и (сврз.) - открие (гл.)

Со лек, скоро нечуен крцкот вратата на тој стар, метален сандак се отвори и откри густ мрак.
„Месечар“ од Славко Јаневски (1959)
Потиснувајќи го својот глад за храна со жита и овошје и гаснејќи ја жедта со вода, човекот не бил задоволен и открил начини за ферментирање и дестилирање на житата и овошјето за да направи алкохолни пијалаци.
„Невестата на доселеникот“ од Стојан Христов (2010)
И открија дека има место за сите, дури ќе можат, исто како што прави Геле Колишев, да шаркаат по плочата и да си одредат место во кое ќе можат да си ги сместат своите газови.
„Исчезнување“ од Ташко Георгиевски (1998)
А тоа стана многу попросто отколку што очекуваше, едноставно, како што се забуца еднаш челичната острица во старата ленена кошула: прсна панцирот на мракот кај неговото лево рамо и откри отпрвин врелина и напнатост, потоа и млак бол.
„Две Марии“ од Славко Јаневски (1956)
Клекна и откри дека може да се исправи сам во стоечка позиција со ужасни болки во бутовите и во листовите.
„1984“ од Џорџ Орвел (1998)
Детството се враќа на тајна врата и открива вишок живот, вишок минато: она од што не можете да се откажете.
„Ерато“ од Катица Ќулавкова (2008)
И откри дека она, што нему сето време му се чинело како стапки, било само празното трпеливо паѓање на грутките од тој стежнат окит од гранките на буките, едно такво зачестено паѓање на окитот, што се ширеше од бука на бука и што оставаше долу, во снегот околу стеблата, исти онакви трагови, како стапалки од некоја неповрзана дира.
„Белата долина“ од Симон Дракул (1962)
Најпосле ја изеде црешата, ја исплука семката и откри уште дека таа цреша е и многу вкусна за јадење.
„Зоки Поки“ од Оливера Николова (1963)