ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Трагичната нужност да се прифати, наместо да се отфрли, неминовниот расчекор помеѓу чувството и неговото изразување ја дава поентата на прекорот што Ајант му го изрекува на Ахила во Деветтата песна од Илијадата.

Некој таков расчекор помеѓу чувството и неговиот израз, ако не се препознае иронично, создава трагична возвишеност што се лепи за главните наративи за машкиот генерациски судир во европската култура.

А тоа, оттаму, значи мажественоста да се лиши од јуначкото величие и од самочувството за сопствената важност.

Нагорничавиот пат по кој мораат да се искачуваат геј-мажите за да се здобијат со прифатеност и еднаквост е најстрмен кога минува низ подрачјето на еротското чувство и на романтичната љубов.

Несериозното сфаќање на неавтентичноста што му е вродена на општествениот израз на чувствата е одбивање да ѝ се верува на збор на трагедијата.

Зашто, во едно хомофобично општество, секаков израз на чувство побуден од геј-сексуална желба или љубов ќе се доживее како несоодветен, екстравагантен, валкан, гротескен, претеран, театрален – а, со тоа, како изведбен, а не како автентичен.

Во Хомеровата Илијада, на пример, кога Агамемнон го навредува Ахила лишувајќи го од воената пленица, токму Ахиловото одрекување на секаква возможност да го преведе сопственото чувство на лична болка и јавна повреда во соодветен општествен израз го наведува на трагичната одлука подоцна да ја одбие Агамемноновата понуда за надомест – и, заедно со неа, валидноста на сите симболични општествени форми.

За геј-мажите, тогаш, задачата да го преведат чувството во општествен израз содржи невообичаено потешки предизвици кога чувството за кое станува збор е еротско.

Такво некое чувство неминовно подлежи на опасноста да се доживее како смислено, одиграно, натурено во лицата на луѓето, неавтентично или (со еден збор) наместено.

Да се третира неавтентичноста што му е вродена на секој општествен израз на чувство како нешто помалку од трагично, да се одбива да се види во неа нешто помалку возвишено од грепкање по границите на смртноста, значи да не ѝ се дадат нејзиното целосно човечко значење и нејзината целосна човечка тежина, да се одбива да се признае како она што трагедијата тврди дека е: имено, погубен знак за длабокиот и болен расцеп што машката кавга со небесата или со таткото го отвора во самиот поредок на човечкото значење – симптомот на егзистенцијална криза што ја доведува во опасност самата општественост.

Не затоа што, ако се откажеме од него, ќе се усреќиме, туку затоа што тоа што ќе одбиеме да си го компромитираме посакувањето на она, правото, нема да постигне ништо и уште повеќе ќе нѐ унесреќи и ќе нѐ јадоса: ќе предизвика губење на малкуте вредни нешта во светот што навистина ги поседуваме и ќе нѐ натера да ги уништиме токму битијата што ни се најдраги.

Ако ништо друго, Најмила мамичке барем сведочи за пресудната улога на изведбениот елемент во создавањето на особеното задоволство на мелодрамата. ‌Сцената со генерацискиот судир во Најмила мамичке не ја турка само до крајни граници театралната екстравагантност и бунилната претераност на глетката на поштукнатата мајка во Милдред Пирс, нудејќи ни кампско задоволство на преувеличена изведба изведена заради изведба.

Таква е, барем, визијата на класичната трагедија, онака како што по правило произлегува од јуначките судири меѓу мажите од различни поколенија.

Таа го покажува и начинот на кој Џоан Крафорд ја прикажува Милдред Пирс како изведба, во смисла на тоа дека открива колку и самата Крафорд, далеку од маченичка поради својата беспомошна, самопожртвувана посветеност на ќерка си, всушност, во Милдред Пирс дивно лажирала.310 Штом камерите ќе престанеле да снимаат, Крафорд – а не ќерка ѝ – била таа што, всушност, ги влечела конците. ‌За Џоан Крафорд, излегува, долгото мачно мајчинство не било абјектна несебичност, како што укажува Милдред Пирс.

Би се рекло дури и дека она што ја прави страста велика, она што ги преувеличува емоциите од кои се состои, е токму свеста дека е невозможно тие да се искажат транспарентно – и следователната потреба да се најде начин да им се даде лик што ќе ги задоволи критериумите за претставување што ги налага нивната великост.

Напротив, тоа било... животна улога. ‌На тој начин Најмила мамичке ретроспективно внесува во Милдред Пирс елемент на неавтентичност што веќе е имплицитна во драматичната поставка, во одигрувањето, во општествениот израз и во јавната изведба на секоја страсна емоција. 14 ОД ТРАГЕДИЈА ВО МЕЛОДРАМА ‌Емоционалната неавтентичност може да биде погубна за трагедијата, но таа не ѝ штети на мелодрамата, а не ги упропастува самодоживувањето и културата на геј-мажите.

Освен ако неавтентичноста што му е вродена на општествениот израз на чувството не се сфати како трагична, а не како комична – како сериозна наместо смешна или дефлациска – трагедијата не може да ја добие почитта што ѝ припаѓа во културна смисла.

Геј-мажите, најпосле, се исклучени од високата сериозност на трагедијата.311 За нас нема место во нејзиниот егзистенцијален јад – иако мораме да се носиме со штетноста на културната надмоќ на жанрот, што значи дека неизбежно мораме да создаваме (дисидентски) однос кон неговата прагматика, вклучително и кон општествените и емоционалните конвенции, вредносните хиерархии и структурите на чувствување што трагичниот жанр ги мобилизира и ги зајакнува.

А не може ни да си го ползува престижот што ѝ се насобира како единствената естетска форма што ја прави таквата мачилишна вистина истовремено достапна за нас и привремено, духовно поднослива.