ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Децата, не постари од вас самите, мораа да работат по дванаесет часови дневно за безмилосните газди, кои ги камшикуваа ако работеа премногу бавно и ги хранеа само со бајати корки од леб и со вода.

Снегот се засилуваше. Се возеше бавно и тогаш си помислував, ако вака бавно се вози ќе ни требаат уште неколку дена патување до Берлин.

Седнав на масата над оној бел лист хартија што ме обврзуваше, што не смеев да го напуштам и да ја прекршам мојата нема заклетва на верност, и бавно и болно зедов да го пишувам пак она што веќе го спомнав, а кое божем секако треба да биде запишано: “Утрото станав и побрзав кон бунарот за сега денски, спокојно, на болскотот од сонцето, да видам како се мрешка водата и како мојот лик се топи во тие нежни бранчиња.

Обично, додека раскажуваше бавно и рамномерно, без нагласување на одделни зборови за кои можеше да се рече дека се судбински во настанот, ја стискаше запалената цигара со тврди прсти - жарчето му доаѓа до пожолтените нокти на палецот и показалецот; тој се средува за нова реченица, бавна, на исто гласовно ниво со другите зборови, пали од премалиот отпушок следна цигара.

Со него секогаш можеше да помине неколку убави часови, да чуе од него нешто интересно, нешто ново можеби, зашто во планината сѐ течеше бавно и спокојно, нови беа само деновите што се нижат, времињата што се менуваат.

Со копачи ги испокинавме жиците што се протегаа од ѕидот зад неа и ја поеја со струја.

Непроменлива во движењето, матицата ги повлече. Бавно и сепак сигурно ги носеше кон море на кое никогаш не ќе му го знаеме името.

Продолжија бавно во тишина да одат, додека вечерта бавно и меко се спушташе.

Томе стоеше како стаписана и збунето како од немајкаде бавно и малку несмасно ја пружи раката која Петар со огромна нежност и галантност ја зема во рака и ја бакна.

Одеше многу бавно и секогаш застанувајќи за да си ја смири заздишаноста, внимаваше на секое шушкање.

Му замина во пресрет, чекорејќи бавно и полека палејќи една од своите ретки цигари.

Во старата зграда на гимназијата сѐ течеше бавно и секојдневно како порано.

Не можело да се знае кога е лут, кога замислен, со некоја своја тага можеби врзан за далечната испуканост на татковата земја.

Сличен на мудроумен и видовит старец, збрчкан од тежини што му ја притискале преморената душа и бушав од игра на ноќни ветрови, Лозан Перуника дошол на испотен шарколија и ги избројал пред насобраните луѓе и жени гробовите што живите од дружината им ги ископале на мртвите: останале патем рабите божји Дмитар-Пејко, Неделко Шијак, Јанко Крстин, Пеце Димовски, Борис Калпак, Симон Наконтик, Онисифор Мечкојад, Куно Бунгур, Пандил Димулев, Никола Влашки, Сандре Самарија, Самуил Пендуш, Филип Макариев, Никифор Ганевски, Илчо Просинек, Каменчо Скитник, Орлен Шумков и Јаков Иконописец, кои со ранетите Чучук-Андреј, Метуш Батковец и Цене Папчев можеле да бидат прогласени за дваесет свети и пресвети маченици, безбедниот Јаков Иконописец, без тој апостол со душа на вероизмамник од чиј оган горел Круме Арсов (ако починал, бог да го прости), и отишле или бегале од дружината Васко Тушев, Цуцул Мицковски, Осип Сечковски, Салко Вадидуша, Трипун Караѓоз, Гидоен Кузмановски, Блаже Задгорец, Марко Марикин, Пане Долгманов, Кирил Сукаловски, Јордан Шоп и последниот, сѐ уште негде на пат, Спиро Првославец, ако е некој виновен - господ нека му суди и се враќале со камења за неколку воденици и со тројца ранети Онисифор Проказник, Јован Стојче-Столетников, Герасим од Побожјане, Богдан Преслапец, Лазар Аргиров, Наџак-Јанко, Арсо Арнаутче, Цветко Грнар и Богоја Гулабарин, споулавен и зол колач на беспомошен раненик, и еве го него, Лозан Перуника, гладен и жеден гласник, од чие бавно и тешко редење на имињата до бога раснеле тажачките на жените и плачот на децата.

Работел бавно и молкум, секогаш со скусена кулаклија во појасот.

Веста била удар од кој можело да се падне ничкум и да се гризе камен.

- Застани - викав колку што ме држеше гласот додека трчев.

Превезот на темнината бавно и еднолично се лулееше на нејзината снага и само еднаш или двапати ѝ ги подоткри малите боси стапала по кои како да се беше нафатил румениот прав на залезот.

Ја пропушти крај себе таа што немаше зрела ’рж во косите и ме поведе кон постелата уште топла од долга навика бавно и упорно да се милува.

Жолтите одеа бавно и достоинствено, белите се обѕираа по нас, сините брзаа, се судруваа и не извинувајќи се, продолжуваа да чекорат.

Дримот течеше бавно и тивко. Водата беше темнозелена.