апстрактен (прид.)
Тој просто сета вселена ја претвори во една логичка конструкција од апстрактни поими, категории, чијашто логичка формула на движењето значи движење на вселената.
„Значењето на Хегеловата филозофија“
од Кочо Рацин
(1939)
Со сета предност и сиот баласт на своите млади и непрегорени години, Живко Чинго се вредува во нашата книжевност како еден од ретките (и: дали - последните?) писатели идеалисти, ако тој збор пред сѐ, го сфатиме како антитеза на инертната, бескрвна, апатична незаинтересирана и апстрактна симболика на рамнодушните.
„Големата вода“
од Живко Чинго
(1984)
Душата на животните е тесно поврзана со нивната физичка природа; таа е сврзана со материјата и не може самостојно да постои и делува; постои само додека постои животното, зашто тоа не е духовно битие како човекот; таа не може да господари со своето тело како душата на човекот; тие не се разумни суштества и не можат да мислат; тоа својство му е дадено само на човекот; тие имаат само сетилни нагони и инстинкти; а човекот, како мисловна природа, е свесен за себе си, мисли за вечноста, за бога, за својот живот, за своите постапки, и на тој начин го обновува своето постоење; има психички живот, а животните си остануваат онакви какви што се создадени - неразумни битија; движењата им се условени од надворешни и внатрешни влијанија и нагони кои произлегуваат од физичката потреба да се одржат себе си и своето потомство; немајќи разум, немаат ни апстрактни појмови: за добро, за лошо, за вистина, за убавина.
„Злодобро“
од Јован Стрезовски
(1990)
Марина Џавери, италијански книжевен теоретичар и компаратист Големиот сликар, импресионистот Пол Сезан, на крстопатите помеѓу фигуративната и апстракната уметност, тврдеше дека сликајќи само едно јаболко ќе го освои Париз, со што сакаше да им покаже на љубителите на сликарството дека големата уметност може да се создава и од обични субјекти.
„Времето на козите“
од Луан Старова
(1993)
Наизглед безусловно прифатен, нему му се ускратува било каков маневарски простор, прилика да избега, му се забранува оригиналноста и тој станува фатен во стапицата на својата различност; верувајќи дека од апстрактен се дошло до вистински човек, помеѓу личноста и колективитетот се укинува онаа игра во која просветителската антропологија не само што не чепкаше туку тежнееше да ја зацврсти; во име на алтруизам, Другиот се претвора во хомоген блок, па на тој ентитет му се жртвуваат останатите во нивната индивидуална стварност.
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Привлекува внимание тоа што анализите на Тагоре за безличната, „апстрактна“ природа на колонијалната моќ не се одраз само на стекнатото искуство од другите колонизирани народи, туку тие исто така укажуваат на она што сѐ повеќе и повеќе станува генерално искуство за сите нас во државите со модерни нации.
„МАРГИНА бр. 4-5“
(1994)
Индија во нејзиното искуство со британскиот колонијализам била покорена не од народ, туку од нација, далечен апстрактен ентитет.
„МАРГИНА бр. 4-5“
(1994)
Исто така, таа не е свесна за степенот до кој нејзиниот јазик е содржан не во апстрактните концепти и печатени зборови, туку во специфичното однесување на лекарите кои работат во клиниките, во нивните меѓусебни односи и разговорите со пациентите.
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Го презираше повторувањето, принцип што се провлекуваше низ сите негови дела, зошто тоа е клуч за раѓањето на вкусот, и поради тоа лесно би можело да ја упропасти онаа апстрактна замисла каква што е концепцијата за редимејд, која треба да биде неоскверната и оддалечена од сферата на сегашните или идни теории и формули, „што се темелат на повторувањето“.
„МАРГИНА бр. 6-7“
(1994)
Тагоре бил преокупиран со „апстрактната“ природа на нацијата.
„МАРГИНА бр. 4-5“
(1994)
Мислам дека денес е лесно да се исчитаат тие апстрактни шеми, зарем не? (Треба временски да се утврди нашиов разговор: воочи необично „земската“ фаза на војната).
„МАРГИНА бр. 11-12“
(1995)
Да бидеме помалку апстрактни, да споменеме неколку примери на значајна употреба на електронската технологија во сегашната медиска уметност.
„МАРГИНА бр. 15-16“
(1995)
Можат да летаат низ апстрактни шуми, што се всушност графички прикажани статистички податоци и така многу полесно да ги забележат мострите отколку на колкав и да е компјутерски екран.
„МАРГИНА бр. 17-18“
(1995)
Убавото младешко лице на Мацола, налик на маска, е глатко, недофатливо, загадочно; распоредот на површините таа слика ја прави речиси апстрактна.
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
А Хјум препорачува за секоја книга да се запрашаме себеси „Дали таа содржи какво и да е апстрактно расудување за квантитетот или бројот? Не.
„МАРГИНА бр. 11-12“
(1995)
Знам, меѓутоа, што правев за тоа време, каде и како живеев тие осум години, но тоа го знам апстрактно, делумно како некој друг да ми раскажувал спомени во кои верувам, но кои всушност не ги поседувам.
„МАРГИНА бр. 22“
(1995)
Врз огромното платно зад кое доаѓа апстрактната, патетична светлина, се оцртуваат сите непознати контури на овој град.
„МАРГИНА бр. 34“
(1996)
И целата фигуративна уметност е апстрактна, во мера во која вклучува скок во имагинативното.
„МАРГИНА бр. 34“
(1996)
Многу нивни слики делуваат како апстрактни форми на повикување, како криптографски молитви.
„МАРГИНА бр. 26-28“
(1996)
Тој е првиот пример на уметник кој не е ни апстрактен ни фигуративен.
„МАРГИНА бр. 34“
(1996)
