ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

И тука - среде целосната тишина во својата душа - мртовецот одеднаш почувствува ужасен страв за својот мртовечки живот; дури почувствува удар на своето умрено срце.

Но се покажа дека Вадим не само што се сепна туку и во брзината го дофати татка си за грло, и тоа беше снажен машки стисок.

А и татко ми, кога беше со Чанга, колку и да истуреше од својата душа, си остануваше свој...

И таа во длабината на својата душа ги примаше ударите на судбината.

Ако ништо друго, барем ќе може да избира вакви Катиња, Цветиња, Митриња, Достиња, кои ќе му се бендисаат, и ќе си ги држи на кулата за „своја душа".

Кога се свртев да фрлам уште еден поглед кон непознатата девојка, на аголот го видов Драган Стојниќ: сал туку си пееше нешто за своја душа додека стрпливо чекаше да си купи нов мобилен телефон.

Партиски член е личност која без оглед на која партија ѝ припаѓа од дното на својата душа ја мрази ривалската партија и членовите на истата.

Без заштита од татко, вујко или кој и да е близок, тој сам, направо, уште во првите денови на својот гурбетчилак остро се судрил со животот и брзо ја сфатил неговата поука, дека во тие и такви времиња мајсторот мора да потуши секаков творечки копнеж на својата душа.

Стариот учител искрено го жалеше овој млад човек за кого што имаше слушано од другите колеги, дека често го обземало очајание и досада, но си мислеше: ќе му мине; отпрвин сите се лошо расположени, а после свикнуваат, дури по некои и го засакуваат со целата своја душа селото, штом ќе ја откријат смислата на својот свет учителски, позив.

И сега, кога стариот мајстор му ја откри пред него својата душа, на Веле му стана уште потешко.

Откривајќи ги битолските сиџили, тие сто илјади документи, секој со своја душа, со своја историја, претпоставуваше дека лесно ќе ги поврзе со други, со трети души, со други истории.

Татко живееше со своето цариградско време, длабоко, длабоко скриено во својата душа, во пресрет на бурните и неизвесни времиња што се навестуваа на Балканот.

Во својата душа дедо Димо искрено ја држеше страната на Дуковци, цврсто се радуваше на нивната тврдоглавост, па кога утрово ги виде како жнеат, она негово „Да ви се позлати српот“ беше најубава желба што еден селанец може да му ја упати на друг.

Сталин можел да опстане само со губењето на својата душа (....).

Татко замина засекогаш од Цариград, со голем катинар во својата душа го заклучи цариградското време, со сите негови тајни, како никогаш да не постоело.

Тогаш тој, во својата душа, знаеше дека таа беше во собата, и тогаш во темната месечева светлина, што се процедуваше низ пердињата, ја виде неа како жива слика, го виде нејзиното убаво бледо лице, дебелиот кок руса коса, и начинот на кој го движеше своето вито тело.

Тоа беше мажествен глас, кој во својата душа таа го споредуваше со јачината на неговите раце.

Луција не сакаше да ја допирам и не ми го даваше своето тело, а јас горев да ја имам; не ми ја даваше ни својата душа, иако јас чувствував дека се бори самата со себе, дека е на чекор да ми ја подаде барем неа, душата; но гневот кај мене се јави кога таа одби јас да ѝ дадам нешто: мојата душа.

25. Не се заколнувај, бидејќи секоја заклетва е претерување.

26. Спротивстави му се на злото, но без страв и без гнев.

Можеби Борхес по грешка се родил во Буенос Аирес.

20. Ако ти згреши десната рака твоја, прости ⥊ ти си своето тело и ти си својата душа, и тешко е, или невозможно, да се одреди границата која ги дели...

Таа средина беше многу поблиска до неговите интелектуални конструкции и лавиринтски творби.

Борхес не можеше да најде ниту мир, а камоли национално признавање во таа измачена земја во потрага по својата душа.

24. Не претерувај со вера во вистината; нема човек кој на крајот на денот не лажел, со причина, многу пати.

Така тој дојде да умре во земјата на својата младост, во таа „тврдина на разум“ во која животот е исто онолку далеку од очите на јавноста како и нејзините недружевни граѓани, и протекува исто онолку мирно како водите на Рона.

„Онаа за девојката која и години по смртта на својот сакан, го гледа со очите на својата душа, и не престанува да му зборува.“

Брат ми ја позеде книгата, од помеѓу нејзините страници испадна пресуваното глуварче кое во паркот едно дете ѝ го подаде на Сара низ решетките на оградата, и кое таа го имаше ставено меѓу страниците од книгата.

