ѓум (м.)
Брго-брго мајката го клала ѓумчето со ракија до огнот да се стопли, а Неда го донесла големиот стол, та го клала да седи Силјана; му ги собула опинците и му ги измила нозете и го променила со велигденската руба.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
На, тате. (Седнува покрај татка си. Симка, со ѓумови во рацете, врви низ собата и излегува во дворот по вода).
„Печалбари“
од Антон Панов
(1936)
ДЕПА: Што натемаго е! Кога ќе се зазборува!... (Мара турува од ѓумчето ракија во филџаните.)
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
ДЕПА: (Ѝ ја фаќа раката на Мара со која фрла шеќер во ѓумчето). Доста, мори, што стори?
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
МАРА: Кате, дај го ваму леѓенот и ѓумот, потури му на Пандета да си ги измие рацете.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Таа така си кроеше: тројца браќа се: Стојо, Илко и Трајко; три куќи; три таками за куќите. Море — волови; море — овци; море — товарни добици, пашита, море — нивје за тројцата браќа, три пералника, три месариика, три ѓума, три тави, шест тепсии.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
И, кога Доста веќе поотежна, и не излеваше од дома, Митра ги зеде ѓумовите божем по вода да оди, излезе и, еве ја — нема ја, си дојде дури кај ужина.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Лесната му шибна некоја полока „руски шеќер", ситен, и зеде една грутка та ја стисна над ѓумчето и течноста во неа пожолте, оцрве — „ја запржи".
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Салепџијата, со калаисаниот ѓум во едната рака, а во другата со таблата со шарени филџани, викаше: - Ајде, ајде, салеп! Тазе, тазе салеп!
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Левтерија носи ѓум и леѓен и му потура вода да си го замие лицето.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
По него трза калајџијата од Крушево што идеше да ни ги поднови тавите, тепсиите, ѓумовите.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Сакам сѐ да наполниш со вода, велам, и грнци и котли и ѓумови и леѓени. Жената пак носи.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Од голем ѓум тураа млеко во лончиња и ни ги пикаа под нос.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
Дај боже дожд, дај боже дожд! домаќинките ги потураа со жито од скутините, од земјени ваганки, од сита, и со вода од ѓумови, од кобли и од грнци.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
До ковчегот, водарник со леѓен за миење и казанче за вода обесено над него со мало славинче; стомна, ѓум, матарка што татко му во свое време ја донесе од на фронт, целата исчукана од влечкање по ровови, а потоа и овде од носење по полето и планината; тепсија на која сјајот ѝ потемнал и ги покрил арапските шари на неа; над водарникот обесено парче огледало како месечинана на погибеж, прекриено со прашина и слепо; на спротивниот крај од креветот, ниска, правоаголна печка со четири нозе од кои едната е окуцана и потпрена со тула, со две тркалца на неа, - гусани обрачи што се вадат при готвење, и целата 'рѓосана; на неа оставено газиено кандилце како на гроб; на дрвената кукалка во ќошето обесена гајдата од татко му, провисната со писката и брмчалото надолу, како обесена овца; останата по смртта негова за да му го чува последниот дуеж во неа, неговата душа.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Го среди и исчисти секој предмет од куќата давајќи му нов сјај и живот, сврзувајќи се со него како со нешто живо и спасувајќи го од зафрленоста, заборавеноста и исчезнувањето: Масата. Столчињата. Печката. Креветот. Ковчегот. Ламбата. Часовникот. Водарникот. Ѓумот. Тепсијата. Леѓенот. Огледалото.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
До врати го испрати и жена му со ѓум вода на раце.
„Патот на јагулите“
од Луан Старова
(2000)
Чардакот од нивната богата куќа беше тесен за неа; бунарот во авлијата плиток за кофата што ’рѓосуваше во која таа влегуваше сосе калци; маштеницата не се пиеше инаку освен направо од ѓум, а бакарданот се шмукаше како да е сок од дренки.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Ме фаќаше тага. Понекогаш одев со ѓумчето и му потурував вода во грстот за да си фрли на лицето.
„Братот“
од Димитар Башевски
(2007)
Ја прашуваа само неа дали сето млеко од овците да се сири, или нешто да се извади во ѓумови за на пазар, и колку, па колку восок да се остави за свеќи, дали маслото во ќуповите ќе стаса или да се прикупи, дали од месото од свињите што мораа да ги испозаколат, зашто мухамеданците не јадат свинско, да ѝ остават некој черек за неа и за папуџијата Јосиф.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
