десетар (м.)
Се најдов во небрана — изненадена сум невела — не чини неј — нив непара — не толку нетоп — невестински украс од тенеќија кој ја заменува короната ниа — оние нии — нив нуна — кума (делхинутив — кумица) нишан — знак нишка — нит, нитка на платно нишчелки — направа на разбој за ткаење ној— оној ногашчка — наплеток од косата обрецнам — врекнам, нависоко ќе проговорам обрус — долга везана крпа со реси од која се прави чалма на главата одер — врста кревет на столни ногари закопани в земји на кој се чуваат алиштата и покровите во визбата одвраќам вода — басна на вода за да се мени положбата во која се најдува озастра — утринава онбашија — турски војник десетар — каплар опурчак — искинат опинок кој веќе не се носи оралиште — место каде се игра оро ораџика — жена што игра оро орјатка — погрден збор за жена со која друга жена е скарана орман — густа гора оужје — накит олепела — лесна клетва осмак — мера за жито 50 оки отпуст — поповска песна пред свршетокот на извесна. служба павти — женски накит од сребро и бакар пагурче — сад за ракија пазамарка — џеб на селска кошула пајвани — ортомчиња со кои му се врзуваат нозете на коњ да оди раван — ситно парка — што ѝ е, што ѝ пречи да направи нешто паскурник — шара за шарање поскури пачавриче — книжулче, може и крпче од ткаенина пашит — без самар коњ, маска, магаре пералник — котел во кој се топли вода за перење песјачка — погрден збор за жена со која друга жена е карана петле — во онаа см. наполеон — пара златна француска со петле на неа петравил — епитрахил петреви гаѓи — горско цвеќе пинок — опинок плак — старец плетва — трева во сеидбата поврзало — врвца на торба или вреќа, како и на огламник на добиток подвеска — дел од селска облека.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Одредот се повлече, а од нашата отстапница го ранија десетарот. Дум-дум изгледа, левото колено му е распарчено.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Ја завршуваше својата исповед: не му ја затнаа дупката на стомакот со орден но сепак бев добар десетар во смоларата, како што бев секогаш во се добар - во шверцот, во пиењето, во милувањето.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
Десетарите ги собраа луѓето и тргнаа по војводите, а мракот веќе падна.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Околу мракот Ѓорѓија со тројца десетари пак накачи на колибите и во вечерната мугра гостите тргнаа кон селото.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Затоа секој десетар да си и собере луѓето.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Генералот ми ја зеде десната рака и ми го стави орденот во дланката, велејќи ми: - Благодарната грчка татковина посмртно го одликува вашиот син и го унапреди во чин десетар.
„Постела на чемерните“
од Петре Наковски
(1985)
Одредот се повлече, а од нашата отстапница го ранија десетарот.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Германскиот военостопански офицер во Софија, во својот извештај од 30 април 1943 година истакнува: „Кај Прилеп од страна на бугарската полиција се фатени три лица, очигледно фрлени од англиски авиони, и тоа поранешниот директор на Алатини-Мајнс господин Морган во униформа на англиски мајор, еден југословенски офицер во униформа на поручник и еден англиски механичар (десетар).
„Британските воени мисии во Македонија (1942-1945)“
од Тодор Чепреганов
(2001)
И да му кажиш на десетарот утре да ми се јави на рапорт.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
- Ќе морам, низ наметот - несигурно и со страв во гласот рече десетарот и почна со раце да го исфрлува снегот.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)
- Смена на стража - рече десетарот. - Најпосле. Целиот се смрзнав.
„Големата удолница“
од Петре Наковски
(2014)