ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Потоа сите заедно, и војниците и полицајците и жителите на Потковицата отрчаа на Бел Камен, а таму, спружени покрај каменот и со расцепени глави, ги најдоа Видана Јанчески и Ристана Голушкоска.

Онбашијата, Ташко и војникот смртно погодени ги издиваа последните воздиви, a дедот Јован и Бојко уште повеќе се испружија, плашејќи се да не ги закаче и нив некој куршум ако се повторат плотуните.

— Ами сега шо правиме? — почна да се тагува дедот Јован. — Ќе нѐ избесат виа пци утре.

- Кога доаѓаа џандарите и војниците со тоа нѐ тепаа... - Да, точно е.

Гласот, оној негов или на некој што е невидлив, прашува со нагласени согласки што ќе види и тој се сеќава на сѐ што гледал во куќата како дете: сабја кулајлија со вткаени букви од сребро во канијата - Смрт или слобода, стари црковни книги од времето на минатовековната игуменија Минадора, француска или германска кацига од времето на Балканските војни, турски тепсии со богати шари, ископани и начнати римски или такви некакви фигури на светци и војници, шандани, кандила, ками.

И војникот ја турка вратата од нужникот.

Запревме пред три суниски куќи и војникот ќе ми рече: Оттука натаму си сама.

И војникот пред вратата тропа да излеземе...

Долу веќе ја видов црната ,марица" и војниците со автомати в раце.

Жена му бегаше од куќи кога доаѓаа офицерот и војниците, а луѓето му велеа: „Ете, што направи Полине, им ја оддаде тајната на непријателските војници...“ „Каква тајна?“ се чудеше тој.

Кога заминаа офицерот и војниците, луѓето го кренаа вкочанетото тело на сликарот и почнаа да го носат на раце како икона.

Се исплаши Полин и повеќе не го чекаше офицерот и војниците, бегаше од дома.

А она за што треба да преговара - се фаќа Мертен за рачката на еврејската канцеларија местејќи ја срдечната, како што ја нарекува меѓу блиските, „филосемитска“ насмевка на лицето и молскавично рекапитулирајќи почна таа сабота на 11 јули 1942 на Плоштадот на слободата, во близината на пристаништето каде што од утринските часови се собраа над 9000 полнолетни мажи Евреи, а како часовите врвеа и еден сѐ поброен куп љубопитници, обични граѓани од сите возрасти, дами и госпоѓици и војници на отпуст, без задолжение во конкретниот зафат на кој тие 9000 души со часови, најнапред беа попишани, а потоа, терани да прават салта, да изведуваат глупави гиманстички вежби на врелото сонце, без заштита на главите, со бројни онесвестувања што на крајот го расипа првичниот весел впечаток и во присутните почна да создава непријатност и отпор...

По два дена беше сторена вистинската работа: одново се свикани, попишан е остатокот, пристојно се третирани.

Но стариот легна во дворот и ги зачека клоците од забитот и војникот што зборуваше по каурски и почна да писка и лелека.

Не мина ни час. Просторот се ослободи од военото и полициско присуство, од транспортерите, тешкото наоружување. Како да не случило ништо.

Мигум ги снема и војниците и полицајците со пушките со бајонетите и калашниковите.

По нив загната сурија со стапови и деца и војници, нит деца нит војници, викаат, се ѕверат најѕверно, ги саскаат кучињата отпаднати од редот за пцукање.

Покрај кралевите, во играта учествувале слонови, коњи, коли (топови) и четири пиони во следниве четири различни бои: црна, зелена, жолта, црвена (заб. на ред.).

Примирјето веќе е истечено и војниците се враќаат секој на своја страна.

кој знае да свири на гајда, прашува со полна уста јадење, и ние со очите го предаваме Флорина Богданоски и Флорин ја донесе гајдата и ја наду и војниците почнаа да ѕенѕаат со газот и тогаш се налути тој старшијата и од раце му ја дрпна гајдата на Флорина Богданоски и, гледај како се свири, му вели и ја дуе гајдата одново, му се црват образите, му се шират како и гајдата, и војниците стануваат, се фаќаат околу трпезите црквински, пијана работа, се фаќаат околу трпезите и после нѐ натераа и ние да играме, а тој свири, беше знаело мртвото, ако војник, беше знаело да свири и ние се фаќаме, било пишано да играме пред мртвите,

не му текнува ништо, него стрелајте го, вели тој, големиот, со едно кило петлици на алиштата, него стрелајте го, а селово запалете го, и војниците го грабнаа, го залепија на ѕитчето од црквата и се даде команда ״оган“ и старшијата се свлечка покрај ѕидот, се истиша како и гајдата што заборави да ја испушти од раце и може да е уште таму, оти ние после се разбегавме, тие фрлаат пушки, а ние бегаме, кој нагоре, кон напреку, и после, ене што направија од селото, може да е ова судниот ден, судниот час, вели Николе Валавичарот.

и само коси, цело поле трешти, небото се тресе, мислиш на тебе ќе падне и се слуша само едно долго виење, еееее, јачи и плаче, ко мало детуле, и војниците како што одат и како што гинат само ау, ау, ау, викаат и едни паѓаат, а други се меткаат наваму и натаму, не знаат кај одат, чакалот им влегол в очи и ослепени се и од двата полка само осумдесет души не загинаа, и тогаш собув еден мртов Англичанец, ама старшијата ми ги виде чевлите на нозе и оди кај оди ќе ми се испули во чевлите, ништо нема загубено, а бара, и, кај ги најде, бре, ботушите што ми ги купи башта ми, вели, зар татко ти е Англичанец, му велам, и тој одвај дочека да го налутам, нема арамии кога сите крадат и почна да ме тепа, преку нос, преку очи, и мсне светкавици ми играат и после многу ми се стемна и го гледам како 125