Органите на српската пропаганда во својата душа никогаш не се чувствуваа како „Срби” или „србомани”, особено во првите 10 години, иако имаат тие живеано во Србија.

121. Националниот сепаратизам се должи на српски воспитаници идеалисти што работат под српска маска, а во душата своја се признаваат за Македонци; српските воспитаници, со своето образование во Србија, се образуваа во национален дух, наместо во национален индиферентизам во Бугарија, иако некои од нив целосно не престанаа да се викаат Бугари, но меѓу нив и Македонците со чисто бугарско образование и самите Бугари се отвори една голема пропаст: тие со своето образование застанаа на средината меѓу Бугарите и Србите, т.е. викајќи се по традиција Бугари, тие престанаа да се такви во својата душа: тие станаа Македонци.

Слеп, во пустината околу себе, тој ја виде вистинската пустина – онаа во својата душа.

Секој човек, длабоко во својата душа, жеднее да биде спасен, да биде откорнат од самата несовршеност на својата човечка природа, та душевно и духовно да се издигне над стегите на материјалниот живот во кои е окован токму од таа своја човечка природа.

Сфати дека поуките остануваат празни и далечни за оние што ги слушаат ако не можат да видат дека тој ги извлекол од својата душа и токму својот живот го насочил преку нив.

Не, Димитриј не се грижеше за бесмртноста на својата душа.

Како кутнато стебло по надолнина однегде се дотркалал еден од племето на Проказниците, некој недоучен тревар Пандил Димулев, син на свој дедо, ако можело да се верува, зашто кога тој се раѓал, татко му не бил в село повеќе од две години; го кренал од земја скршениот дел на вилата, во недоумение да се прекрсти ли пред чинот за кој се определил или да го стори она што го смислил па потоа да побара прошка за својата душа. Бревтал.

Во грлото му зажуберкал плач, не многу поинаков од поранешното смеење.

Негде во длабините на својата душа тој можеше и да се гризе заради тоа, но тука не можеше да се стори ништо за да биде поинаку.

Во дното на својата душа чувствуваше наслоена сива ладна пепел.

„Овој Џемал-ага ги заплеткал нишките во својата душа.

Секогаш стреми се на она што го сликаш да му дадеш нешто свое, да му дадеш свој израз, своја душа, што се вели.

Ги палиме за душа на мртвите и за своја душа.

Вака ми останува да свирам и пејам само за својата душа, а музичкиот талент и знаење ми стои скриен во нотните тетратки, без можност да ги чујат и некои други уши.

Последните пакети мораше пеш да ги носи до тринаесеттиот кат заедно со својата душа во петиците.

Тогаш Рада по кој знае кој пат повторно ја распосла и отвори својата душа пред тетка ѝ Јана.

За душевен мир секојдневно му дарувам парче од својата душа.

Токму тој стражар не ѝ дозволуваше до крај да ја разголи својата душа и да се препушти на неговите раце.

Се уште се кршеше во себе, дали да ја отвори до крај својата душа.

А раката, на тој што оваа ноќ ја отвори својата душа, не беше како онаа грубата со црни подноктици.

Од вратата ѝ даде бискупски благослов и замина засекогаш. - „Верувај ми“ - беше последното што ѝ го кажа.

Тоа беше чудо: првпат во нејзиниот живот ја разбираше маж, кој ја слуша со сета своја душа и не очекува во замена да спие со неа.

Тој со сигурност знае дека мора да ја има за себе целата, до последно делче, за да го склопи мозаикот на нејзиниот портрет врз измачувачки белото платно.

Таа со сигурност знае дека мора да го склопи неговиот таинствен портрет на темниот фон на својата душа за да може да го има за себе целиот, до последното делче.

Ја испратија својата душа таму горе, некаде на небото, каде што ќе ги снајде вечноста.

Некои велат дека вистинската љубов е кога ќе ја најдеш својата душа во некој друг.

Со оној ист глас рече: - Верувај ми Леме, - рече тивко, како да ги кинеше зборовите од својата душа, - верувај ми, малечок, еден век мораш да останеш така на тоа место.

Ви се јавува и сосема заборавена работа, некогаш малечко трнче што ви влегло во босата нога, помните како мајка со игличка полецка го молкне и, за да не ве боли, непрестајно дувка со уста својата душа.

Таа како вешт мајстор ги ткаеше работите, таа искрено се внесуваше, со сета своја душа.

