жар (ж.)
Штом сеизедливиот оган ги испече добро, откако жарот се ’згаси, под дебели сенки дружината наша се собра: песната долго се гласи.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Бессолзните очи од тешка тага ко жарови беа; бидејќи го пресуши изворот тагата жешка - немаше солзи да леат.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
И има, има - радост голема радост длабока во темнината: да светиш, Вело, жар да се стопиш во борба гроб ти душа не зема!
„Бели мугри“
од Кочо Рацин
(1939)
О ти, моја душо страдна, О ти, ум мој – пламнат жар, не се нити сенки вијат, нити мајкин страден лик, туку, ах, е прво либе, сон не знае, гори в жал гради кине век да скрие – чека в младост ноќ и ден.
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
Главниот удар се пренесе сега долу, на реката, која што требаше да се разбуди од вечната дремка и нејзините застојани води, што сега мрзливо се влечеа под жарот на летниот ден, кога ќе паднат првите есенски дождови, да заструјат по новото корито ...
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Да кликнам песна би сакал силна, песната стара за тебе дар, како си Јане Родина бранел со каква гордост љубов и жар!
„Мое село“
од Ванчо Николески
(1950)
Тоа е огништето каде што се вали оган, пече леб, погачи, булиња, се вари манџа, топли вода и каде што во зимните студени дни се греат домашните на пламенот и жарот од сувите дабови и букови дрва.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Тврдеше дека Доста ја кладе на жарот да се пече како риба, но благодарејќи на гламните, не се запали.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Таму сега веќе Петре беше го разгорел оганот, се направил жар достур, а и пцалтот Кушо беше го преварил дедот поп и го изнесол „воскресението“ надвор да му тропа на дедо поп кога ќе почне службата.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Бошко ја тргна раката како жар да требаше да фати: - Не, - рече.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
- Отидоа, се радува старчето и го отпретува жарот од пепелта.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Ако мислите дека ќе излезе интересно, ајде и ние да погледаме малку сеир како се пече попчето живо на жарот.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Напаѓа жарје и пуза по покривачите што беа повеќе од трска и штици, и, дури да се забележи пожарот, чаршијата вивна во пламен. Му кажаа на кадијата за случајов; тој нареди да се гаси пожарот, а само длабоко се замисли: Ама пис милет, анани... ана!
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Надвор беше сач. Августовското сонце беше во својот зенит и сипеше жар од небото.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Беше и едно заскитано крајче од мислата за тврдата удина, што можеше да му ја донесе оној самјак вчера, просто го имаше нејзиниот вкус, кога ќе се испече едно доста големо крваво парче, делнато од неа и посолено, веднаш на жарот, така што солта да потплуснува додека го печеш, но сега веќе немаше сили, а ни желба, за да продолжи да се губи во тие сонувања и глодања.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Мислеше така за сето време додека ставаше иверки над живите грутки жар, што ги отпрета од под пепелта во печката.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Стана и отиде на прозорецот, печката зад него беше усвитена од жар, беше слободен и отпуштен, свикнат и смирен во таа темничина, како полжав под своето самарче, без никаква желба за бунење, а неговото тело не бунцаше за ниеден ненаправен чекор, само едно тивко преместување во таа просторија, во таа долина, која сега ги тераше полека сите свои жители да се јават, како при некое чудно повечерие, да испуштат од себе по некој глас, секој по некој свој писок, или по некое будно око.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Го запалија огнот, запалија ламба и на жарот турија да се печат пиперки.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Доцна синоќа, откако го изгаснаа ламбичето, откако го запретаа жарот во огништето и си легнаа, добриот старец не заборави да му напомне дека треба да внимава на овците што се пред ојагнување, посебно да се грижи за малите јагниња, да ги дои, зашто има овци кои не сакаат да ги дојат своите рожби.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Тоа ќе бидат убави денови, исполнети со работа, скитање по околните ридишта и кории и смирување во долгите зимски вечери, покрај огништето полно со жар, покрај саканиот старец кој ќе има можност да се изназборува за сите долги, премолчани месеци во планинската осаменост.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
