потемни (св.)
Им бијат врело дамарите, играат над шеварите сѐ дури не потемне запад. Наеднаш - немош и загинување .. .
„Слеј се со тишината“
од Ацо Шопов
(1955)
Потоа почна да потемнува. Над неговата модрина изгреа првата ѕвезда и уште пред да се слее планината со небото, овчарите ги потераа овците.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Златните дамки во нејзините светкави очи страсно потемнеа, се згуснаа во грозд на чедноста и не беа грев; беа зрна на опиеност, семе на непознат плод.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Очите му станаа потемни, зениците со стопија и потонаа во минатото, во некој далечен ден длабок закоренет во него.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
И нешто од носењето, но повеќе од сонцето и прашината, - палтото избледе и некако потемни, што можеше најарно да се забележи кога ќе се кренеше реверот или низ малиот процеп на испараниот астар. Но ништо за тоа.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
И Павле пак протера со него шест месеци. Практична работа. Само што сега палтото се истегна, свисна и уште повеќе избледи и потемни.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
Таму е ресторанот Златен рог. Скоро истиот е, само малку е потемнета бојата на рамката.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Полека потемнуваше синото око горе. Се исцеди од него светлината и во неговата модрина се собраа треперливи ѕвезди.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
И кога оваа вест се пронесе по улицата со шепотење, славата на Фигаро почна да потемнува.
„Зоки Поки“
од Оливера Николова
(1963)
Бербата траеше долго. Рацете на берачите им скапуваа, очите им потемнуваа како маслинките, од умор и неспиење.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
Не јадеше, не спиеше. Така три дена и три ноќи. Ослабна, потемне.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
„Само златото може да не потемни со векови“ - си помисли Бојан, па држејќи го предметот в рака, се исправи, ја крена главата, напнат да извика, но в миг некаква нејасна мисла, некаква непозната желба го запре.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Братучедите како да се чуваа да не видат некој срам, се свртеа кон грб кон врата и гледаа преку авлијата кон зајдисонцето каде што небото со стемнувањето потемнуваше добивајќи ја мрачната боја на дното на езерото.
„Будалетинки“
од Мето Јовановски
(1973)
Целото време по земјотресот одеше со едно сиво палто и уште потемни панталони, кои од долгото носење веќе не беа воопшто добри.
„Друга мајка“
од Драгица Најческа
(1979)
Одненадеж потемне небото од чад што штипеше во очите, во грлото и што го вознемири дибитокот како спроти потоп та скокајќи, рикајќи се разбега низ полето.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Го доистеравме редот до браздата и туку наеднаш потемне небото над нас.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Целиот двор потемне од изнапаѓани, покосени детски тела.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
Тоа е веќе едно ново време, време кога и конференциите и Месната и Тацко Настејчин и малите селски агитатори наеднаш како да потемнеле, заостанале зад животот кој навлегол во нови колотечини, кога виталниот сој на жителите на Пасквел започнува масовно да ја напушта долината, не обѕрнувајќи се на минатото и итајќи кон својата иднина.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
„И кога првиот ангел затруби со трубата, се крена голем оган и падна на земјата: третина од земјата изгоре; кога вториот ангел затруби, пламен падна врз морето и третина од морето се испари; кога третиот ангел затруби, голема ѕвезда се откина од небото: името ѝ беше Пелин и третина од водата стана пелин и многу луѓе изумреа; кога четвртиот ангел затруби, третина од сонцето, третина од месечината, и третина од ѕвездите, потемна, згасна; и видов еден од ангелите каде што лета по небото и чув каде што вика со глас голем: тешко, тешко, тешко на оние што живеат на земјата; кога петтиот ангел затруби, падна пак голема ѕвезда од небото и се отвори бездна на земјата од која се крена голем чад што го потемни и сонцето и небото...“
„Јанsа“
од Јован Стрезовски
(1986)
Во минатата година грозјето, она ситно и темномодро како парченце ноќ и прораснато во овој крај за земјата и за човечките срца, мувлоса необрано меѓу ластарите, а тоа се случи кога умреа праските: лисјето без позната причина поцрвенети, се збрчкаа, потемнеа, потоа искапаа, плодот се исуши несозреан - врз семката остана само пеплосана сува кора без капка сок.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
