човек
мн. луѓе
Вид збор: Именка, машки род
Ранг: 70
1.
(општо) Како одделно и особено суштество меѓу другите суштества.
Примери:
потеклото на човекот
Човекот не е машина, туку разумно суштество.
човек и волк
2.
Како одделно лице, како некој.
Примери:
Колку луѓе ти требаат за утре?
умен, разбран човек
сила човек, прекрасен човек, чуден човек
чесен човек, прокопсан човек, песосан човек
мирен човек, тивок човек
градски човек, селски човек
3.
Означува лице за кое се карактеристични особините изразени со другата именка - може и со предлогот „од“.
Англиски:
personality
Албански:
personalitet
човек на уметноста
човек на перо
човек од дело
Слично со:
личност (ж.)
4.
Може и со посвојна заменка или придавка - означува лице што е во блиски врски со друго означено лице, или под негово влијание, на негова страна, негов приврзаник.
Примери:
човек на полицијата (полициски човек)
човек на директорот
Тој е наш човек.
(Некој) ѕид да ти падне од куќата, човек ќе ти умре.
Има човек во куќава.
5.
Лице со позитивни морални особини.
Примери:
Тој не е човек.
Бара човек.
Кој те смета тебе за човек!
Спротивно од:
нечовек (м.)
6.
возрасен маж
Примери:
Те бара еден човек.
еден човек и една жена
еден човек и две деца
Слично со:
маж (м.)
7.
(само членувано) Фамилијарно, за израз на определен однос кон определено лице.
Примери:
Во право си вели човекот, нема друг излез.
Се истепа човекот дури те најде.
8.
некојси, еден човек
Примери:
Човек би рекол.
Треба човек да се бори во животот.
Тоа ти е да пукне човек од смеа.
Изрази
(разг.) Стане човек - почне да води добар, чесен, уреден живот.
(разг.) Стане човек - успее, се издигне во животот.
Големите луѓе - важните личности.
Малиот човек - обичниот граѓанин.
Обичен човек - просечен граѓанин.
(разг.) Човек на место - вистински човек.
(разг.) Душа човек - многу добар човек.
(разг.) Божји човек - кроток, смирен човек.
(разг.) Човече божји (посебен обрат).
Жив човек - жива душа.
Педа човек - џуџе.
Половина човек - џуџе.
Изведенки
1.
човечуле ср.
мн. човечулиња
дем. и хип.
мн. човечулиња
дем. и хип.
2.
човечулец м.
(едн.)
дем. и хип.
(едн.)
дем. и хип.