ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Меѓу себе зборуваа, па и се караа, за националните и за либералните, како секогаш, па дури и за водата се замераа, кој што повадил и колку потрошил, дали се искапил или испрал, дека волојте пијат повеќе од козите, или овците повеќе од кокошките, но сето тоа си остануваше нивно и меѓу нив.

Шушка лисјето нивно бело, трепери, како трепетлика роднокрајна, и меѓу тоа шаренило, глас на детски мир и непокор.

Во седумнаесеттиот век, Реџиналд Скот, Едвард Џорден и Томас Вилис во своите истражувања тврдат дека лудилото не е сојуз со Сатаната или опседнатост од него, туку болест на нервите и умот, но увереноста дека помрачувањето на умот е предизвикано од мрачните сили ќе потрае и меѓу интелектуалците.

Централното или велешко-прилепското македонско наречје никојпат не може да биде по своите особини однесено кон српскиот јазик, зашто меѓу него и централното српско-хрватско наречје или сегашниот српско-хрватски јазик има исто таква разлика како и меѓу чешкиот и полскиот јазик.

Обратно, уште од средните векови и меѓу нас и Власите имало секојпат согласност.

Пред тоа испив голтка вино од жудливо грозје што го раѓа од песок Македониичкава, ме натера домаќинот да го сторам тоа, го опијанив срцето и појдов во длабочините на животот да ги поздравам оние што не се веќе мртви и да им раскажам како почна највозбудливиот ден на овој свет: ја видов 'рженокоса, пораснав, треската што ме мачеше изгоре од огнот на крвта премногу зовриена за да не знае што се случува во шеснаесеттата година.

Го потпирав челото на тупаници и пак бев во собата под слабата светлост и меѓу сенки кога влезе Борис Калпак, поточно тој веќе беше во собата кога се тргнав од чинките на мртвите за кои не запаливме ни половина свеќа во некоја црква.

Не се ни мачеше да им ги полни главите на сите други, но за себе си тој продолжуваше да знае дека тоа е само еден од начините на она старче да се провлече, да мине крај сѐ и меѓу сѐ, без притоа да остави нешто само свое.

Рада слушаше глас, длабок баритон кој би го препознала и меѓу милион. Дури тогаш ѝ олесна.

Но кога тој нараснал а таа почнала да поболува, морал сам да заработува за двајцата.

На своите осамени обиколки на синорот беше стигнал да се зближи некако со говедарката Ристана Голушкоска со син ѝ Димко Силистарко, па тие, не без сочувство за нивните страдања во туѓа земја и меѓу туѓинци, брзо ја разнесоа низ Потковицата: Додека бил Видан малечко и додека мајка му можела да работи, го водела со себе по белградските господарски куќи за да ѝ помага.

Потоа ќе почнело да се збира народ и се чудел народот од кај свири гајда, оти Јоше бил скриен во гранките од тополата и меѓу нив се закрепувал за да не падне одозгора.

Се сети на татко си и на мајка си. (Умреа и обајцата кога тој сè уште беше скромен помошник на надзорникот на царските штали и тој дозволи да им се обградат гробовите со камен и да им се подигнат надгробни нишани).

Таа потреба се должи на неколку факти: - прво, на фактот дека расказот е книжевен вид во којшто се отсликуваат моќни и заводливи слики на светот; - второ, расказот е простор на свежи и живописни слики на современиот свет, па поради тоа е актуелен и алузивен, некогаш хумористичен и ироничен; - трето, расказот како жанр, стилски и јазично, е отворен за уметничко играње со сеќавањата, со имагинацијата и со мечтата на човекот (фантастични, чудесни и лудистички раскази); - четврто, расказот е облик податлив за различни и за широки читателски популации, затоа што од една книга на добри и одбрани куси раскази не се очекува да биде прочитана одеднаш како неделива целина, туку со паузи, а од секој расказ се очекува да биде прочитан во еден здив, со читателска страст и сласт; - и конечно, расказот како книжевен вид е сензибилен на промените во општествената/културната стварност, што влијае и самиот расказ да биде променлив по форма и по значење, потем да се популаризира во нови средини и меѓу новите генерации.

Но, од оние зимски месеци, кога меѓу животот и смртта и меѓу славата и пропаста немаше растојание ниту колку што е сечилото од ножот, во победникот- везир остана нешто стивнато и замислено.

Брате Јоване, јас сум една од оние бубачки што со своите многу очи гледаат десетици слики одеднаш - и се виде самиот себе во гумени чизми до појас, таму, на едно мочуриште, меѓу трски и меѓу селани, потонат в густо и зелено крекање на илјадници невидливи жаби.

Напишав проштално писмо и го оставив најгоре во сандакот, каде што ми беше чеизот и меѓу другото забелешка „Ако останам жива – добро, ако пак загинам, од чеизот да им се даде на децата.

Ниту едниот од нив не го крена погледот; продолжија да сркаат од водникавото јадење и меѓу сркнувањата ги разменуваа неколкуте неопходни зборови со тивок безизразен глас.

Ги прекинавме врските меѓу детето и родителот и меѓу човекот и човекот и меѓу мажот и жената.

Тогаш од купатилото се врати Азра која во меѓувреме со ладна вода се испрска под мишките и меѓу нозете и гласно негодуваше за шиштењето на славината над кадата.

А врховна потреба е да се знае дека кајшто има сила нема правдина И уште да се запамети дека е правосилна онаа народната Дека се рече ли кучето бесно е си останува бесно што и да стори отпосле Од друга страна и меѓу самите Словени мнозина знаат Дека и Словените и пансловените не се китки за мирисање И дека особено тешко се ослободуваат од стари соништа

И меѓу нив има добри и милозливи луѓе.

Литературата ја има онаа прекрасна моќ на градење мостови дури и меѓу навидум неспоиви појави и дела.

Ниски исушени џбунки високи голи гранки и меѓу нив ситното лисје на зелениката како детски прсти очи на пролетта што истрајува на горскиот студ.

Чемерен, разнебитен, размеѓен – вудвосани старци, вдовици од шест војни, раскостени жени што ги наткаса болест, самоглавнички, доилки и чеднички и меѓу нив мажи разнеможени и мажи роболепници на сопствениот страв.

- Слезе во дворот, ја одлости портата и пред да го пречекори прагот, виде петмина вооружени и меѓу нив Кузе и Лазо.