ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

МАНОИЛ: Тоа значи дека бурата наскоро ќе започне… Одете си, одете си, ве молам!

Да, денес е денот кога ќе започне борбата меѓу угнетените и угнетувачите!

Подоцна во своите особени студии за лавиринтот тој ќе започне еден судбоносен експеримент, една апстрактна игра од испреплетени конструкции.

Овој закон ќе започне да се применува една година од денот на влегувањето во сила (13.02.2015). 108 надлежен орган во согласност со закон во рок од 8 дена (чл. 20 од ЗИДЗЈП/ фев.14).

Доколку инспекторот на трудот по повторената контрола утврди дека работодавачот не ја отстранил неправилноста за која еднаш веќе му е посочено дека ја сторил во тој случај инспекторот е должен да поднесе барање за поведување на прекршочна постапка пред прекршочната комисија согласно закон. (чл. 6) Со измените на Законот за минимална плата од 10.02.2014 година е прецизиран износот на минималната плата и е предвидено дека истата ќе изнесува 10.080 денари во нето износ која ќе започне да се применува од 1 јануари 2016 година. (чл. 1 и чл. 6 од ЗИЗМП/фев.14) Со оваа измена на законот е направена своевидна дискриминација на работниците кои работат во текстилната, чевларската и кожарската индустрија, кои важат за трудово-интензивни дејности, каде е предвидено дека минималната плата во овие сектори ќе биде во помал износ и тоа за 2014 година минимлната плата во овој сектор ќе изнесува 7.500 денари, во 2015 година 8.050 денари, во 2016 година 9.000 денари, во 2017 година 9.590 денари и во 2018 година нејзиниот износ ќе биде 10.080 денари. (чл. 4 и чл. 5 од ЗИЗМП/фев.14) Со измената на Законот за минимална плата од 05.12.2014 година дојде до измена на чл. 7 со што е направено своевидно поострување на глобите за работодавачите и за одговорното лице во правното лице, доколку не му биде исплатена минимална плата на работникот утврдена според закон.

Измените на овој закон, соодветно обработени подолу, ќе започнат да се применуваат од 01.01.2015 година (чл.43 од ЗИДЗМРРС/14).

- Ајде, еве вака, јас ќе започнам: - вели Васко.

Вечерта, пред зајсонце, домаќинствата се собираа тука.

Ергените, од секое домаќинство по еден, токму оној што се замомчил и требаше да се покаже, или оној што требаше да избере и да биде избран од некоја од момите, за наесен кога ќе започнеше мрсот, да се ќердосаат, дотука вода во калта, искусните домаќинки, за радост на бабите и децата, поседнати наоколу, ги виткаа црепните, сосетките одговараа: - Не ми се криви нозете, не ми е земја грутлива, туку ми лудо намигна, туку ми умот поштукна, зато ми се црепни - црепутки. - Ихии!...

И еден ден кога сета душа ќе му биде обземена од слепата јаничарска моќ, ќе започне да ги разместува народите, да ги заменува верите со комунистичката идеологија, да ги укинува старите азбуки на народите, по цена на милионски жртви, постапки кои се ширеа заразно и долготрајно и на балканската духовна почва.

Ќе започнеше голем сон во една татковина, ќе го продолжеше во друга, ќе го завршеше во трета.

Сарафовиот комитет им давал повод на многумина што биле убедени во потчинетоста на Врховниот комитет кон дворецот и бугарската влада да тврдат дека зад Сарафов и неговите пријатели стојат бугарските штикови и дека револуцијата што се подготвува во Македонија е управувана божем од Софија и ќе започне со знак даден од кнезот Фердинанд и неговата влада.

Сите негови другари, освен Орце, кој бил дежурен во визбата на бакалницата, седнале во близината до пристанишната кафеана за да му мавнат на Шатев за последен пат и да видат како ќе започне да се остварува нивното дело.

Младите беа мобилизирани и носени на фронт, беа правени списоци според кои жителите од нашиот кварт беа товарени во возови, и засекогаш одведувани од Виена.

