воденица (ж.)
Митра замеси цел кутол брашно и заплеска од него четарипет погачи, како воденички камења, и ги остави во ноќвите да киснат.
„Крпен живот“
од Стале Попов
(1953)
- Па, - велеше, - гледате дека воденицата ми е на видно место и сакам да ми биде на уште повидно.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
На пример уште кога се разбра дека народот треба да се готви за востание, тој стави над својата воденица едно високо дрво и на него сноп слама.
„Луман арамијата“
од Мето Јовановски
(1954)
Дури во воденица ли да те барам? се загледа тој во детето, преправајќи секако да не го видел човекот со пушката.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Низ секоја пукнатина на старата воденица се пробиваат перчиња на темницата. Само што квадратот на прозорецот станува посветол.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
И пак, освен воденицата само камен и гола неплодна земја.
„Кловнови и луѓе“
од Славко Јаневски
(1956)
Над секој поток неуморно чкртаат воденици.
„Две Марии“
од Славко Јаневски
(1956)
Тие не го жалеа штукавичавиот, тоа ситно зрно просо што го довлекле ноќните вирови под тежок воденички камен.
„Месечар“
од Славко Јаневски
(1959)
____ 1 Така се вика големата шуплива дрвена цевка во која се собира водата во водениците, валавниците и сл.
„Белата долина“
од Симон Дракул
(1962)
Рано во воденицата, Трајче и мајка му станаа. Станаа и Евто и снаа му.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Низ воденицата се рашири пријатна миризба.
„Волшебното самарче“
од Ванчо Николески
(1967)
Воденици ветар мелат. Вепар бега пред џин-желад.
„Најголемиот континент“
од Славко Јаневски
(1969)
Прават малечки мостови преку потокот. Прават брани, воденици. Но најчесто мостови.
„Билјана“
од Глигор Поповски
(1972)
9. НА ВОДЕНИЦА БЕЗ КАМЕН НЕ МЕЛИШ ЖИТО - за тоа сал de jure го допираш лактот, а можело и без камен и на јаз плиток, па и во празна воденица de facto...
„Куршуми низ времето“
од Љупчо Стојменски
(1976)
Јован и Толе го пресекоа долот и на мракот ја прејдоа Црна кај Скаклевите воденици.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
— Не бу, бре кајмакам ефенди! ) — Не бу, бре бимбаши ефенди! ) — ама пајтонот одлета долу Могевите воденици и го фати за неполни три саати Битола.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
И не се излага Иге. Толе ја прегази прв Црна баш на Скаклевите воденици каде што претполагаше и Ѓорче, и под самото Чаниште ги дочека четите.
„Толе Паша“
од Стале Попов
(1976)
„На врв бука чекутка, на чекутка метла, над метлата пештера, над пештера воденица; два плота, на плотот соленица, до соленици две погачи, над погачи две кандила, над кандила две пијавици, до пијавици два лилјака, над лилјаци бел тарун, над тарунот честа гора и во гора диви бравци...? А?” „Хмм, тоа е... Тоа е: снагата човекова, потоа главата, брадата, устата, мустаќите, носот, образот, очите, веѓите, ушите, челото, косата и вошките...“
„Свето проклето“
од Јован Стрезовски
(1978)
Некогаш тука имаше едни млаки Една воденица зад млаките висока бреза среде гробиштата птици што разговараа со неа на нејзиното наречје перачка на јазот со црвени коленици и голи дојки сонцето што ја поземаше за раце и ја вглобуваше нејзината сенка врз ѕидовите и вратите на домовите како живо писмо до сѐ што ќе се плоди низ иднината...
„Љубопис“
од Анте Поповски
(1980)
А денот пак се буди надоаѓа и расте чиниш се буди воденицата и некој го истурил јазот по камењето.
„Липа“
од Матеја Матевски
(1980)