ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Под тенките црти, накосо поставени веѓи, во очните отворени беа сместени малку подиспакнати црни очи како цреши, скоро секогаш ококорени, како да беа на штрек за набљудување на сѐ наоколу, ништо да не се пропуштело!

Крупни црни очи како црни цреши, боја на лицето како течно злато, забите бели па насмевката се разлева, кога ја гледаш како сонцето да те грее.

И повторно навртувајќи го погледот точно во врвот на нејзините црни очи...

Ја крева нејзината дланка до усните и ја бакнува, а таа го гледа, стаписана, со црните очи од кои не престануваа да извираат солзи, додека брадата ѝ трепери од возбуда.

Хана, значи, по еден краток разговор со сестра си, дефинитивно го напушти семејството, вљубена во црните очи на Леон, во длабокиот глас и во неговата густа коса во која ја протнуваше тенката, грацилна дланка секогаш кога тој ќе ѝ се загледаше во светлите, сини очи и во пегите со кои беше испрскано правилното лице на Хана.

Тој гледаше во неа, го голташе со црните очи нејзиното тело, потоа нејзиниот предизвикувачки лик.

Ги затвори очите и ја почувствува нежната кожа и свежата полнота на неговите усни врз своите и едно смирување кое ѝ ги запре солзите, но предизвика и наплив на страст што ја тера да му ја префрли раката преку вратот и да ги стисне усните посилно до неговите, како толку силно да чувствува дека се создадени еден за друг што ѝ се чини дека, онака меѓусебно предадени, со усните што не сакаат да се одвојат, во свежата ноќ дишат заедно давајќи си еден на друг здив и нежност без која веќе не ќе можат да издржат, ни таа, ни тој.  И навистина, што јас сум врзала човек не одвоил.

Го жегнува нешто врело и горко Петрета в срце, како веќе да го погледнала со оние две црни очи, иако е уште далеку.

Малото шаховско поприште му откриваше широк пат во животот, го одведе еднаш и во странство, и веќе опипливи му се чинеа мечтаењата за светски турнири и турнеи, за гостувања кај шаховски снобови - бразилијански владетели на плантажи или баснословно богати махараџи, во дворците на кои убави жени, покриени само со проѕирен превез, ги извиваат своите тела во танци при ноќен водоскок, а оние црни очи им горат, им светкаат.

Од јагодиците, што не беа покриени од небричените бради, светеше црвенило, свежест и младост, а живите сиви или црни очи стрелаа на сите страни и можеа да познаат човек на цел километар.

Навистина малку црнгалесто во суратот, со испрчени устиња, малку поедри заби, напред истурени, но младо како роса, Кожата по обравчињата му свети како со масло намачкана, црните очи некако на грозје личат, а косите ги пуштило над очи небарем сака да ги закрие од алчните погледи на присутните.

А тој уште од оној миг кога за првпат го слушна името на девојчето, почна во своите мисли да го изградува и нејзиниот лик: „Би морала да личи на татка си, височка е значи, има дупчиња на образите, крупни црни очи, црна коса што слободно ѝ паѓа врз белото чело...“

Петко лежеше на грб со зафрлени раце под глава, го следеше со црните очи предвечерното летање на чавките и тромаво ги чешаше нозете една од друга.

- Жана наслушнувала дека бил темномурест, со блескави, црни очи и чиста насмевка, која, покрај сета спонтаност, делувала диво.

Се чини дека црните очи на пушкарниците ти гледаат право в чело и дека во секој миг ќе блесне оган.

Веѓите му беа споени над долгиот орелски нос, а под нив живо му сјаеа црните очи, две длабоко всадени јагленчиња над неговите издадени јаболчници.

Кога им се сретнаа погледите, оној на вратата повторно неуспешно заусти да каже нешто.

Чинките на човековата беспричинска радост им ја грееле крвта, ги тргале кон огнот зад ѕидот на урнатината и кон гајдата на Каменчо Скитник, човек што можел и од кал да измеси слатка погача.

Ој ти земјо пуста да си од тебе сме пак во тебе ние сите ќе влеземе да ни јадеш бели меса да ни пиеш црни очи ... (Песна што еднаш ја соопштил Лозан Перуника.)

Ој ти земјо пуста да си од тебе сме пак во тебе ние сите ќе влеземе да ни јадеш бели меса да ни пиеш црни очи.

Дождовницата од црните очи Ја спакував во бело марамче Во левиот џеб од твоето црно палто.

1. Драга Асенета, Вие можеби имате волшебни црни очи кои фрлаат мирисни погледи околу себе, можеби зад себе сеете скапоцени сенки и можеби мочкате колонска вода, како што рекла една писателка, но тоа нема да Ви помогне да станете јунакиња на оваа книга.

Арно ама, без оглед каде и за што се водеше разговор, кога ќе наближеше крајот, кога неизбежно ќе дојдеше часот за збогување, обично во претсобјето, низ полузатворената врата, тој уште еднаш ќе го провреше своето бледо лице со живи црни очи и на главата на семејството, која прашањето со страв го чекаше, ќе ѝ речеше, небаре се работи за нешто сосем споредно: „Туку, можеш ли да ми...?“

Другите читателки можат и да ја фрлат книгава, бидејќи веќе не се однесува на нив.

Но, тој веќе одамна знаеше дека таа е убава, му беше позната привлечноста на нејзините движења, трептежот на црните очи, насмевката на румените усни.

