кромид (м.)
Обично керамитка полупка — лоша, грда жена. (Ѓупка — полупка) понатолчи — да му подрече, поднаговори попраг — ремен или конопен колан со кој му се врзува самарот на добиток поразружа — си ги остави накитите или новите алишта порек — ветер што дува по реката посатка — покуќнина постилаче — покровче за постилање потпркнам — по тукум — нарочно, особено (те барам, ме бараш и тн.) потуркам — скитам (оттамудотаму) потурок — селска јавнија, манџа со кромид, ориз итн. поусекна — (борината) ја трлка да падне јагленот за да продолжи да свети прва — (од радост орцето и прва) весело настроение првица — не е прво од нас.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Мажите ќе ораат, жените грутките ќе ги кршат, бавчите ќе ги прекопуваат, ќе садат грав, лук, кромид, пипер, зелки .. .
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Врви Богдан Шишев од Витолишча за на пазар во Прилеп, а Стале од под дабот му нарачува: — Пак, земи Боше, печес везаници кромид, лук, некоа ока киселина, шеќер, пипер, шајки, резиња, риби, маслинки...
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
На таванот висеа уште две главици кромид и неколку чешни лук, а на врвката се прозираше уште еден тенок ремен сланина.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Понатаму ги обеси и венците кромит, лук и суви пиперки.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Беа широки деланки црвеникава сланина, а имаше и неколку глави кромид и лук.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Па така, неизмиен, со парче сув леб во торбичката, нешто за себе, нешто за да го мами телето ако го пронајде, со главичка кромид и неколку зелени пиперки, тргна да ги обиколува ридиштата и доловите.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
По дрвени клинови, по шајки исковани по штиците и диреците, висеа везеници црвен пипер, лук, кромид, врзопки од некакви суви, лековити треви од кои дедо му си вареше чаеви.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Колибата ја сочинуваа две одделенија, надворешно, мошне пространо, со сосаци и амбари покрај ѕидот, во кои се сместуваа житото, компирите, кромидот, а по диреците на клинови висеа торби во кои можеше да се најде грав, просо, лук, брашно и други потреби.
„Бојан“
од Глигор Поповски
(1973)
Каленци, Крушевичани, Чанивци, Пештанци, Вепрчанци и други „прекуреканци" останаа испретепани во Дуње да ги ложат бабите со кромид и сол, а дунските сиромаси што немаа да платат, ги собра Мефаил со него да ги тепа во другите мариовски села и со нив да ги плаши тамошните сиромаси.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Јас ќе го обложувам со киселини, со кромиди под носот, а тој ќе ми вели: - Отвори го пенџерено, затвори го пенџерено!
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Дуко Вендија се врати од џандармерија и Дуковица, цела ноќ го редеше со кромид и со компири по снагата. По изудреното, по набивките
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
И после копаше, плевеше, косеше и правеше капици сено, уживаше леб и кромид и по секое јадење ги собираше трошките од скутот.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Го заклавме овенот, истолчивме два леѓена кромид и го завиткавме во кожа.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
Донесуваа рогузини од `рженица, ложнци, ракија, млад кромид, лук, пиперки и прстени погачи: на месечина, на огништа од суви лепешки и суварки редовниците приготвуваа за вечера свири пиле.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Тоа е едноставна и душманска лута манџа. Измешани со црвена пипер се запржува брашно и кромид, потоа сето тоа се тура во вода која врие и во која има турено сол и масло и во која се додаваат суви пиперки, везени; кога сето тоа добро ќе проврие, вечерата е готова.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Чомлекот, на пример; редовницата уште одвечер ќе го наполни грнецот со дробенки од гоедско месо, само удина, ќе стави многу кромид, цел грст налупени чешниња лук, една рака суви везени пиперки, црна пипер, сол, две-три дрвени лајци сало и ќе го поклопи; околу наоколу поклопот убаво ќе го залепи со тесто за грнецот, за да не туши, и така спремениот грнец ќе го намести на огниште.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Зошто секој да знае дека на десната горна клепка има јачменче, и кој ги симнал бечвите и покажал дека има на себс гнојно рибино око врз кое става истолчен печен кромид во зејтин од сусам или од сончоглед?
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Бевме научени на изварка, на суви пиперки, на кромид.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Подоцна, многу подоцна, се чуло во Кукулино од некои кираџии дека се вратил оддалеку маж ѝ на Фиданка Кукникова и исекол поголема гранка од дуњата во дворот, ја исчистил од кора и ѝ ја измерил тежината со десната рака, бил висок, со светла коса и имал во торбите и дисагите што ги донел на маска секакво богатство; веднаш, со првата ноќ на неговиот втор живот во Лесново, ги спобркал сенките што се грчеле со машки воздишки околу неговата куќа сѐ додека не натерал тројца никаквеци да се напикаат во манастирот па тој таму без збор ја дигал и ја спуштал ластегарката поттикнуван од цел куп жени што дошле да ги собираат своите парталковци и да ги лекуваат дома од модрици и навреденост со толчен печен кромид во зејтин, потоа, по три или четири месеци, кога можело да се види дека прочуената убавица затруднела, попот знаел дека ќе остане без нова кошула, без нови чорапи и без куќа иако Доце Срменков му рекол дека ќе му купи нови опинци и, повторно облекувајќи ја везената кошула, отишол во некое штипско село по осамена вдовица со момченце од три години и со покуќнина што можела да се натовари на два магарешки коша, така било, селото се наполнило со доенчиња до првата протока на ракиските казани во сувите дни кога младите татковци се насмевнувале со модри усни кон Фиданкиниот маж од чија ластегарка сѐ уште накуцувал ситноглавиот Гавруш Пребонд но тој и порано со есенските 'рѓи чекорел под тешката облека со една здрвена нога од настинка и веќе се пеело, законите на Лесново или биле измислени заради дојденците или се заборавиле, и се кршел каменот по пештерите, впрочем и можело - на небото потрепетувале многу повеќе ѕвезди отколку што ги паметеле луѓето во тоа кратовско село.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
