ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Другите четворица Турци, престрашени, не можеа ниту да отстапат ниту да напредуваат; само пукаа во празно и заедно со своите коњи тонеа во живиот песок.

Што било за него искачен на својот коњ, бинеџија, и придружуван од своите сејмени, за три дена да стигне од Лазарополе во Солун и оттука во Константинопол.

— Ајде, ај ми со здравје и носи му здраво живо на агите; нека пратат и други авалеџии и беглиџии да збираат арачи и беглици — вели Јован и го јавна својот коњ.

— Вамо, бре едепц'зи ниедни, кај кршите глава по аскер, не гледате шо сила е! — почна да вика Толе од својот коњ кога го виде обрачот скинат, а четниците надвор од него.

Ти иих, шо такцират имале сиромаси со вас да тргаат, да би орлите ви го тргале месото на живота!

Сите полегнаа на земја и почнаа да стрелаат.

Виде оти ја напуштија борбата сите, им удри уште неколку залпови во правец на конакот и казармата, си го јавна својот коњ и со другарите, го напушти и тој „бојното поле" со тешка тага на душата што не го турна Арслана од мудурлакот.

Го прегрна Тодор Толета и го избакна. Се избакнаа и неговите четници со Толевите и Толе ги поведе по мракот сите кон Вепрчани, откаде уште истата ноќ ја прејдоа Црна и ја фатија жиовската Станоновица.

Штом Рифатчауш излезе напред на својот коњ, тргна караулот и тој падна од коњот.

- Ќе издржите вие, знам, ве познавам јас добро, сте влечеле и потежок товар. - нежно со шепот разговараше со својте коњи, мислиш комуницира со нив без никаква мака, а тие пак послушно го следеа неговиот говор, постапувајки според неговите мирни наредби знаејќи дека само така е можно да се успее во намерата.

И, како по правило, на стотина метри од главната плажа, детето ќе го свртеше својот коњ во морето и набргу меѓу брановите ќе можеа да се видат само две глави: црната на детето и белата на неговиот коњ.

Набргу детето ќе испливаше на брегот, слепено со грбот на својот коњ, па, не обѕирајќи се на извиците на престрашените мајки и нивните возбудени и восхитени деца, ќе одгалопираше угоре, преку маслиновата гора.

Го давам својот коњ за тој белец.

Без надеж дека тој ќе и се врати останува таа осамена и грда и се убива со отров, во истиот миг, гонет од љубопитност, тој да го отвори ковчегот и од она што ќе го види да се споулави, веднаш оп скок на својот коњ да се најде леденоок во прегратки на смртта.

Сѐ уште се надевал извлекувајќи го јатаганот од појас: можел да стаса до својот коњ побрзо отколку гонителите до него. Многуте гласови како да го сопнувале.

Сепак ја видел девојката како граба од една двоколка големо парче месо и како бега со трчање веднаш за да стане мрак во мракот на простор до кој зелената небесна светлина не достасувала.

Иако млад, речиси момче со фес и со јатаган во црвеномодриот појас, не бил брз - поткривнувал од стара рана од која понекогаш едната нога останува покуса.

Подоцна Онисифор Проказник со зачуденост ја нишал главата: во Кукулино дошла по свои тајни патишта вистината, ако тоа сепак била вистина, дека Ганка со бегање се спасила од напасници, што им ја запалиле куќата и ги потерале пред камшици врзани пред своите коњи нејзините родители со поголема група недолжни селани.

СУЉО АГА ИЗЛЕЗЕ од Прилеп, та не разбра што стана со неговиот кадија сношти. Го бодна својот коњ по битолско, леринско, воденско, солунско, серско џаде и дојде по две недели на Босфорот.

Преминаа и застанаа; провикаа пак нерде сан сен бре ѓаурлари, но пак ништо, ни слушнаа ни видоа и Суљо го јавна својот коњ и тргна пред тајфата, пропуштајќи пред него само двајца.

На тоа место некогаш навистина постоела штала во која богаташите ги чувале своите коњи.

Мислам дека тој веруваше оти ако зацапа во матната река на вистината дека ќе мора да се симне од својот коњ, дека ќе престане да го јава по оние далечини и пространства од кои ретко се враќаше.

Гледаш богати, прекрасна трампа на автомобил за коњ.

Го чувам неговото пусулче. Еден вид признаница, дека реквирираниот автомобил, форд 35та, лично го рекверирал од сопственикот Семјон Иванович, за потребите на неговата единица, и дека на сопственикот на автомобилот, истоименуваниот, му го отстапил својот коњ, за да може да се врати дома.

Го бара својот коњ.

Селим, Циганот, кој на својот коњ му ги пренесе неговите работи од Вишеград и беше единствениот човек кој влегуваше во неговата колиба, седеше по дуќаните и раскажуваше, којзнае по кој пат, сè што знаеше за странецот. – Асли, тој и не е човек како другите луѓе.

Коњот мора да се врати кај својот вистински сопственик. – Кога? – реков јас. – Најдоцна по шест месеци, – рече тој.

Јас сè растоварив, а тој гледа во мене со оние зелени очи, веѓите му се наежиле, би рекол ќе те лапне.

И, како по правило, на стотина метри од главната плажа, детето ќе го свртеше својот коњ во морето и набргу меѓу брановите ќе можеа да се видат само две глави: црната на детето и белата на неговиот коњ.

Набргу детето ќе испливаше на брегот, слепено со грбот на својот коњ, па, не обѕирајќи се на извиците на престрашените мајки и нивните возбудени и восхитени деца, ќе одгалопираше угоре, преку маслиновата гора.