ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Тоа го направи и Јовановиот четник Брајан од Жиово, та стана капиданис Брајанис и ги одведе андартите во своето село Жиово да го изгорат, а сам со својата рака му ја пресече главата со секира на својот роден стрико „Бугаринот" Петка.

Познаниците прилепчани направија постапки и Бино стана даскал во своето село, плаќан сега не од родителите на учениците, како што беше дотогаш Чало во Витолишча, Петко во Бешишта и други, ами од „народната каса", т. е. од Егзархијата.

Митре служи во српската војска на Соколот, на доглед на својата куќа, на своето село, а ништо не знае за своите, а уште помалку дека брат му Петре стои против него, на дваесетина триесет метри во бугарските окопи.

Петре пак, пред самото влегување во окопите, помина преку своето село Старавина, го виде разурнатото дедово оганиште, упропастените лозја, ливади, исечените кории, та може да се замисли со каква омраза во душата отиде да се бори.

Барем малку да сакаше да се помрдне фронтот, Митре ќе дојдеше до своето село, до својата куќа.

Но какви такви, Толе поткрена неколку стотини души од своите села, a со оние што ги доведоа Андон, Петко, Стојо и дедот Коле се собраа над илјада и се ставија на расположение на војводите.

— Момчиња! — (макар да имаше и старци од шеесет години). Часот на слободата тропна.

Со јадри стапки се упати Павле накај своето село.

Се сети на своето село, на куп луѓе под сенките на големиот орев, на јатото кокошки кои го колваа буништето, на свињите кои ги таманеа како крв засирените црвени бобинки, на бунарот и чкрипотот на чекркот.

Се вели дека никој не станал пророк во своето село. Не разбирам зошто да не е тоа можно! Јас, навистина, еве не разбирам. И велам: можно е!

Обземен сега од потребата да стане, како што се вели, пророк во своето село, тој заборавил дека селаните се неблагодарен, но прониклив свет“.

Такви како Војнета во Ливаѓе и од Брезница тој уште од партизанското време имаше по сите села, а тие си знаеја дека од Сврделот им зависи дали ќе бидат со поголема или со помала власт во своите села, кому ќе му продадат кому не боречка пензија, пасош за во странство и многу други таквите работи.

Националното е еден вид политички камен кој на сила му се става околу вратот на човекот расположен да лета; со него се задржува човекот да остане во своето село, до својот нужник, да не отиде во светот, да не види дека постојат многу и различни светови.

Тој е закопан во своето село, има споменик а на споменикот црвена ѕвезда.

Имаше пред себе дваесетина километри зимен пат до своето село, а сега тргнуваше да го оди, сам.

Иако не биле далеку од своето село, од познатите огништа на каква-таква домашна радост, не можеле да се брзи.

Неочекувано, со чемерна шегобијност но зајакната со калапот на привидната осаменост, го прашала ја сака ли за жена и дали не ќе зажали што не се вратил во своето село.

Ги буделе со студена вода и со удари.

- Бегај, реков. Не сум јас невеста ни за гол ни за натоварен младоженец со три деца и не сум жена што легнува пред секој што ќе ѝ тропне на врата со коледарска ластегарка.

- Девојкана - остана со нас. - Дојде да ни помогне, нека остане.

- Но како дошла овде од своето село?

Тешко ќе ја натераме да се врати во своето село.

- Видела шестмина со оружје, со пушки и со кубури.

И така направија. Му дозволија прво на башибозукот, кој и без дозвола почна да се враќа по своите села со богатата пљачка од овци, кози, говеда, коњи, алишта, жито, бакар, маст, сирење и сѐ друго што претставуваше некаква вредност.

Живите селани се вратија по своите села и почнаа да се приготвуваат за одбрана. – Никаква турска нога да не стапне во наше Мариово – беше решението на овој прв бунтовнички штаб во средето на големата турска царевина.

Настана детска пискотница, старски молби, плачки, пцости, физички напади и расправии, но откаде паднаа неколку старци од јатаганите на семејните, децата беа собрани и со кадијата на чело, одведени и затворени во еден конак, а старците си заплакаа и си отидоа во своите села да им ја однесат тажната новина на мајките и татковците од пленетите деца.

Седејќи на подгниените греди, размислуваа, молчеа, голтаа чемер, тагуваа и со мислите и разговорите секогаш таму, во своите села, во своите куќи, во нивите, бавчите, лозјата, градините...

Преспанци каде и да се своите села си ги викаат Оровник – Попли – Рудари – Шртково – Медово – Раби – Герман.

Имаа слушано дека такви чуда по големите градови имало, но дека и по села може да оди и, еве, во Брезница да дојде, немаа ни чуено ниту, пак, им се веруваше дека тоа чудо, еве, со свои очи и во своето село, пред куќата на Спира Клечев го гледаат.

Над нив беше исправен голем брадјосан човек каков што во своето село ниту пак не некое друго место немаа видено.