гајда (ж.)
Се задале сватовите од под село да идат: нункото напред со ургулицата в рака, по него зетот и сите сватови, свирејќи со гајдата и фрлајќи пиштоли дошле во Божинови дворови.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
Гајдите свират, дури саѓите паѓаат од гредите.
„Силјан штркот“
од Марко Цепенков
(1900)
А тој пак, иако „голем човек-ќатип“ на целата витолишка општина, во „френцки“ алишта облечен, не се срамеше и не се креваше наголемо, како некои селани што се беа пограѓаниле, та сметаа за простоталак да свират на гајда.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Тука ќе дојде честељето со кафе и ракија, ќе напнат гајдите — сега две, една откај зетот што си ја водат сватовите, другата ќе ја најдат кај невестата ,и така ќе се заредат прво песни, потоа и ора, како на свадба!
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
По добрата вечера и уште подоброто пиење, за кое време Пере постојано ги канеше сватовчините со познатите негови зборови: „Повелете, браќа, како во своја куќа, од своја мака!“ — зетот Крсте ја наду и гајдата од Перета, која секогаш беше готова да проквичи, штом ќе дојдеше некое весело друштво.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
Дури се наслушнуваа пискотниците на гајдите, вревите од младите ораџии и песните од младите моми и невести.
„Калеш Анѓа“
од Стале Попов
(1958)
Некое момче од четата на Јане Сандански, носи шарена писана гајда.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Гајдата пишти, ситно везе.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
За миг писнува гајдата. Комитите се фаќаат за рамената.
„Гоце Делчев“
од Ванчо Николески
(1964)
Гајдата запре и ораџиите ги пуштија рацете, та застанаа во недоумение.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Веднаш застана на место и му викна на Колета. — Запри а гајдата, бре побратиме, да си го видиме есапот со вој пес! — И сам го извади брчалото.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
Коле ја зовре гајдата, Толе го поведе орото и за час се растегна по целиот чаир.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
- Море, ба и коренот, вели Јоше Свирачот, пред гајдата моја нема сила што ќе издржи, што ќе додржи.
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
- Зошто ти е гајдата, Јоше, велам, кога жалта не ти дава да свириш?
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
- Тоа го пишуваше Флорин Богданоски, вели Николе Валавичарот, оти негова е ливадана. Сега не се инаетеше толку за гајдата, вели, дури и на Бугарите им посвире. 205
„Пиреј“
од Петре М. Андреевски
(1983)
Гајдата им била на веселниците и татко и мајка.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
Други, мајстори и абаџии, кроеле. така направиле мајчините голема гајда и ја качиле на врв планина.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
А од гајдата, според мене нема подобра свирка.
„Забранета одаја“
од Славко Јаневски
(1988)
- Навистина, ние испративме човек од Кукулино да ви го каже тоа, со благородна надеж на разжабените усни рекол Каменчо Скитник; не можело да се разбере зошто никој не го поканува да ја земе гајдата и да им ги донесе сите птици на дланка.
„Тврдоглави“
од Славко Јаневски
(1990)
Прочуен беше колку дека е учен, толку и дека свири на гајда и пее како никој друг.
„Крстот камбаната знамето“
од Мето Јовановски
(1990)