Во Пансионот на видно место стоеја и Правилата за однесување со кучињата во кои пишуваше: „На секое куче треба да му се почитува правото на природен живот; не смее да се злоставува и да му се нанесуваат физички и психички болки; секое куче има право на заштита и нега; треба да се сака такво какво што е, зашто тоа не е во состојба да бира сопственик, а сопственикот го бира него; ако не чини, треба да му се помогне да се поправи, а не да стане жртва на лошото однесување и изживување; не треба нетрпение и брзање веднаш да се научи на сѐ, ами треба да му се даде време да сфати што се бара од него; не треба без причина да се разлутува или казнува, зашто и тоа може да изненади, да врати; првиот удар тоа го простува, зашто мисли дека е случајно удрено, по грешка, но ако по втор пат го удриш, сфаќа дека е намерно и тогаш ударот ти го враќа со уште поголема мера и те замразува со сета своја душа; тоа најчесто е само и нема никого освен тебе: разговарај почесто со него и самиот ќе се изненадиш како те разбра; љубовта со љубов ти ја враќа; и тоа, како и човекот, има своја судбина: не придонесувај да му е тешка; ако остари, ослепи или оглуви, ако стане неподвижно и остане без заби помисли дека тоа може и тебе да ти се случи, зашто староста е иста за сите; не однесувај се кон него како кон некој обичен предмет, зашто кога ќе го изгубиш, ќе видиш колку е жално; испрати го на неговиот последен пат и размисли дека секоја смрт, било таа и на животно, е загуба за сите: еден живот помалку на земјата”.

Но, за волја на вистината, мора да се рече дека изненадувањата кои ги приредува животот се вон метафизичките сфери, тие се и во жестоката реалност на антагонизираниот свет, во судирот на протагонистите на непомирливите разлики.

Дојде времето, за жал тоа мораше да дојде и за Арафат, кога човекот кој во својата душа и врз своите плеќи ја чувствуваше сета тежина на големиот мит, на легендата, колку и да беше силен духот во својата алхемија, хемијата на телото имаше свои крајни граници, особено кога беше нагризено, тоа мораше еднаш да попушти, да се урне...

Сета љубов, која ја имаше во длабината на својата душа и која цел живот им ја подари на своите чеда, кои беа заминати на разни патишта и постови во животот, а јас на најдалечните, ја вложуваше во своите цвеќиња на Балканот. Сакав да го надминам значењето на моите зборови, упатени до мојата мајка, на другиот брег на Медитеранот, да го напишам најубавото писмо што еден син го напишал на една мајка.

Камилски очекуваше Татко еден ден докрај да ја отвори својата душа и од неа да протече цариградското време.

Во длабината на својата душа тој ги спојува европејството и балканството, останувајќи недокрај разбран и од едното и од другото.

Им ја придружи својата душа на илјадниците записи на заборавените мртви души на Балканот, фиксирани во последните записи за нивното некогашно, а сега заборавено постоење.

Балканецот морал да истрајува, да им поставува брана на неочекуваните удари на историјата, најпрвин во длабината на својата душа, а потоа со другите, да го одржува колективниот, семејниот и личниот гајрет!

И кога други од Архивот извлекуваа корист и слава од Татковите преведени сиџили, тој, како некогашен Сизиф во потрага по новите зборови, почина среќен што ги извел на прав пат своите потомци.

Климент Камилски сакаше ослободувајќи ја вистината од својата душа за шпанскиот, парискиот и повоениот југословенски период, да се доближи до мисијата на спасувањето на Балканот со своите и Татковите книги.

Претпладневната ракија како топол бран чинеше да го чувствува целосниот посед на телото, да си го зајакнува оптимизмот, илузиите, додека вечерната ракија ја пиеше за своја душа, таа му ја зајакнуваше носталгијата за старите времиња, за животот со семејството крај Езерото, за годините на младоста минати во Цариград.

Татко на турцизмите гурбет, сургун, гајрет, мошне често присутни во балканските јазици, реши, според кругот на блискоста на значењата, да ги предложи уште зборовите гајле и беља, како можна целина.

На Татко дотогаш му се немаше случено да ја отвори толку многу својата душа и од неа да ослободи толку тајни од својата младост.

Татко над својата маса држеше една голема врамена фотографија на својот вујко од времето кога беше премиер на Турција, со негова посвета.

„Јас не се плашам од својот разум, јас се плашам од својата душа,“ ѝ реков ставајќи ѝ ги рацете на рамена.

Вратите да не бидат осамени, го затворам прозорецот на својата душа.

Кавалџијата Ангеле си потсвирнува за своја душа - под око подгледнувајќи ги невестите и момите.

Јас сум господар на својата душа.

