трпеза (ж.)
За Гегата рајата трпеза полна ќе даде; рајата има, се гледа.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
Затоа и бабата Тода си седна каде што и е редот — на долниот крај на трпезата и убаво си се накрка од дебелиот грашок и топлите погачи, та за царевка непара се стегаше оти беше без заби.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
За умрените се дава на живи разни предмети и продукти да им се најде на тој век сереј — волната кога ќе се попари пушта жолта течност која се зика „сереј“ симсиле — род, потекло синдилија — кременисување од високо, паѓање, несреќен случај синдрак — синко (аугментатив од син) синија — софра, трпеза сињелко — господ кој се наоѓа на синото небо скипне — догорува оганот, скипнува сонцето, животот на човек кога умира скисна — ми се досади скопец — женски накит од сребро или бакар подресен со пари или трепки скорнам — разбудувам, дигам некого од место скубам — пасам трева слеа се — се стопи како восокот што се топи слог — нива слог сповојница — веселба по повод на новородено дете српјановец — рид над селото Витолишта сртам — висам, се врткам околу тебе срчка — види срдешница срџба — лутина ставам — се сретнав со тебе се ставив со некого, 2) Станувам од место старавински — од село Старавина стегната рака — скржав, стипца, циција стигна — роди, се породи жена стопанот — мажот, сопругот страк — парче борина странам (дрва) — редам дрва или друго нешто за товарење на добиток стрелушам — се потплашувам струнено — тканина или плетена врвца од козина суварија — турски жандар, коњаник сугарен —доцна, поназад.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Кога ќе ги врзе трите камчиња, 2) трици од брашно или дрво под бичкија, 3) лош човек — трица трнка — растение со многу трнје троска — остатокот од железото што останува после горење на железото трпезница — долга софра — трпеза тук — салото што се топи од сланината кога се јаде само пржена тукче (деминутив од тук) туткан — будаличка, завапкан тутне — да помине овој бел век ќаа — чорбаџија што пасе туѓи овци со кирија на руга ќатипче — писарче ќедер — штета ќерал — дел од куќата (шпајз, мусандра) ќеше — сакаше ќешки — само . .. ќилим — црна шамија за на глава ќулка — детска горна облека со ќулавче ќурдија — машка облека — елек ќурче — легинско фустанче угич — брав што оди пред овци, специјално острижен уѕур — од досада од бес, од што нема што да прави укрилам — заштитам улишам — правам со некаков дефект, без нешто што треба да го имам улка — утка, будала, глупа жена уложје — кошулицата по раѓањето на дете или животно уми се — се мисли, се чуди Уќумат — околиска власт ушчип — мена на месецот кога се подјадува фарк — итер, мајстор, ербап, снаодлив човек филџан — чаша за кафе фудбал — гордост, на големо оди „фудул" — големџија цврцнат — поднапиен цинкам — се ењавам, стенкам црквар — што оди или не оди в црква црнгалест — калеш човек, жена црнило — во случајов мажот или жената е црнило на другиот сопруг цулувци — спуштена коса над уши и потсечена до под брада Чебрен — манастир крај реката Црна чеда шарени — мешани деца машки и женски чекулец — дел од самарот за кој се закачува ортомата чело — почесно место на софрата чепкам — волната се чепка пред да се влачи честица — дел од просфората од која се вади литургија чисти понеделник — понеделник по поклади за Велигден чмеам — полека вријам.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Трајко седна на чело на трпезата, го прифати пагурчето од Велика, ја симна капата, се прекрсти и им се заблагодари на другарите и на господа што му го спасија грабнатото чедо.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
„Посетете ја лавовската трпеза во зоолошката градина. Ќе видите бесплатна претстава и уште во џебот ќе ви шушне малку сува слама, паричка со слика на рудар - ударник.“
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Овие рипки можат да се видат на сите трпези. Богатите ги пржат или печат јадејќи ги како мезе со вино.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Но додека го јадеш црниот, не ставај го на трпезата безволно, презриво: тоа го убива апетитот...
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Молчеливо седат крај трпезата. Ручаат.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Другарите ја исполнија својата обврска и нивните тела се трпеза за црвите.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Со малку сиренце, она убавото, жежено што се вика, и што се прави со усвитени камења што се ставаат во овчо млеко, и со понекоја голтка водичка од стомнето, ги изедоа печените компири, убави, вкусни какви ни на царска трпеза не можат да се најдат.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Само ги гледаше и како да не можеше да им се донагледа, толку што му беше трпезата богата со семсекакво јадење.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Децата беа некаде настрана, со други деца, на друга трпеза.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Не знаејќи што да прават, очаено седнаа на трпезата пред нив.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Расцутен двор, камбани што корнат еден дрвен крст И го фрлаат меѓу ѕвездите, Празничен чаршаф, свеќа што догорува И твојот празен стол покрај трпезата.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
ТРЕВА Семето го фрлив со силни зафати на широко од изгревот кон залезот и земјата се посла со жолтите зрна како трпеза од брашно оросена.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)
Да си замислиш еден прозорец И на прозорецот да си ја видиш сестричката Пладнето што те довикува за ручек, Да седнеш на трпеза покрај татко ти, Тој да го крши лебот и да го бакнува.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Сега го гледаме како се врти со толчникот на сонцето среде чело та ни греат и ни пеат воденици викајќи го класјето на гумно збирајќи го денот на трпеза.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)
Располага со една подвижна трпеза и со неколку столчиња. Креденците се заменети со неколку рафтови покрај ѕидот. И, речиси ништо повеќе.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
А јас, добри мои, во разговорот за лебот спомнав како се раѓа лебот, колку труд е потребен тој да дојде до вашата трпеза.
„Добри мои, добар ден“
од Глигор Поповски
(1983)