Сонот за спокојство, за љубов, за мила и драга блискост што си го создаде за ова семејство и во кој и самиот уживаше, ќе се распрсне ако жената, крадешкум, во темнината е излезена на прозорецот поради еден странец.

Само за кратко време, беше неговата омилена парола.

Не е точно тоа дека имињата на Маргарита или Ана дојдоа подоцна или дека сега тоа е начин да ги разликувам во пишувањето, таквите нешта веднаш стануваат одлучени со самата игра, сакам да кажам дека одблесокот врз стаклото никако не можеше да се вика Ана, како што ни Маргарита не можеше да биде името на девојката што седеше наспроти мене не гледајќи ме, со погледот на црните очи загубен во тагата на тој интеррегнум каде што се чини како сите да ја консултираат зоната на визијата која не е онаа што нѐ опкружува, исклучувајќи ги децата кои гледаат право и сосредоточено сѐ до денот кога и нив ќе ги научат да се сместуваат по меѓупросторите, да гледаат а да не видат, со она пристојно незнаење својствено за секој близок привид, секој опиплив допир, при што секој е улежан во своето меурче, класифициран помеѓу загради, додека ја чува постојаноста и најмалите количества од свеж воздух помеѓу туѓите колена и лактови, затскривајќи се зад „Франс-соарот“ или џебните книги иако скоро секогаш е како сега со Ана, скоро секогаш се некои очи што се сместуваат во процепите од она што навистина може да се гледа, што се сместуваат на она неутрално и делумно тапо растојание што се протега од моето лице до лицето на човекот сосредоточен на својот „Фигаро“.

Црни очи, продорни со долги трепки. Природно заводливи.

Над црните очи се исцртуваа јасни, густи црни веѓи.

Релативно млад човек. Црни очи. Измазнета коса. Грижливо негувани мустаќи. Блага насмевка на лицето и во очите.

Напред колоната јаваше на зелен арапски коњ прилепскиот кадија и беглер-беј Арслан ефендија, средновечен човек на 40-45 години, строен Турчин, со одвај пробелени брада и коса, живи големи црни очи, долги засукани мустаќи, широко чело и плеќи, малку покус врат, добро угоен, богато облечен по ориенталски, со голем турбан на главата и сребрени пиштоли за појасот.

Сето тоа му го исприкажаа на нивни каурски јазик, а везирот го разбра без никаков преведувач, та дури и самиот зборуваше по каурски, Арслан ги потврдуваше зборовите за негово пленување и ја гледаше сестра си Анѓа, која ги милуваше со своите црни очи.

Мариово останува и понатаму султанов хас што ќе дава сто илјади аспри годишно, кои пари лично на султанот ќе му ги носи секоја година мариовскиот земски кмет што ќе си го избира народот.

Младо како роса, калешо, добро развиено, стројно со потечени црни очи (очигледно од долго плачење) и натажено лице.

Црни очи, црни веѓи а ете и мустачињата црни му набоднале и го украсиле белото лице како вистинска икона од свети Јована Крстител.

Најпосле некако се примири, се испружи зад Митра сѐ уште со раката во пазувата и слушајќи ја мајка си како нешто вражи исо устата, влезе во еден мигновен денски сон: ја гледа Пелагија и не ѝ се верува дека девојката што ја гледа е нејзината пријателка, ја гледа на улица, на разминување, облечена во машки пљачки со широка војничка мандија Која ѝ ја одзема и последната женственост што зрачи од нејзините крупни црни очи, се разминува со неа а таа не дека не ја препознава, ја препознава, ама се прави како да не ја знае, Пелагија оди кон запрега на среде улица, скокнува во неа, го зема камшикот и ги фраснува коњите безмилосно, тие ги напнуваат вратовите и јурнуваат по патот што сега е покриен со дебел пласт снег.

Избричен, како гроф, а изразот на лицето му беше ужасен: црните очи горат, на усните потсмев, веѓите намуртени.

И така: црни очи, црни веѓи, црна коса, бело лице, танка става — цела солунска кокона!

Црни очи, црни веѓи, црни коси, белузликаво лице. ситни бели заби, набубрени црвенкасти усни, прав нос, мали ушиња, пуштена гушка.

Мермерната мастилница со две црни очи беше варварска маска за туѓинските обреди.

Бело лице љубам јас, Црни очи љубам јас, Гајтан веѓи љубам јас, Фајде нема... ...

Фимка за миг откина лице и одново се загледа во големите црни очи.

И во пеењето – спомен, ја има Фанка која бери грозје лисичина и падарчето кое ја фати, а не сака бакшиш пендолира, туку сака, леле, црни очи... и калеш Донка и Калината руса коса како тељови за тамбура и лулашката на Ѓурѓовден и...

Умилно се загледа во големите и црни очи на Циљка.

Учителката стоеше достоинствено, насмевната и со некоја чудесна мајчинска топлина во гласот, со меко и долнавесто лице, со големи, тркалезни црни очи и едноставно Пела во себе ја замени со Богородица онаква каква што ја знаеше од црквите!

Мајката Роса и мајката Перса не можат да им се изнагледаат, наликуваат на две родени сестри во омјасот, во бојата, во црната коса и црните очи.

И социјализмот не може кивањето да го искорени. „И две црни очи што фрлаат оган, каде и да минеш за тебе се слуша...“

Коста бил убаво момче: среден по раст, бело и тркалезно лице, со црни очи и коса.