предание (ср.)
Општата радост и жалост, општите преданија и обичаи нѐ прават сите нас едно цело – еден народ.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Само согледувањето на тие своеобразни црти во карактерот, наравите, обичаите, животот, преданијата и јазикот на нашиот народ е важна причина да сме ние против делењето на нашата татковина и за нејзината автономија, зашто дележот ќе ни искорени сѐ што ни е мило и ќе ни наврзе многу противно нешто на нашиот народен дух.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Но исчезнаа тие историски услови во кои Индоевропејците се разбираа помеѓу нив и настапија други историски услови во коишто започна цепењето на јазикот, на општото национално самосознание, со заеднички јазик, верувања, ќуди, преданија и др.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Зашто, според преданијата, Будим потекнува од една аласка, рибарска населба, односно од оваа тврдина, која пред многу векови ја издигнале некогашните рибари на Дунав.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Во Бугарија дошла од Кашмир каде што, според преданието, некоја индиска принцеза се капела во базен сиот опсипан со ружи...
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Натаму, руската усна книжевност изврши неизбришливо влијание во делата на Пушкин, исто како што Гогољ се инспирираше со украинските народни приказни, преданија и пословици.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
Преданијата велат дека вулканот потекнува од змеј. Во старо време имало некој змеј што правел големи пакости на селото, на луѓето; им го јадел бериќетот и им ги земал најубавите девојки за жени.
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Ете населба, то ест место, каде што христијанската верска догма не успеала сосема да ги надвладее паганството и митологијата, туку приопштувајќи се кон нив и испреплетувајќи се со нив, со нивните обичаи и празнувања се натоврила како со бесцени камења, и историјата, припокривајќи сосе малтер на легенди и преданија, печалела за други, за завојувачите, додека за тукашните ги резервирала страдањата, прогонствата и истребувањето, а заедно со нив правото на бој и правото од сето тоа да разгрнат епски духовни мегдани, кои, во текот на времето, неуките но интелегентни души на жителите на Потковицата ќе ги преобратат во фактичка своја историја и врз неа ќе прикрепат една колку рурална толку здрава и чиста егзистенција, која, пак, несполуките и поразите, кои се јавуваат како негација на сѐ живо и движно, ќе ги извиши на рамништето на својата вера во опстанокот и тука ќе ги озакони како судбински збиднувања во човековото битисување во овие краишта.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Инаку се и големи талкачи; талкаат со говеда, со овците, низ полето, ливаѓето и по ридовите; талкаат, ловат и риболоват, во Црна, во мртвиците, во Блатото,а поледелието и сточарството, иако им врват одлично, повеќе ги сметаат за нужности на поминокот и поводи за празненства, дедека становниците на Градиште, судејќи според она што останало по нив за да сведочи за нив, кованите пари, керамиката, разните украсни предмети од железо и преданијата, кои сегашниве жители на Потковицата, чувајќи ги и пренесувајќи ги од колено на колено, ги измешале до непрепознатливост, морале да бидат воини и инородци.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Но според понапред раскажаните преданија, ете, не успеале и да се испазат.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
- По преданијата, на ова место најмногу сакал да седи свети Наум и да гледа во езерското синило кое го смирувало по напорната работа што ја имал при препишувањето на светите книги... - рече игуменот.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
- Патот за Лесново, го знаеш ли? прашала игуменијата, и веќе не можела да го стивне во себе преданието за овоземниот призрак, речиси му се предала неподвижна, сѐ уште исцибрена но без воздишка.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Додека сите други молкум стоеле, Онисифор Мечкојад, следејќи го другиот Онисифор, и самиот се подал малку напред, мислиш ја имал вилата во свои раце или, најпосле, мислиш го поттикнувал својот роднина да издржи до крај и пак утре да фрла семе за нови и идни преданија што ќе се шират и ќе бабрат од квасот на стравот, тоа глекаво и лепливо тесто да ја покрие срамната прикаска за неговиот дедо или за дедото на некој негов дедо.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Измитарената љубов помеѓу човекот- ѕвер и мечката- жена, според преданијата на селаните од тој крај, почнала во времето кога најугледните родилки од Кукулино се триеле голи една од друга со извици Роди, земјо, и голи се тркалале по нивите да роди земјата како што раѓале и тие.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
И таму, на млади години, го мачеше тајната дали под двете езера разделени со една планина, се мешаат нивните води и се формираат многубројни пештери, како што се велеше во преданијата и се претпоставуваше во научните списи.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Не верував во хороскопи, преданија, знаци. Ги исмевав лековерните среќоверници.
„Зошто мене ваков џигер“
од Јовица Ивановски
(1994)
„Давењето по броеви“ своите поаѓалишта секако ги има во народните преданија и во симболиката на пејсажните игри и правила, Миметичките и дидактички својства на ликовите и односите што ги донесе квартетот „Готвачот, крадецот, неговата жена и нејзиниот љубовник“ ја отвораат вратата кон алегоричниот ужас на земските закони и појавниот свет. okno.mk | Margina #8-9 [1994]
„МАРГИНА бр. 8-9“
(1994)
Но таа се надоврзуваше и привикуваше едно исто така старо предание: она во кое страницата инаку се устројуваше во главнината на текстот, толкувањата, внатрешните белини.
„МАРГИНА бр. 11-12“
(1995)
До трипати смее да се отвори одајата, велеше преданието, и ако од трипати не се растолмачи записот, сонцето ќе се помрачи, земјата ќе пропадне, ќе се отвори и ќе проголта сѐ што лази, ползи, плива и лета по лицето нејзино.
„Папокот на светот“
од Венко Андоновски
(2000)
Дали затоа, или заради старото предание кое вели дека огледалото се скаменува кога оној што умира се огледува во него за последен пат, па засекогаш ја чува таа последна слика и веќе никој друг не може да се огледа во таквото скаменето огледало, дали велам, заради тоа предание, не знам, но одеднаш огледалото самото од себе се сви и следниот миг – распука.
„Папокот на светот“
од Венко Андоновски
(2000)
