and - онтологија | Дигитален речник на македонскиот јазик

and - онтологија

Dictionary.com

а повеќе

Вид збор: Честичка

На почетокот на реченица, за воведување нова мисла што директно не се надоврзува на претходно кажаното.

На почеток на реторичко прашање.

а повеќе

Вид збор: Сврзник

За поврзување зборовни состави и реченици што се содржински сопоставени.

За поврзување зборовни состави или реченици што се надоврзуваат содржински.

да повеќе

Вид збор: Сврзник

Во условно-допусни зависносложени реченици (заедно со и).

Во реченици кога второто дејство произлегува од првото (па, та).

Употреба: Архаизам

ем повеќе

Вид збор: Сврзник

Составен, копулативен; и, притоа.

Турски: hem

Употреба: Разговорно

Координациски, составен (копулативен) за поврзување делови со истореден однос. За поврзување зборови, зборовни состави со исто, со слично или со различно значење меѓу кои се воспоставил однос на надоврзување.

Слично со: та (сврз.) , па (сврз.) , ем (сврз.)

За поврзување на последниот член при набројување.

Пред набројување, заедно со „тоа“

При набројување кога се дава како последен дел, заедно со: „друго“ (и др.), „слично“ (и сл.) „така натаму“ (итн.)

За поврзување на последниот член од сложени броеви.

За поврзување делови за да се искаже сеопфатност.

Врзува зборови и синтагми при набројување за да се потсили и да се истакне нешто.

За поврзување реченици, многукратно употребен, појавувајќи се како врска меѓу сите дел-реченици освен во првата (полисиндетон).

Разделен, повторен, за поврзување зборови или реченици приредени меѓу себе, ем...ем.

За поврзување реченици што претставуваат единство или на некој начин се согласуваат.

За поврзување еднократни и повторливи дејства кои може да се случуваат и последователно.

(и ако) За воведување и поврзување дел-реченица во состав на зависносложена допусна реченица.

Слично со: да (сврз.)

За поврзување дел-реченици во состав на неколку зависносложени реченици.

Со лексички конкретизатори за да се засили составната врска заедно со: „притоа“, „уште“, „кон тоа“, „освен тоа“ и сл.

За воспоставување причинско-последичен однос, со анафорска употреба на: „затоа“, „поради тоа“ и сл.

Да најави спротивно од очекуваното, заедно со: „пак“, „сепак“.

Во составот на сврзничкиот спој на дистанција (не само...а (ами, туку, но) и ...) со кој се воспоставува основен сооднос на надоврзување, поточно на градација.

Самостојно, во разговорниот јазик, со очекување да продолжи со зборувањето.

Употреба: Разговорно

На почетокот на реченица, обично во разговорниот јазик, како знак дека мислата продолжува.

Употреба: Разговорно