ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Ама и како да не беше гроб туку некоја мермерна трпеза околу која беа наседнати дебелкави и дебели тркалезнообрзани луѓе, сите облечени повеќето во униформи, со тешки ордени на градите, со златни колани и позлатени гранчиња на капите.

Ми даде една кутија „карелија“ и ме испрати неколку метри со зборовите –Бесвина се испусти, нишчо не остана од селото... до скоро некој камен од црквата имаше останато, ама и тоа се витоса...

Може гледа господ? Ете, ти досега немаш расипано човек, лели?

И мудурот и јузбашијата му ја стегнаа цврсто раката на Трајка и пак Сефедин го испрати и го втера во авурот кај затворените селани, клоцнувајќи го на вратата, за да им даде да разберат дека гневот уште не му е ублажен и дека ќе треба да го ублажуваат со петстотини лири.

Шо да дојде, откаде да дојде, да се држиме рака за рака, шо се вели. Ние за вас, ама и вие за нас...

— Е, твој бил такциратот, — рече Ѓуро со леснина на душата, ама и срам во очите пред верниот другар.

Се оддалечивме од галантеријата, се врткавме околу играчките со надеж дека таму ќе мавнеме некоја џамлија - ама и таму ништо.

„Ајде, уште едно качување!“ извикав за да ја прекратам мачната ситуација. И се качувавме... качувавме... качувавме... до четвртиот кат.

ЏЕРОНИМО

Ај да се допрашуваат, ама и севезден да ги пропагираат латинските поговорки: сѐ што имам со себе, ова бале со мало црвено веленце, се наоѓа ноќум за зглавје на жешкиот асфалт, ова пластично дволитарско шише од цоца-цола лигхт најдено пред контејнер, штоако сум бездомник – знам дека гладен може, ама жеден не може.

Ај што го смета татко ми, демек дедо ѝ, за будала; ама и мене, што сум зела маж генерал без војска, нареден со ордени на градите и со прави бразди на мозокот, кого ако го прашаш за Крива Паланка ќе ти го покрие со палецот цело Мариово, а кога ќе му го побараш Мртво Море од Арабискиот Полуостров ќе направи мрвка за под ноктот.

Дедо, комита, знаеш. Скитал, бегал, тепал, ама и комитата најпосле ќе се фати в мрежа.

На тезгата работиш, а позади пржиш пипер, патлиџан, со јајца или без нив, готвиш и тука јадеш „на стајање“, ама и се сончаш додека ти ја припазуваат тезгата.

„Наплати ги трите!“ е реченица од сопруг кој ја љуби жената своја, ама и некоја друга едновремено и паралелно, а таа, во моментот кога ѝ ги подавам ќесите веќе му простува, а не му била ни лута, и таа во некоја друга куќа е втора.

Нема извори на живот. Животот е извор што се пие себеси.

2 Според подоцнежното раскажување на кукулинецот Лозан Перуника* (значи по седумдесет и осум години од настанот, кога тој веќе бил на прагот на своето столетие, поточно - според записите на некој калуѓер од илјада деветстотини и тринаесеттата година, кога веќе се гризеле со оган и челик под знамиња на лав или двоглав орел и атакувале едни на други преку полумртви села и градови во прашина, во чад и во треска бугарските дивизии на генералите Тошев, Ковачев и Иванов и српските дивизии од Првата, Втората и Третата армија на престолонаследникот Александар и на генералите Степановиќ и Јанковиќ, и едните и другите, мобилизирајќи ги македонските голтари од вардарскиот, пиринскиот и егејскиот дел на својот вилает да пукаат едни во други**, додавајќи му ги на тој хаос и грчките војски, сите три крунисани влади на тие армии во алчна агонија да лапнат по еден залак од Македонија), во она време големоглавиот и бабуњосан Адам Леновец им раскажувал на неколцина од дружината дека попчето што го мердале ноќе во Лесново не се занесувало толку по идејата на грчката Патријаршија за една голема и од Зевс или Саваот благословена Елада, тој неграмотник со ретка брада можеби за тоа и не знаел, колку што сакал да ги завлече прстите со многу топчести ковчиња под ленената кошула на Фиданка Кукникова; каменоделците по ден, најчесто пред своите жени со загатливо сомневање под клепките, ја проколнувале и ја пцуеле убавицата со дамки, со тие златни очи на страст и копнеж по милување, а ноќе станувале од постелите на своите жени, божем во дворот ќе шопаат широко расчекорени и без воздишки по она што пред тоа го сонувале, всушност како лилјаци ја облетувале Фиданкината куќа со еден прозорец под бушавиот сламен покрив и со напукнат оџак; жените веќе нешто знаеле за ноќната лилјачка игра на своите мустаќести балами и со дукат го наговарале попот да се преправи во козинав врколак и да внесе страв во селото; ама и на попот, како што раскажувале, не му висел под папок суџук од мелено козјо месо; и тој станувал бабачко кога ќе се сетел какви тајни си криеле жените под кошулите.

Со себе си): Види го ти него копил, и јас Грк, ама и тој погрк! (седнува прилепен до Николакија и со смеење): Бре, само што те нареков кир Николаќи и стана итар како мене.

За денот денешен ама и за утрешен. Утре ќе е Велипеток.

Избегала... Та го создала Белоно Езеро. Ама и таму водата не се скротила.

