достаса (св.)
Млад јунак песна допеа, патишта пусти дооди, крај река Врелка достаса и страдна душа отвори.
„Песни“
од Коле Неделковски
(1941)
На вториот ден играта се повтори со една мала измена: сретнатите детински очи не се исплашија како вчера, но погледите достасаа до едниот и другиот и на миг се погледнаа.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
„Кој тоа, зошто?“ Капетанот се обиде да биде строг но неговиот млак глас не достаса ни до поднаредникот.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
До востаниците достаса јасен шум.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
МЛАДИЧОТ: (Сето време откако е влезен, седи во фотелјата и дише тешко, забрзано, со затворени очи, како да не му достасува здив.
„Црнила“
од Коле Чашуле
(1960)
Нејзе ѝ е потребно тоа што не ѝ достасува, што го загубила или скрнавила.
„Пустина“
од Ѓорѓи Абаџиев
(1961)
Дури есента, кога тргнуваа да си одат назад, кон дома, со сите кираџии, што ги товарија нивните алати и сѐ друго нивно од бараките, а зад себе оставаа една нова петокатница во градот, неа можеа сега да ја гледаат и да бидат задоволни од тоа каква беше бела и воздушеста, дури есента, кога го оставаа тој град, разубавен со уште едно нивно здание за векување, тој бел град некаде по белиот свет, по нив се забра и еден испокинат младич, кој по многу нешто личеше на сите деца, што се среќаваат по станиците, бос и сам, држејќи го постојано растојанието меѓу тајфата и себе толку големо за да не може да го достаса никој, кога би се пуштил назад да го фаќа.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
И само уште да ги исфрла по него сите преостанати зрна во својата пушка, однапред сигурен дека со нив повеќе нема да може ни да го достаса, а не пак нешто да му стори.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Траеше денови и ноќи, денови и ноќи, а некој постојано трчаше и ги прескокнуваше темелите, се препкаше и паѓаше во нив, барајќи го, како некој изгубен дел од облеката, она свое насмеано и широко место, својот чекор, постојано крвав и палците и по колениците, постојано крвав на лактовите, истоштен, со последните сили, како човек, кој еве, за малку, за една трошка, што не дошол на дофат на нешто, што одамна го гони, и кој што ги прави последните напори за да го достаса, да го прескокне, и така, постојано, сето време додека нивното градилиште се престоруваше во едно проколнато место, од кое чиниш сите сакаа што побргу да се витосаат и да се мавнат, во едно чумаво место, во една болна арена, по која што умираа, крварејќи, и лавот, и гладијаторот, кадешто им солзат очите на сите мајстори, бидејќи веќе сите добро знаеја дека она си беше отидено, дека црвениот лав на сонцето беше веќе бесповратно папсан.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
На денот на празникот на манастирот, од Солун достаса стрикото Онисим и без да заобиколува му изложи дека треба и зошто треба веднаш да се врати во Потковицата.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Секогаш кога, во потрага по Владимира, ќе достасаше дружината на полето каде што тие жнееја, ќе поседеше на полозите а тој, Арслан бег, наредуваше таа, Руса, да им подаде вода.
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Достасаа во Потковицата едночудо луѓе, агенти, од Тополчани, од Прилеп, од Битола, и сите од ред го распрашуваа за Јована и за неговата придружничка, но најмногу, нив, железничарите ги товареа: зошто уште веднаш не го пријавиле Јовановото заминување?
„Потковица на смртта и надежта“
од Миле Неделкоски
(1986)
Не ќе се предадам, шепоти или мисли и чека и другата судбина да го охрабри со нешто од својот живот, настан или име или што и да е, а до неговиот слух, достасува само шумолење на дожд и пак - квичење, потоа тажачка на животно.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Не изговара клетва, впрочем другите знаат дека за тоа не се дојдени, само ги ослободува очите од тежината на клепките и почнува да раскажува, бавно и тивко, сеедно - во тишината од другите ќе достаса секој негов збор.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
До јамите на неговиот слух достаса шум на дивина.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Моите соништа лежеа зад непробојноста, јас не можев веќе да достасам до нив, под едно црно сонце на зелено небо и од раб на еден зелен оган врз црна земја.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Погласно прашал, мислел дека од смеењето ни пукот на гром не ќе достасал до земјата.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Но јас веќе знаев кој е со него и дека тој што е со него е изврзан со гнил ремен, ишаран од стапиште со модрици и безумен како и секогаш зашто до мене достаса најпрвин неговиот глас - „Не давај ме, внуку, на никаквециве, ќе ме обесат“ - потоа јасно го видов како се ниша килав пред својот внук и судија и како плаче кикотливо, ја видов таа безначајна празнина во лита и скудна облека на која никнала долгнавеста тиква со влакна, но тоа е сега прикаска што мојава улава старост ја раскажува со чувство на посничка осаменост пред друга, калуѓерска и божја, бездруго свето дрво што размислува над туѓи мисли и се моли над туѓ грев, на оние што веќе ги нема, што се прав како што ќе сум и јас утре прав, јас, Лозан Перуника, дамка од дамките на минатото и вчерашна жива смрт од дружина на мртви луѓе, и тие вчера со гнев и јад во секоја капка на крвта вчера, кога и јас, и сирак и главен терач на туѓа двоколка со сив ѕевгар, сонував и живеев зелено, зелен во една земја што помеѓу топењето на снегот и сушите на болните лета не знае што е зелена пролет, зелен април или зелен мај, и знае или можела да знае што е зелен страв пред чудовиште оплодено од еден друг господ во градината во која се преселиле од рајот женското петле Адам и неговото ребро со женска коса, женски колкови и женско умеење во гревот да посади боцки од кои душата станува жива рана.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Се отвори небото чисто, сино, измиено, светло, небаре како друго да достасало; воздухот чист, проѕирен, се прелеваше како скапоцен камен; секој предмет наоколу одсјајуваше измиен и светнат; блескаа дрвјата, цвеќињата, тревите со некоја боја досега невидена.
„Животраг“
од Јован Стрезовски
(1995)
Само беше прашање на време кога ќе го достаса казната.
„Вежби за Ибн Пајко“
од Оливера Николова
(2007)
