секира (ж.)
И носеше турли турли халати на мучение: сабли, стрели, маздраци, брадви, коси, српови, ражни, пили, секири, тесли, брадви и вадици и другии сечива што ги никој не знае.
„Избор“
од Јоаким Крчовски
(1814)
Под секира дабот, што бури победувал, така смртно под рани се веде, а потоа паѓа од моќната дрварска рака, ама - врз дрварот беден... “ Албанецот тоа го раскажа.
„Сердарот“
од Григор Прличев
(1860)
„Да била гора зборила, не би гу пасле овцете, не би гу секла секира.“
„Од борбата“
од Блаже Конески
(1950)
На мое место да беше друг ќе помислеше дека е тоа сениште, та или ќе побегнеше или ќе му ја залепеше секирата на тилот. Јас не.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
„А камо ти камен да ја наостриш секирата?“ Селанецот немал камен.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Тоа го направи и Јовановиот четник Брајан од Жиово, та стана капиданис Брајанис и ги одведе андартите во своето село Жиово да го изгорат, а сам со својата рака му ја пресече главата со секира на својот роден стрико „Бугаринот" Петка.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Проживеаја четириесет години, тек лав не си рекоа настрана, а сега одеднаш треба да земат секирите, да се исколат. Кој ќе чуе шо ќе рече?
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
По ѕидот на долни крај наколкани се колје, со куки и без куки, на кои се обесуваат секирите; направени се по две три камари во кои кокошките несат јајца, а на гредите во овој дел на куќата се фрлени разни алати: рала, јареми, косила, дршки за мотики, лопати, казми и ред други дрвени остени, ластагарки, стапови, кои чекаат да ги заменат тие што се во употреба.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Овој се налутил та со секирата што ја имал в раце замавнал и го отепал човекот.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Пецо болен. Го заковала болка за постела, однатре, откај срцето, го гризе. Не може да стане, да крене секира.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Ја земам секирата. Му велам да се наведне, тоа не ќе му е тешко зашто земјата веќе го повикува.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Човекот ја задена секирата за појас. Се наведна над легнатиот и му го поклопи челото со тешката дланка.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
И на нејзини очи ќе им ги пресече џелатот главите со секирата! – Пак тропна со ногата и зашета нервозно низ одајата.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Со пушки, пиштоли, јатагани, секири и друго оружје, па и камења паднаа на селаните со бесни викотници. – Удри, коли, сечи, тепај! – се слушаше од побеснетата толпа.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Пожарникарите брзо се симнаа, грабнаа шмркови, скали, секири и се втурнаа во дворот од Митковата куќа.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
Кога ме истераа од своето училиште (споменуваа некаква прељуба) созреав еднаш за секогаш, јас, жолта тиква претврда и за секира.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Знае за волци, за мечки, за змиски цар, за страшниот змеј, за чудотворната секира и уште многу други.
„Било едно дете“
од Глигор Поповски
(1959)
Тука беа сите оние нивни избележани стебла, а сега тој можеше на едно дебело дрво во корубата да го прочита и она, што го имаше врежано тука со својата секира еден од младите, што доаѓаа преку летото долу, во нивната пилана.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Но, за сето време тој не забораваше да забележи и по некое познато стебло, по некоја позната делканица од секира во корубата од тие дрвја, секогаш држејќи се за нив, како за единствената нишка, што му беше негова низ таа наеднаш толку многу туѓа шума, свесен дека тука некаде во близината на неговата трага мораше да поминува и патот, по кој луѓето од нивното село одеа или се враќаа од Белата Долина.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Во стеблото пред себе виде едно место, каде што имаше закачено забот од самјакот; беше како делнато со секира и од него почнуваше да се лишти и од воздухот попроѕирна густа капка смола.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
