долен (прид.)
Откога видел Силјан оти не веруваат, почнал да им кажува што му правел на татка си, како го поучувал татко му и тој не слушал, како се главил со дуовникот, како влегол во морето, како се нашол на долна земја, како правел муабет првата вечер у Аџи Кљак-кљак, како му прикажувал за старецот што го отепале децата и што колнал, како излегле двата извора од кога им изумреле сите деца од големата сипаница, како се сторил штрк и си врзал шише на гуша и како патувал од штрковата замја преку широкото море, како дошол над Плетвар и го окршил шишето, та си останал штрк и си дошол дома.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Тргнал една бразда, две, Божин во нивата и Силјан застанал на долниот крај кај нивата да им се пули на браздите што ги ора татко му.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
– „Вистина, татко, и вие браќа селани, им рекол Силјан, ама за приказна е мојава работа што бев дури во долна земја или штркова земја кај што човек досега не пошол и не ќе појде, и да ми верувате оти не е чаре да ве лажам јас, чунки не ќе ви земам нешто да си кладам в ќесе, за да не поверувате за здраво.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Најпосле најдолните, најочаените органи на српската пропаганда, родум Македонци, пак се полезни за Македонија: од нив се образува класа од недоволни од српската пропаганда за коишто нема пат кон Бугарите; тие ќе ја зголемат класата од националните сепаратисти.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Колку еден варварски, т.е. негрчки народ беше пострашен за нивната држава, толку повеќе омразата кон него беше поголема и толку неговото име добиваше подолно, попрезриво значење.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
За да се ослободат Бугарите во Горна Бугарија, што се одделува од Долна со Балканите, 146 доста е да се истепаат византиските гарнизони во неа и да се фатат од нив дервените за да не пропуштаат нова византиска војска.
„За македонцките работи“
од Крсте Петков Мисирков
(1903)
Мече весело стана, го погледа со гордост своето дело и наеднаш му текна да го испроба: од долниот отвор му сипа вода до половина, по тоа го стави чамовото дрвце во цевката, го притисна силно и тенка, остра струјка вода блисна далеку нагоре.
„Бегалци“
од Јован Бошковски
(1949)
Застана пред мене со стиснати тупаници како да ќе ме нападне, со мака задржувајќи го солзите што му се нафатија по клепките. Ја стискаше со заби долната усна, очите му светкаа, беа однатре запалени.
„Улица“
од Славко Јаневски
(1951)
Таман на среткуќа кај долното било, за голема радост на Доста, од пелената се слушна нешто како маче кога мјаука. „Мјау, вјау, a јаа,а,а," — се распозна детски глас.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
— Mope да знајш кој а набра, ќе а врлиш долни крај, и ќе бегаш далеку не да а мирисаш, оти може да те маѓепца, чупе!
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
На средето куќата се дели на два дела, но не со преграда, ами со една долга греда колку што е широка куќата (колку да се знае оти е разделена) спружена од едниот до другиот ѕид поземи, таа греда се вика „долното било“.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Во едно од нивчињата на долниот крај, жнееја и Бошковите.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Густо збиената белина на нејзините заби ја покрија долната леко наруменета усна, и таа на некој нов, непознат начин се обиде да ја сокрие влагата во своите очи.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Ја покри долната усна со беспрекорно рамните заби и не почувствува болка.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Само другиот говореше, некако чудно, со секогаш покажани заби. Горната усна како да не можеше да се состави со долната.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Брадата му затрепери, се набра, ја повлече долната усна.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Кловнот трипати удира со дланки да ги привлече очите на гостите потоа вади од под огртачот кукла која ја движи долната вилица и ѝ поставува прашање. - Тони, да се напиеме нешто?
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Другиот се насмеа. Долната вилица ниско му падна.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Побара со очи. Не ги виде долните уши и двете ноздри, таа темна неисчадена двоцевка.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Долниот крај од антеријата му се размавта и зашушка.
„Бојана и прстенот“
од Иван Точко
(1959)
