предел (м.)
По овие страни, по пределот бујат, во црвени крвје што пребликнал сега, за храбрите еднаш песни ќе се чујат и како во синџир оро ќе се стега.
„Локвата и Вињари“
од Лазар Поп Трајков
(1903)
Од дотука реченото се гледа: прво, оти ако по нашите сегашни етнографски сфаќања на Балканскиот Полуостров, особено на централниот и југоисточниот негов дел, т.е. во денешна Србија, Бугарија, Тракија и Македонија имало и има само две словенски етнографски единици – српски и бугарски народ, тогаш тоа уште не значи дека нема, немало и не може да има друга словенска единица, а напротив, дека нејзиното постоење е во пределите на возможното и на реалноста; второ, дека во Македонија нема две јужнословенски народности – српска и бугарска, а напротив дека во неа има само една народност со свои особини, коишто или претставуваат нешто оригинално што се нема ни кај Србите ни кај Бугарите, како што е, да речеме, со многу особини на македонските наречја, или нешто што се има и кај Бугарите и кај Србите или коешто се има само кај Македонците по краиштата на нивната татковина и кај Србите, или пак по нив и кај Бугарите, и дека од тие особини на Македонците, како дел од словенската група народи, најмногубројни, најраспространети, заеднички за сите Македонци, значи и најважни се тие особини со кои Македонците се одличуваат од другите словенски народи: по нив Македонците фактички составуваат одделна и самобитна словенска народност, иако за неа денеска не се зборува во науката и во секојдневниот разговор; трето, дека причината за тоа игнорирање и затемнување на постоењето на македонската народност се крие во постоењето на името „Бугари” во Македонија во етнографско значење и во експлоатирањето со него од страна на Бугарите.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Ја познава секоја стапалка шума и сето тоа го потсетува на неговото детство и среќните дни, кога таму ги пасеше овците, свиреше со кавалот и мечтаеше за својата идна среќа: како ќе се ожени, како своето прво синче ќе го води со себе да го запознае со пределите на шумата; како ќе му влее кураж да не се плаши од волците; како тоа ќе ги пасе овците и јагнињата, и најпосле, како и тоа ќе биде домаќин, како што е татко му Петко, и тој сам што ќе биде.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Галебе мој, срцето не е мое: мини низ сите предели неминати, крај сите живи, непознати, загинати.
„Слеј се со тишината“
од Ацо Шопов
(1955)
Но еве кај Павле тоа лошо настроение се зголемуваше сѐ повеќе и повеќе и го достигна својот краен предел: оставката.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
И пак гинеше во пределите на своето измачување.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Тоа е можеби гласот на неговиот двојник и го води во предели каде што нема ни почеток ни крај.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
- Знам дека си роден во сиромашна куќа, во некој планински предел на Македонија, знам дека си го напуштил училиштето заради твоите идеи.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
6. Од праискони некое темно ѕвоно Ја опустоши нашата срж И во предел на дивна усама нѐ всели.
„Камена“
од Анте Поповски
(1972)
Бојан лежеше со отворени очи, долго лежеше така и се чувствуваше како повратник кој долго време бил во некој далечен, туѓ предел, па сега, враќајќи се во својот сакан, познат крај го доживува како ново откритие и влегува во него со извесна претпазливост.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Воз во движење низ населени предели, покрај река и дрвја. Писок на локомотива.
„Го сакате ли Дебиси“
од Лазо Наумовски
(1973)
Предел е тоа проколнат, предел скрбен, ко гревот во него да е зачнат си стои од дамнини и во самотија гасне.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Ѕидниот часовник – предел во кој се гледа пастувот од песните со рогови кога го корне крстот во полето; лилјак кога прелетува некаде од кај амбарите; старец што му шепти во сонот на полноќното сонце; ноќта во која полка исчезнуваат буквите чиј глас од ѕид до ѕид, бие во крвта, скита низ иднината и застанува само ден-два по твоето заминување.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Предел проколнат, предел скрбен, ко гревот во него да е зачнат, си стои така од дамнини и во самотија гасне.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
ОБЛАК Се ведне тој над погледот и окото на светот облак голем како чудовиште сал сонот на земјата што го памети што секој час може да се истури во пределот на срцето.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)
Тука е и широкиот предел на летото што трепти врз ретката 'рж што се плетка во ченките што чади над возбудените трмки босилекот што ги прибира.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)
И глас некој оддалеку ми иде низ градините како пискот по изгубено добиче како лелек по загубено дете како драга што доаѓа да помине по предели и спомени.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)
Тоа беше аранжирано, како што беше и објавено, во рамките на воените маневри, кои овие дни беа организирани во северните предели на нашиот јужен сосед.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Помини низ магливите студени предели на сенката и сочувај ја својата скапоцена топлина.
„Младиот мајстор на играта“
од Александар Прокопиев
(1983)
Леташе без умор, без крај. Лудо. Те мамат невидени, волшебни предели, еден од друг поубави, посветли.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
