икона (ж.)
ТЕОДОС: Ќе си направам дома параклис... Икони, кандила...
„Чорбаџи Теодос“
од Васил Иљоски
(1937)
Анѓеле, бате! со здравје!... (Пауза. Го затвора прозорецот и завртувајќи се ѝ одат очите во иконата).
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Уф, кандилово угаснало! (Клекнува пред иконата и се крсти). Свети Никола златен, варди ни го и чувај ни го батета од лошо. (Ја откачува иконата од ѕидот, ја бакнува и пак ја става на местото.
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
МАРА: Кате, запали го ти огнот, а јас да го запалам кандилово пред иконава. (Го запалува кандилото пред икона и се моли).
„Парите се отепувачка“
од Ристо Крле
(1938)
Зад нив седеа двајца, едниот сув и жолт светец од икона, другиот полна месечина со голо испотено теме.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Потајно верував дека на иконата во ќошот на нашата спална не е светецот Никола туку чичко ми премаскиран во светец и со залепена брада.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Кога патема помисли дека можеби ќе мора да се раздели од својот питачки стап, кој го носи осумнаесет години, од манастирската торба во која ја носеше иконата од свети Илија закитена со босилкова китка, — сети болка и тага на душата.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
„Кандилата се занишаа и иконата од свети Илија почна да трепка со очите“, — тврдеше маѓерот Стојко Попов, кого нарочно Стале го поведе со себе во црквата да присуствува и да биде свидетел колку е „посветен“ дедот Стале, кога може да се кара со самиот свети Илија, та дури и кандилото пред неговата икона може да му го искрши.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
И кога му соопшти говедарот на дедот Стале, тој си ја зеде патарицата, која беше симбол на неговиот егуменски положај, и му отиде во црквата пред иконата.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Едни ги пикаа своите годиначиња во градите, а тригодишните под широките кошули и така клечеа врз нив како квачки врз пилиња; други ги криеја децата зад иконите; една го кладе детето во камарата каде што попот врши проскомидија; друга го бутна во мазгалката зад иконата на св. Илија, а сите зедоа в раце по една икона, натпреварувајќи се која да ја земе иконата на Ристоса, св. Богородица и света Петка, надевајќи се дека нивната сила е поголема од онаа на другите светци, та белким и ќе ги заштити барем децата.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Здрав како дрен, а личен – икона.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Во селото Старавина утринава поп Јаков служи литургија, држи проповед, та досега доцна ја пушти црквата, од која почна да излегува народ, крстејќи се пред иконата на св. Богородица над самата врата.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
На црковните икони светците беа тебецести и имаа смола во очите; гледаа во сѐ и се лепеа за сѐ во што гледаа.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Зад иконата во собата, Висар наоѓаше црковни книги; читајќи ги, му стануваа сѐ поинтересни: соништата сега му беа исполнети со рајски убавини и чуда; тие книги сега не му даваа време да размислува за смртта, за стравот од Зенула; престана да размислува што ќе биде кога ќе му го забуца куршумот Зенула: како ќе изгледа тој бодеж: ќе личи ли на трн, на игла или на врв со нож; и кај може куршумот да го погоди: ако го погоди во нога - ништо, ако го погоди в рака - пак ништо; знае дека можат луѓето и без рака и без нога; но ако куршумот го погоди в глава, в срце, што навистина се случува тогаш со човека: како настапува смртта, како изгледа тој миг?
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Кога заминаа офицерот и војниците, луѓето го кренаа вкочанетото тело на сликарот и почнаа да го носат на раце како икона.
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Монах стои пред портите манастирски И гледа таму, отиде планините, отаде морето Минува Елена. Ѝ го препознава одот, Ѝ го слуша гласот и гледа Врз пладнето – сонцето ја запишува нејзината лика И ја остава пред него како икона.
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
Влегов и во црквата, која беше празна и, на мое изненадување, во неа не видов ниту икони, ниту пак од оние олтари, што сме свикнале да ги гледаме во црквите.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
Однадвор остава впечаток со грандиозноста, а внатре е без икони, без украси, само се некои релјефи и со извишени слики на проповедниците во олтарот.
„Патувања“
од Никола Кирков
(1982)
И сѐ така, некако го наговоривме. Дојде човекот. И убаво отпеа, за право. Јачи црквата, се нишаат иконите, свеќниците.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Ги земаме крстовите од црквата, ги креваме иконите в раце и ајде, ајде, одиме со пеење низ село, под село, низ полето.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