Никако не му идеше в глава толкава упорност и пожртвуваност, тврдоглавост, како што си велеше самиот во себе. Не можеше да си го објасни фанатизмот на овие луѓе што ги жртвуваа животите заради своите души; заради верата и слободата што ги бранеа по цената на животите.

Си беше речиси стуткана во своето ќоше во проши­рената кујна со трпезарија, каде што, со години, нè имаше нас, пред своите очи, во прегратката на својата душа, сите нејзини љубени чеда.

Настаните на чардакот и откриените знамиња на Мајка се случуваа во времето кога Татко чувствуваше дека му се затвора засекогаш школката на животот и дека беше дојдено времето да ги ослободи од себе сите свои тајни кои ги потиснуваше дури во дното на својата душа.

Го прифати патот на судбината, за да мине низ темнината, со светлината што ја носеше во својата душа.

Вистина беше дека, при читањето, Татко редеше нови пластови знаење во својата душа, а Мајка беше пови­кана да ги проверува овие вистини во животот, како све­тли­­на на нејзиното семејство кое стануваше мала ѕвезда во балканските темнини... ***

Ја прифати во празното место на својата душа.

Мајка, од нејзините блиски, уште беше дознала дека Мајка Тереза ќе стигне дури во Калкута, следејќи ја Божја­та волја, дарувајќи им ја добрината на своето срце, величи­ната на својата душа, на најбезнадежните, на отфрлените, на болните од лепра.

Татко ја разбираше длабочината на Мајкината италијанска љубов која Мајка ја негуваше како забранета билка во длабочините на својата душа.

„За утеха, останува само едно нешто. Останува за планетата Земја да водиме сметка така како што поединци умеат и можат да се погрижат за здравјето на своето тело и својата душа за да го поминат животот без болести, здрави и весели и со надеж дека најверојатно ќе поживеат некоја година повеќе, со добра сетнина.“

Во татковата потрага, по недопирливото другаде, не беше целта да стигне до крајниот предел, до пределот што го нема, туку беше битна потрагата во самиот себе, до суштината на својот идентитет, низ крстопатите на својата душа.

За Мајка, дури и секоја книга имаше своја душа.

Но големиот празник? Сликите што ги чуваше за својата душа?

Сега не можам да речам дека меѓу мене и денот кога со татко за првпат берев смрчки постои јасно растојание сега кога мирисам на смрчки повеќе одошто на самата себе кога минуваат годините во животот како што нема да поминат во споменот кога сѐ е на свој начин отсутно и пладнето, и билјето и јас и тој кога сѐ е заградено во мене и секој настан има своја миризба своја душа - она кое не се споредува!

Можеби јас сум еден од оние кои сликаат според соништата кои одбиваат да ловат, значи да убиваат со полуотворената уста на стрелата за да ја наполнат својата и на своите жени плодови саможитни што берат и за нас се молат да има улов повеќе одошто ни треба (жените кои мислат поинаку ги праќаат своите души на срните да им бидат штитник на стрелите урок) за пречек ни принесуваат богат огрев богот на гревот ни го ложат пред спиење за да заборавиме на писокот на жртвите поостер од остриците во нив набиени за да гинеме од ноќ во ноќ непоштедени од грозата на лажната смрт заблазувајќи им на оние кои писнале еднаш засекогаш!“

Во тоа невреме ја чистам својата душа од нечистотијата на гревот, го чувствувам летот на пеперутката.

Газам по сопствените чувства, ми гори телото и во пепел ја претвора љубовта.

Во тоа немо или темно мачилиште или можеби светилиште ја барам својата душа.

Ги затворам очите, ги голтам и последните солени солзи и ги ослободувам сите жили во своето тело.

Очи полни прашина, лице црно како сенка, ја изгубив ли јас овде својата душа!

Ликот ми е човечки, но чувствувам како се изобличува пред светлината, се издига како бран понесен од длабочината на ноќта.

Што душмани биле? Душмани и на градот, и на својата душа!

Ги негуваше како билки во својата душа со својот култ кон читањето на своите избрани француски автори.

Мајка ми и при најтешките судири со животот, при губењето на своите синови, не исрушташе солза, не покажувајќи ја својата душа, сместувајќи ја во повисоки сфери.

Најчесто низ тишина, во тишината на единствениот јазик во светот.

И еве по многу години, кога ја снема нашата куќа крај реката, кога таму се пресели едно друго време, на бетон и врева, често во тивките ноќи на истиот простор, кајшто останал само дел од тврдината Кале на другиот брег од реката, само во небото го откривам непроменет некогашниот поредок на ѕвездите.

Мојот клуч не знае да ја заклучи вратата на тајното сениште зошто нема своја дарба своја душа и потонување.