- Зрно по зрно - лебец! Ама и погача! И мазник сведенски!

Ама и водарките пуштија чекор и таман на ќошот од Влашкиот ан — среќа!

Вие со бацка Стоја велите ваќа еден осмак, ама и со пет кутли којзнае дали ќе а насејме.

Ама и ти не си за карање, де! Ете така, и она — како мачка на сланина. Штом те виде почна да се оближуа.

Крле гледа дека таа ја води водата на нејзината, ама и на неговата водеиица, та да не обиколува леводесно, таман таа заврши, тој ја бапна пред обете: — Е, море, шо ќе барам јас наки-ваки сиромашки ај дај ми а ти! — и се испули во Неда, се понасмевна и го запре здивот да го чуе одговорот.

— Ама и Илко не паѓа по долу, џанам, — пак се кажа Велика, и испушти една незабележителна воздишка.

Но од тоа тие немаат многу мака. Ги печеше ги гореше, ама и ги зајакнуваше да можат да ги издржат сите други и маки и страдања што им ги нанесуваа господарите.

Се прегрнуваме ама и бргу се тргам од нив плашејќи се да не имам сѐ уште вошки.

Остануваше само нејзината уста што пропушташе по некој лаф, ама и тој лаф како да не доаѓаше од неа.

Тоа сега не беше далеку, го поврзуваше река, ама и таа беше пресечена со граница помеѓу Југославија, односно Македонија и Грција, пред земјата да се затвори.

Ама и старата наша војска си беше тука, прелеана во италијанската.

Ама и јас, жими душа, не разбрав докрај што се случува.

А тој беше гас и гаќи со преседатељо на општината мислеше дека нему никој ништо не му можи и тој, заедно со овој Војнета наш мене ми ги имаше пуштено партизаните да ме убијат зошто сум бил кмет и сетне со нивни ниспет партизаните ме затворија а и уште да можи нешто најлошо тие мене ќе ми го сторат зашто тие сет вногу лоши луѓе ама и овој партизанскио суд што не ет суд туку суди само накодошени луѓе мене мана не можеше да ми најде и ме ослободи ама Трајко Казиловски и Војне мене дрвата не ми ги имаат заборавено и ако им дојде на колај тие мене пак и најлошото ќе ми го направат“.

Ама и не се откажува од можната забава. Му вели: „Тогаш раскажи ми приказна!“

Ја зеде тавата од шпоретот, пристапи кон масата и, сервијаќи му убаво шницла, му рече: „Сакам“, рече. „Ама и да не сакам...“

И тие мене ми ја издишаа душата, ама и јас мајче им ебав. Ќе видиш.

Ако го изоставиме пиењето, а во пиењето и не беше меѓу првите, и ако заборавиме на карањето, ама и тоа му беше на туѓ јазик, тогаш и не знам која би му била големата вина пред Господа.

ПОЦКО: И владиката е сила, ама и коџабашијата...

СЕЛАНЕЦОТ: Море, вие в град и така и така, туку на село. Драње до коска.

СЕЛАНЕЦОТ: Велиш? Ама и кај тебе... Дуќанчето ти е како кокошарниче... Пет-шес полици, и тие дополу празни..

ПАНКО: (Нешто поитар од Теодос, со очила и со дебел бастун, доаѓа крстејќи се со широки движења.) Господе Исусе Христе! Чув, не верував, гледам пак не верувам!

Барањето не беше строга наредба, ама и не требаше туку така да се отфрли.

Последни на Деспина ѝ честитаа зетот Михали и Милка, тетките Сава и Танаска редејќи подароци врз нејзините рамена, помалите сестри Митана, Василка и Елеонора ја прегрнуваа и ја бакнуваа, а кога пред неа застана мајката Роса, Деспина се наведна и ѝ бакна десна рака при што малечките очиња на Пела забележаа како нешто се префрли од дланката на баба Роса во дланката на дада Деспина, ама и објаснувањето дојде од устата на баба Роса која со растреперен глас надвладеа над вревата Ва лирта, мајкина, у р′кта ми а стави мојта мајка а у нејнта нејнта мајка на ваков ден за срејќа зравје и ск′па љубов! и сега она се посегна и ја избакна ќерка си во двата образа измешувајќи си ги истовремено и солзите.

Нејзе ѝ годеше кога слушаше дека е убава, дури и преубава (Господ знае што значи тоа!), ама и се лутеше кога ништо не велеа за Дончо, ни дека не е убав, ни дека не е - нешто друго!

Ја примам твојата благодарност што во редот на многуте мајки ја имаш денеска и мајка Перса како поткрепа за вас двете, ама и вие голема поткрепа и радост за неа!

___ 8 Армасот на Деспина помина скромно, ама и богато. Пелагија појде со Пела и со мајка Перса.

Ама и тие се некако надалеку застанати: влакно со влакно да не може да се досегне.

Пред неколку години е изградена филтер - станица за пречистување на вода од реката Брегалница, ама и покрај тоа во летните месеци ние сме жедни за вода, затоа што реката Брегалница речиси пресушува.

- Захарјади ли? Се разбира дека тој ни е учител, ама и водач и ... кога ќе се обединат сите пролетери, тогаш ќе нема народи, ќе нема држави и граници.

Се зачудил ама и се израдувал Итар Пејо што сите магариња му се на број и пак се качил на едното магаре и пак ги изброил.