Во посета повремено ни доаѓаше по некоја сосетка, по некоја пријателка, и тогаш ќе се споменеше дека ќе започне војна, “уште една голема војна,” така велеа сите, а потоа војната навистина започна.

Дали ќе им се допадне на театарските творци тоа што нивната творечка актива ќе започне со доцнење од половина час?“

„Ама тој самиот ќе започне, ваше превосходство.

Потоа, кога заведувањето ќе започне, тој ќе грабне со клунот едно жолто цвеќе и наизменично ќе го покажува и сокрива, изведувајќи ритуал специфичен за видот.

- Сега ќе се наждерат, песни ќе започнат да пеат!

„Хм, сепак не... зарем јас прв...“, се двоумеше неговото превосходство.

Штом само се наруча и излезе под покривот по кошула, веднаш ѝ наредува на Гапка да му донесе две дињи.

И веќе самиот ќе ги исече, ќе го собере семето во посебно хартииче и ќе започне со јадењето. okno.mk 135

Ручекот продолжуваше. Стариците се вознемирија.

И тогаш учителот, налактен на извалканата маса, ќе започне за што и да било и за кого и да било, стариот слуша и божем случајно зборот ќе дојде и за Арсо.

По смртта на сликарот Столпник, во неговата куќа луѓето ја најдоа последната негова слика: неколку муренкови стебла излезени заедно од земјата од еден ист корен, од едно исто 'ртиште и плодиште; додека излегувале од земјта, си давале сила едно на друго, си помагале, а потоа секое на својата судбина се препуштало: едното: напинајќи и грабајќи ја лакомо височината, се истенчило, се искривило, како змија фатена за опашка; гранките му откажале во овој тежок напор да го следат, и тоа, полека, болно, се превиткува надолу и тоне со главата кон земјата; под вратот има заглавено висока потпирачка со чатал што не му дава да се скрши и струполи на земјата; но сето тоа е така болно и тажно штом тоа самото не може без потпирачка да се додржи; другото: робувајќи им уште од излегувањето од земјата на многуте фиданки што лакомо наудриле од него како човек со многу пород, и грижејќи се за нив да порастат, да се здебелат и рашират, постепено станало нивна жртва; тие, не мислејќи на него, се туркаат меѓу себе, грабаат од просторот, се надвишуваат меѓу себе, не водејќи сметка дека еден ден од тежина или од силен ветар, ќе се струполат заедно со тоа мајчинско стебло што им дало живот и повеќе никогаш не ќе кренат глава: ќе умираат постепено и ќе се сушат на урнатиот стеблак; трето: или по сој или така му бил благословот: кога му дошло време за плодење како господ да му се распашал: преполно е и се крши од плодови; капи благ сок од муренките како на доилка кога ќе ѝ надојде млекото; пониските гранки од тежина се спуштаат до земјата и се потпираат да си го намалат бремето; четврто: уште од раѓањето анемично - и до крајот на животот анемично; што можеле другите да му помогнат, му помогнале долу под земјата во времето на 'ртењето и пуштањето на корења; а згора: секое со својата среќа и судбина живее, како птиците кога ќе пркнат и ќе го напуштат седелото; околу него има мала оградичка од штички што го штити да не се чеша стоката од него или да го гризе; кога еден ден ќе се исуши, ќе остане така заградено со штичките како споменик: ако од него избијат нови фиданки, тоа ќе бидат посмртчиња кои одново ќе започнат борба за живот; петто: препуштено е на судбината и на бога: здраво-прездраво е родено, пркнато над земјата, а веќе едната половина му се суши; стои како човек парализиран на кого само едната половина му е подвижна; прави напор да расте и да ја влече со себе и другата половина што му стои како мртовец врзан за плеќи; најтешко му било првите години додека свикнало на тој напор и на тоа проклетство а сега просто ѝ е препуштено на судбината; она шестото, седмото, осмото, што откако излегле од земјата, помислиле дека сè можат и сè е нивно, живеат двоен живот; двојна среќа имаат: на едни сè им е едно во кој правец ќе се развиваат: нагоре, надолу или настрана; не размислуваат ни како да ја оформат својата крошна за подобро да се заштитат од ветриштата и снеговите; не се грижат и не размислуваат дали некој пред смртта ќе им стави потпирачка под мишките или вратот за да не се струполат притиснати од својата негрижа, или дали по својата смрт ќе остават потомство; се шират и живеат како што милуваат.

