ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

4 Примерот на Х.Џ. е за одбележување затоа што неговата храброст и решителност да покрене судска постапка, делуваше инспиративно и стимулативно за другите вработени во фабриката, кои соочувајќи се со истиов овој проблем, беа во тешка и незавидна ситуација.

Запрашан околу тоа дали тој повторно би тужел, доколку во иднина му биде повредено некое право – Х.Џ. со право изјавува дека, од денешна перспектива, многу важен услов за покренување тужба е тоа колку ќе биде самиот тој, економски и психички силен тоа да го стори – затоа што одењето на суд е голем луксуз и голем стрес.

А како да не се отвори: на таа страница во болни риданија Рахела ги оплакуваше своите деца а дедо ми, наместо свеќа, тука оставил стракче мајкина душица кое во голема тага се сушело низ вековите и сочувало сила само тешките и позлатени капаци на Светото писмо да ги подотвори толку - колку да се чуе ужасот на пискотниците од Витлеем.

Минаа толку празни, тешки и тажни години.

Сѐ што им помагаше да заборават и да избегаат, макар и за миг само, од тешката и сурова стварност на аргатскиот живот, тие го примаа со благодарност.

Тој ден ми се виде грдо-бигорен а ноќта тешка и темна небиднина Јас чекав чекав чекав: слегував во пеколот.

Полесно ни одат оние, како ги нарекувате, девијациите! Признајте!“

По тој ист пат нејзините мисли и понатаму непречено ќе слегуваат кон полето.

Никако да ни тргне од рака таа тешка и мачна работа.

Оттаму, од нејзината могила, таа ќе ја гледа куќата во која ги поминала сите тешки и сите среќни години, како и најголемиот дел од патот, оној единствен пат по кој во една далечна ноќ се качуваше кон ѕвездите и кон планината.

Сал молк тежок и длабок како мрачна бездна, молк кобен како најтешка клетва... и болка како од отворена рана... Така посакаа други... – да нема луѓе... и човечки одѕив...

Таа задача е многу тешка и бара големи заеднички усилби.

Тешкиот и спор ритам на водењето љубов што му го наметна таа како сосема да му го затвори грлото.

Околу полноќ, по многуте попусти истрели во заштитничкиот камен, преку луѓето минал бран кобна тишина.

Наоколу никнуваа криви стебла со тешки и црни лисја, се ширеа, се лееја едно во друго, потоа станаа несовладлив ѕид.

Неколцина другари на стројниот стрелец Рамиз-бег, пред тоа прострелан низ гради, со тешко и соголено стебло ја пробиле окованата врата на куќата-кула, се качиле претпазливо по тесни басамаци и го нашле безумникот вкочанет; нечија пушка во ноќта сепак му станала судбина.

Таму, на дното на просторот, седеше Круме Арсов, онаков каков што го знаев - си го гали брадичето со палец и се чуди каков е тој пламен што се движи помеѓу него и онемените луѓе од дружината.

Требаше, сега ти можеш многу добро да го знаеш тоа, требаше, со чекичот, што го имаше заборавено в појас кога тргна по коларот, а патем го пронајде таму и го зеде в рака да не ти се истресе некаде, требаше, со тој чекич, што се меткаше сега во твоите празни, издолжени, тешки и увиснати раце, требаше со него, по главата и да го пропаднеш на днуземи, тогаш, додека стоевте.

Арсо исплива од понорот на тешка и глува тишина.

Не достига до неговата свест ни морето испружено во недогледниот спокој, ни облаците тешки и мрачни, ни девојкиното срамежливо кикотење.

А Тарас Буљба? Навистина тој има мустаќи тешки и дебели како Керим-бег.

Часовникот, тежок и сребрено блескав, си имаше своја историја.

Мала ништовна смисла што може да те оттргне од твоите тешки и болни бладања.

Ова е тешка и смрдлива, жива кал. Уф! Подај ми рака!

Српскиот правопис, кого српскиот јазик успешно го одвои од некогашната руско-славјанска мешавина, ќе им го открие и ќе им го омили на Македонците нивниот роден дијалект и ќе ги отуѓи од тешкиот и заплеткан историски правопис со кој се служат Бугарите и како попроста и поуслогодена работа ќе ги разниша кај народот најдлабоките корени на бугарската пропаганда и на бугарската писменост кои Бугарите ја имаат широко распространето.

Врз полето легнуваше магла - почнуваа тешките и невесели дни на предзимското сивило.

Нозете ни беа тешки и одвај ги влечкавме, од глава до петици бевме полни со вошки.

Поголемиот дел од неа беше здодевна рутина, но вклучуваше исто така и толку тешки и замрсени задачи, што човек можеше да се загуби во нив како во длабочините на некој математички проблем - деликатни парчиња од фалсификат, во кои немаше од што друго да се раководи освен од познавањето на принципите на Ангсоцот и од сопствените претпоставки што е тоа што Партијата сака да го каже.

Се обидов еднаш или двапати да го одвратам од таа тешка и залудна работа, но тој не ме послуша.

На прво место тука е седиштето на царската управна власт — мудурлакот, на чие чело веќе дваесет и повеќе години седи стариот мудур Арсланбеј со десетина заптага и младото ќатипче и го претставува султанот пред рајата, ги гледа сите давии во името негово од сите деветнаесет мариовски села, тука е седиштето на мифеташот со пет шест души колџии што ги чуваат сите мариовски шуми; тука е седиштето на авџитабурот од двесте души аскер кој ги брка комитите и им помага на мудурот и мифетишот во тешките и одговорни државни работи; тука е седиштето на третокласното егзархиско училиште со архиерејскиот намесник на чело и четворица учители, во кое училиште учат децата на сите оние мариовци што сакаат да им прогледаат сшкдаи им и да станат попови или даскали; тука е изворот на попови од четирите поповски фамилии, и, најпосле, тука се: Влашкиот ан, анчето на Младена Чкулот, Петка Спасоев, Трајка Балето и Цулевото анче, во кои се враќаат и преноќуваат сите оние мариовци од другите села коишто за еден ден не можат да свршат работа во уќуматот доколку немаат блиски роднини и пријатели во селото.

Тие, со години, во тешките и пресудните мигови за судбината на семејството, најдобро си се разбираа низ тишината. Така беше и овој пат.

Се молевме кон небото – а гласот ни беше тежок И паѓаше пак долу на земјата За да не нѐ чуе ништо зашто немаше кој да нѐ чуе.

Чекорите што доаѓаа откај ходникот, многу тешки и речиси идеално рамномерни, ја одмеруваа должината на ноќта и неизмерливоста на неизвесноста.

Тогаш од селаните можете да ги чуете најубавите раскази и повести за тешкото и незаборавно минато, за сѐ што ги зближува.

Удира врз дебелите стебла, прекршува гранки и се враќа како тешко и болно офкање.

Не беа тоа провирни јадења, туку тешки и мрсни кои набргу се залојуваат и ти се лепат на устата.