чауш (м.)
Тие не даваат арач на царот, не и слушаат заптиите, чаушот, мудурот, та ни кајмакамот, валијата, па ни самиот султан!
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
„А кој им кажа? — се праша Сулиман чауш. — Та кој друг ако не овчарот?“
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
— Па добро, кад ти хоќеш шуму онда буди шумар у твојој шуми, — му одговори началникот и му стави во задача сега пак тој да ги брка комитите во таа иста шума, во која него толку години го бркаа мулазимот, Рашид чауш и Шарен Мустафа, а во последно време братучед му Бино.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Секој од беговите – поединци имаше по чифлизите свои луѓе: ќаи, буљукбашии, сејмени, гавази, чауши, и којзнае уште колку други ушаци, маѓери, арамбаши, субаши, кои ја составуваа неговата лична одбрана и сила, со која ги држеа во покорност сите христијани по своите чифлизи.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Како чауш и башчауш во јаничарските редови Мехмед во неколку крвави борби во Персија и Анадолија се одликува со вонредна храброст и јунаштина, а особено со војнички способности и многу придонесе за успешниот исход на борбите.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Аџиите со забитот и неколку чауши и башчауши правеа прва редица пред портата.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Во Ал-Шари Толевото ослободување предизвика големо задоволство кај работниците, а голема срџба кај гавазите и чаушите.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Co овие утешенија го испрати Сефедин мудурот со една патрола во конакот, а сам ги обиколи сите стражарски места, па и Расим чауша и им стави до знаење дека ноќеска ќе има нешто — добро да се држат.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
— Како да е ќе го најдеме, ако не во Градешница — во Старавина; ако не Полчишта — Бешишта — им рече тој на своите чауши, башчауши и онбашии.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
И тој и селото и ридиштата наоколу биле фатени во обрач на мрак зад чија граница можел тогаш да се стеснува нов обрач на онбашии, заптии, јузбаши, чауши, кајмаками, мулазими, кадии и секакви одбрани стрелци и мислители на царството, повеќето со измеќари, соколари или ќати, но сите со кубури, со долги или краткоклуни пушки, со јатагани, анџари, џилити и наџаци на чие железо со златни или со сребрени нишки е запишана муслиманската покорност пред пророкот.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Онисифор Проказник од своето засолниште веќе можел да им ги види лицата: најстариот, мажиште со виснати жолти мустаќи и со тешки веѓи на арамиски или кираџиски чауш можел да му биде татко на најмладиот сѐ уште не во годините на Перуника, на другите, испиени и брадосани од планински живот, тешко можело да им се определат годините.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Седел со пушка на коленици и наведнат, некако чудно и длабоко под превезот на свои тајни, што бездруго не можело а да не се поверува дека веќе и не сонува да ѝ стане чауш на дружината ако некогаш некој занес го подбуцнувал кон таква славољубивост.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
За тоа време, додека се седеше и се вревеше заедно, јас сепак забележав како тие тројца одвреме навреме си праќаат ишарети, додека вториот помошник пак не стана божем по мала нужда, а се задржа трипати по три големи нужди, и мене тогаш ми стана јасно дека тој ни ги враќа украдените пљачки од нивниот шлепер во нашта кола и пцува мал да си најмал да не си и да не работиш залудни работи што не ги работат постарите, кои не прават дупки во вода туку си пијат вино, зашто чаушот нивни заради шише вино си ја продаде душата и помисли дека овие клатикуровци се од наша фела, па ај да не им земаме работи што не им требаат ами да се провеселиме на нивна сметка, и до зори ако ни заоди.
„Синовски татковци“
од Димитар Солев
(2006)
Ако ѝ рече да остане, божем за да имаат децата права мајка, таа ќе се напрчи уште толку, небаре женски чауш, и ќе почне да му го фрла фесот низ чардакот, или да му ја топи чалмата во шадрванот.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Излезе дека е коњот поразумен од него, зашто кога чаушот го фрсна, тој појде покорно, но подостоинствено од својот господар.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Еднаш, тие и двајцата со Неби-ага му појдоа на церибашата Осман-ага во уќуматот, сега без работа, и пак не излезе дека тие не го почитуваат церибашата, или чувај боже, не му го ценат скапото време, туку баш дека го редат како поважен и од субашата, штом пред него зборуваат работи што не се за уши на еден чауш.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
Директор: Следи објаснување со синоними-лапач, арамија, чауш, буџован, голема глава. Еволуира во менаџери и јак чоек.
„Филтер Југославија“
од Константин Петровски
(2008)
4. Сетики знаете дека има разни коали Има коали чауши и обични мали гладни коали Има коали со здрвени вратови Од сонување саде во една иста положба Има коали кои не гледаат ни централни ни споредни вести И ич бутур не им е заради тоа Коалата не е коала ако не грицка лисје од еукалиптус
„Сонот на коалата“
од Ристо Лазаров
(2009)
Плус, иако татко ѝ не беше во текстилниот бизнис, тој беше познат битолски чауш имаше многу контакти низ цела Македонија но и пошироко на балканот.
„Белиот јоргован“
од Хајди Елзесер
(2012)
„Во сабота попладне одиме на гости кај чичко ви Ѓорги на слава“ проговори татко Таки по повеќеминутна тишина, „ Ќе дојдат Ѓуше, Пандора и Тиро со фамилиите, но ќе има повеќе видни гости, грчкио конзул е најавен, некои битолски чауши, газди и стопани, ни јас не знам кој се ќе биди таму, ама, некој ќе е со фамилијата, а сигурно ќе има и некој ерген за женење.
„Белиот јоргован“
од Хајди Елзесер
(2012)