Тогаш, бездруго, ќе започне огнот да гори, а душманите ќе гледаат отстрана и ќе се ситат, ќе уживаат кај што ќе се черечи брегот, кај што ќе се распарчува...

Тоа е сè што може човек да забележи гледајќи ги стеблата.

Многу широка тема за расправа, па, сепак, ќе започнам од нејзините главни конструктивни органи.

И потоа ќе започне ново тиранство, враќање на првиот хаотичен поредок, на старата анархија, потиснатите омрази и пороци повторно ќе избијат, а со нив, минорните тирани на завршените циклуси.

XXIII Не затворај ја вратата Не губи се во заборав... Махмуд Дарвиш Во моите дипломатски години во Картагина, како амбасадор во државата Палестина, како и во Тунис, беа од посебно значење во формирањето на претставата за Палестина, за нејзината борба за признавање и независност, за нејзиното движење на чело со Јасер Арафат, за личноста, животот и поезијата на Махмуд Дарвиш, овековечени со нашата прва средба во Струга, во август 1978 година, а потоа и со нашето долговечно и ненаметливо пријателство.

И така, со човештвото на коленици, едно значајно поглавје на историјата ќе биде завршено.

При првата средба во Струга, со доверлива искреност, која мигум се воспоставува, сведочеше за неговиот егзил, за првите минати години во Галилеја, за трагичната 1948 година, кога по нападот на Израел, ќе го доживее крајот на рајот на детството и ќе започне неговиот егзил, кој ќе трае до крајот на неговиот живот.

Да се согласиме првин за десет. Секој да предложи по пет и утре ќе започнеме да ги разгледуваме. Се согласувам.

Незнам како ќе се ослободат од тоа, но сакам да го видам следниот стадиум кога Африканската култура ќе започне повторно силно да влијае врз нашата.

Најмногу стравот ги опфаќаше во дождливо време кога преку ноќта ќе започнеа да татнат грмотевиците, кога прозорците ќе се тресеа и светлини ќе блескаа причинувајќи им се дека фронтот е отпочнат; иако гледаа дека се тоа грмотевици, срцето им се собираше како на пиле; едвај чекаа да се зазори, да се развидели за да можат да гледаат и да следат што се случува по положаите.

Но, ако се прекине патот на јагулите, тогаш сигурно крај Езерото ќе започне ново време на тегоби и неизвесности.

Знаев дека раскажувањето му е чудно. Никогаш не внимаваше каде ќе започне а каде ќе заврши.

„Точно така, значи, од понеделник ќе започнат проби - хор, оркестар, рецитаторска, ритмичка - за да подготвиме приредба и за родителите, и за сите жители на населбата.

За семејството Вриони ќе започне нов егзил во Крф, до преземањето на власта од кралот Зогу, кој по падот на Фан Ноли во 1925 г. ќе му предложи на Илјаз Вриони де биде ополономоштен министер на Албанија во Париз.

Со пристигнувањето на првите британски воени мисии на територијата на Кралството Југославиј,а британската дипломатија ќе започне да ги помага сите оние што се бореле против нацифашистичките окупатори, а со тоа и да го трасира својот пат кон идната поделба на Европа на интересни сфери.

Кралството Југославија ќе стане полигон на којшто ќе се води борба меѓу двете идеологии – комунистичката и капиталистичката, меѓу партизанското движење, предоводено од комунистите, и четничкото националистичко движење, предводено од генералот на кралската југословенска армија генералот Дража Михаиловиќ.

Ќе изучат едно, ќе започнат друго.

Ќе завршат едно, ќе започнат друго.

Живеете кретенски, хипнотизиран, малограѓански полусон и чекате откровение, чудо, се подготвувате за големиот час кога вашиот живот конечно ќе започне, а сѐ повеќе се сомневате дека тој час воопшто ќе пристине.