован за себе, сѐ повеќе ја губи волјата да стане и да појде во градината; воздухот чувствува сѐ поредок му е и со мака го дише; под кожата крвта му се згрутчува како црвени кристали, како да му се замрзнува, сиросува; гледа: со животот го сврзува само уште тенка нишка што се мачи да ја одржи; го чувствува нерамномерното чукање на срцето, и во мигови кога помислува дека ќе запре, ги трие градите за да го потсили или да го сниша како часовник што подзапира.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
