Народниот правобранител 80 може да покрене постапка и по сопствена иницијатива, доколку оцени дека на граѓаните им се повредени утврдените уставни и законски права (чл. 13, ЗНП).
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Секое лице може да поднесе претставка до Народниот правобранител кога ќе оцени дека му се повредени уставните и законските права или кога се повредени начелата на недискриминација и соодветна и правична застапеност на припадниците на заедниците во органите.
„Работни спорови - Позитивни примери од судската пракса“
од Димитар Апасиев
(2011)
Во текот на истрагата водена по повод посетата на селото Горно Морино од страна на М. Ѓурев, тој самиот беше потврдил дека по сопствена иницијатива, или како што самиот се изрази, по сопствена желба и од лични побуди престојувал два дена во Горно Морино.
„Желките од рајската градина“
од Србо Ивановски
(2010)