јужен (прид.)
Овдешен не сум; ја сја родих далеко, Во јужна и топла страна, Мене отхрани после мајчино млеко Вардарска бистра вода.
„Пeсни“
од Рајко Жинзифов
(1863)
Во 1898-1902 год. се води долготрајна „Бурска војна” помеѓу Бурите и Англичаните во Јужна Африка, бидејќи последниве сакале да си ги прошират владенијата заради експлоатација на трансвалските златни рудници.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
71. Бурите се некогашни холандиски доселеници во Јужна Африка, кои по незадоволствата од англиската управа во 1831-1835 год. се преселуваат во Трансвал и Оранж и образуваат свои републики.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Да ги споредиме овие два процеса. Едни историчари и филолози тврдат оти јужните Словени уште до доаѓањето на Балканскиот Полуостров се разликувале помеѓу себе, т.е. составувале два одделни народа: Словени /Бугари и Словенци/ и Србо-Хрвати. Така тврдеа Копитар 129, Миклошич 130 и Шафарик.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Наоколу поредени маси. Многу маси... Море од шишиња со разни пијалаци; кристални посуди со јужно овошје, торти, чоколади...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Во една ноќ долета од југ топлиот јужен ветер.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
Знаеше дека јужниот ветер е предвесник на пролетта.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
XII. Уште три дена врнеше тој јужен мек, завиорен снег.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Кога ги сложи сите делчиња од затворачот, и кога го остави настрана сето тоа, зглобено и спремно, погледна низ прозорецот и таму изнајде една вредра, месечева ноќ, во која како црни сенки, продолжуваа да се развласуваат по небото топлите јужни облаци.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Како еден голем, бел петел на јужниот ветер, чиешто цвеќе беше црвено и месјато виснато; и како уште еден помал, но попргав и покавгаџиски петел со полно модропепелаво во својата кочоперност, а неговото цвеќе беше модро и настрхнато.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Беше уште рано за пролет, но сонцето силно печеше, а јужниот ветер ги бркаше облаците од небото.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Но уште во истата ноќ долетаа студени северни ветришта и ги потиснаа кон југ послабите и изморени јужни ветрови.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Јужниот ветер ја рашири неговата миризба, пчелата ранобудница неколкупати слета во неговите цветчиња.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Да чека немоќен, да чека, ако го дочека јужниот ветер, првата помош во оваа долга, бела неизвесност.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Ќе разлистиш ти, не плаши се, само нека забучат јужните ветрови...“
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Таму се чуваше храната за добитокот: сено, отава, слама, царевиње, а во еден дел од јужната и најзаветна страна, врз распосланата слама, се чуваа јаболка, круши - зимјаци и киселици.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Од јужната страна ќе се јават стотина востаници да ја разделат силата на аскерот, а од запад Толе со своите четници ќе навлева во селото да му се доближи на конакот и да му влезе на Арсланбеј како пред неколку години што му направи кај Сивета во Старавина.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Дедот Коле ја зазеде јужната позиција, војводите се приближија до гробиштата од север, а Толе влезе со своите осум четници од западниот крај в село, не разделувајќи се со Мише Ќосото.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
БОЖО: (Покажува на машинката.) Од кај ти е тоа? ЈАКОВ: Од Јужна Америка.
„Диво месо“
од Горан Стефановски
(1979)
БОЖО: Што си правел во Јужна Америка? ЈАКОВ: Ги продолжував шпанските традиции на татко ми.
„Диво месо“
од Горан Стефановски
(1979)
