ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Таа не можеше да издржи јас да чувствувам глад.

Да, тој ме удираше смислено во мојата Ахилова пета, во моите чевли, и јас можев само виновно да се усмевнувам, како да велам - оставете го, а самиот навистина почнував да чувствувам дека чевлите ми тежат.

Да ѕидаш куќи и да чувствуваш како се креваат под твоите раце високо, високо и не се плашат ни од ветер, ни од дожд.

Вера почнаа да ја фаќаат овие зборови на Пера, но истовремено како да чувствуваше некој стреж.

Ова особено доаѓа до израз во едно писмо што Дишан ѝ го испратил во 1957 на Американската федерација за уметност од Хјустон: „Гледачот го доведува делото во контакт со надворешниот свет преку своето дешифрирање и интерпретирање на неговите внатрешни квалитети и“, вели тој, „допринесува во креативниот чин“.

(16 Но дури и да ја прифатиме Дишановата хипотеза, сѐ уште можеме да чувствуваме потреба да ја доведеме во прашање вредноста и/или кредибилитетот на одредена интерпретација - особено ако имаме причина да се сомневаме во способноста на интерпретаторот да ги дешифрира фактите, или ако сметаме дека податоците што тој/таа ги има на располагање се неточни или недоволни. okno.mk | Margina #4-5 [1994] 117

Зашто, во повикувањето на емоциите на возрасниот гледач, секоја сцена ја преодигрува поделената лојалност со која првобитно се одликувала борбата на геј-детето (или, можеби, борбата на секое дете) за љубов и признание, неговите истовремени напори да биде спонтаниот предмет на мајчиното внимание и да има доволна моќ врз неа за да го наложи тоа внимание.

Во таа борба, неминовно е детето да се самоподели, да чувствува двојна приврзаност, дотолку што е принудено да биде и за и против мајка си.

Зошто јас не можев така да чувствувам?

Спомените ќе останат ко сенки во животот. Ја побарав среќата што одамна ја сруши мракот умре заедно со зајдисонцето го прекрши идејниот занос јас сум поет не можам да чуствувам мрак.

Во состојба меѓу јаве и сон, борејќи се за секоја молекула воздух, Томо цврсто ја стегаше раката на Рада, како и самиот да чувствуваше дека мора да ја добие трката со времето, а тоа како да сакаше да му избега оддалечувајќи се молскавично.

И двете како да чувствуваа дека нашле нешто што одамна го загубиле, затоа го држеа цврсто.

58 Ракопис пронајден во џебот Кога сега пишувам за тоа на другите може да им изгледа како рулет или хиподром, но пари не барав, туку во еден момент почнав да чувствувам, да одлучувам дека стаклото на прозорецот од метрото може да ми донесе одговор, средба со некаква среќа, токму тука каде што инаку сè се одвива во знакот на најфаталниот раскин, внатре во подземното време кое линијата од станица до станица го оцртува а со тоа и ограничува, неотповикливо под.

Татко во еден период се допишуваше со својата братучеда Лејла, но никогаш не ја виде, само се случи по многу, многу години нивните деца (Етем Устер и авторот на книгава) да се сретнат ненадејно во Париз и да го живеат сродството, да чувствуваат нешто силно заедничко, коешто можеби само судбината на егзилот може да го донесе.

Татко остана чувствителен и на судбината на Сефардите кои беа спасувани во Албанија, при крајот на монархијата и периодот на италијанската окупација, кога земјата имаше автономија на одлучување, издавајќи им визи за престој на еврејските граѓани кои бараа спас.

Сега беше можно да го мери минувањето на времето, само да чувствуваше барем малку интерес да го прави тоа, зашто го хранеа во интервали кои изгледаа редовни.

Зарем не уживаш затоа што си жив? Не сакаш ли да чувствуваш: да речеш, ова сум јас, а ова е мојата рака, ова е мојата нога.

Отсега натаму тој ќе мора не само да мисли исправно; ќе мора и да чувствува исправно и да сонува исправно.

Не ја чувствуваше. На ова место не можеш да чувствуваш ништо друго, освен болка и претпоставка за болка.

Се прашуваше неодредено дали во укинатото минато било нормално да се лежи вака в кревет, во свежината на летната вечер, маж и жена без облека врз себе, да водат љубов кога ќе посакаат, да разговараат за што сакаат, без да чувствуваат никаков порив да станат, едноставно да лежат и да ги слушаат спокојните надворешни звуци.

Сѐ што сакаше беше да лежи мирно и да чувствува како силата му се насобира во телото.

Само ако можеш да чувствуваш дека вреди да останеш човек, дури и кога од тоа нема никаква корист, ти си ги победил.“

Петра исто така тој ден го виде Дине, ама не му се приближи, не му проговори, како да чувствуваше дека под кожата му се тркалаат костенови ижувини, нејзе ѝ беше мило што е надвор, што ја прикрпува бараката, што може да го удри чиста ава, што околу него се трчкаат неговите и дечињата на Тронда.

А татко ти тогаш ти рече: „Сине, тоа е голем грев, тоа што наумил волкот да го стори“, но и ова го рече на оној негов чуден руски за кој сите го исмејуваа па и тогаш кога тој се напнуваше да ги увери присутните дека сите ние сме славјани и едно племе и дека треба да господари разбирјатељство помеѓу нас и да чувствуваме грижа едни за други, а јас, за да го смирам, морав да го повторам она што и пред тоа многупати му го имав речено: „Руски човече, побрзо јас ќе се разберам со своите мртви одошто ти со својата болка и со нас живите“, па тој веднаш замолкнуваше, се престоруваше најситно зрно просо и заминуваше во Горнидвор за да се качи на дудинката; беше и возрасен, и умен, а со срамно детско однесување.

Зарем не е доволно што будат сеќавања, враќаат дома, зближуваат, смируваат, ја тераат душата да се радува ем тагува, срцето да заквичи ко осамена ластовичка и телото да чувствува дека некој чека во долгите зимски студени ноќи, дека некој е блиску на дофат, а толку далеку...

Почнав да чувствувам и болки. Зрното внатре набабруваше, притискаше.

Камчето во матарката на Шишмана тропаше во некој чуден ритам од кој едниот од војниците почна да чувствува замор.