ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Тогаш кога Трајанка имаше стодваесет години и сѐ уште на нејзиниот лик се читаа убавите црти.

Потоа Клара самоуверено ќе ја измазнеше косата, ќе си пратеше бакнешче во огледалото, се разбира, упатено кон нејзиниот лик, за кој таа мислеше дека е крајно отмен, и во цврст од, сигурно ќе закаскаше кон излезната врата.

Последните неколку години, матичниот лекар го лекуваше од спондилоза, се додека мојот многу добар пријател Даскалов не ги виде метастазите предизвикани од ракот на белите дрободи!

Сепак, уверена сум дека и баба ни е таму некаде во нејзиниот лик. Не толку наметливо како Ласа, ама присутна...

Додека камионот се оддалечуваше, нејзиниот лик забрзано се оддалечуваше.

Му се чинеше дека е тоа нешто најмногу до кое може да достигне во својата љубов, да го има при себе барем отисокот на нејзиниот лик.

Таа е дојдена за друго, самовилска ќерка, таа е дојдена да ги земе Петревите лоши очи, тие очи во кои засекогаш ќе биде најубав нејзиниот лик, а нему ќе му остави пуста темнина во која ќе ја бара.

А тој уште од оној миг кога за првпат го слушна името на девојчето, почна во своите мисли да го изградува и нејзиниот лик: „Би морала да личи на татка си, височка е значи, има дупчиња на образите, крупни црни очи, црна коса што слободно ѝ паѓа врз белото чело...“

Таа не исчезна само од собата туку и од неговата визија, од неговата имагинација, од неговата способност да си го замислува нејзиниот лик.

Сега сето негово битие влечеше кон неа, тоа посегна и надвор во просторот, и пипкаше во темнината, во обид да го зграпчи нејзиниот лик и да го задржи.

Не мора да се ограничува на поставување емоции што никогаш не се претерани, што се строго и целосно побудени, што не испуштаат ни најбледичко зракче сентименталност.

Дури и да не е Дејвис нужно садист во голем број од нејзините улоги на платното, нејзините ликови честопати недвосмислено уживаат во победоносноста, во расфрлањето со моќ и со авторитет, во пркосот против општествените конвенции и во терањето по свое дури и, па и особено, по цена на туѓото страдање.

Не мора да се дисциплинира за да се штити од кобната можност нејзините ликови да изразат повеќе отколку што навистина чувствуваат.

Поконкретно, гламурозноста на Дејвис, која е еднакво сјајна како онаа на Крафорд, изгледа е многу понесврзана со абјектност.

Тие на другар ми му откриваат многу за тоа каков тип е дечкото со кој излегува, за природата на врската што му е судена – конкретно, каков ќе им биде сексот... на долг рок.

Но, иако веројатно е претерано и прешематско целото тоа конвенционално сфаќање дека двете глумици отелотворуваат спротивни идентитети и типови на личности, изгледа дека е неспорно дека особениот етос и особениот стил на Бети Дејвис предизвикуваат визуелно, емоционално, морално и сензуално дејство што е многу различно од она на Џоан Крафорд.

За разлика од трагедијата, мелодрамата не мора да си ги правда екстравагантностите.

А бидејќи патетичното страдање со кое се гордее од самиот почеток е осудено да мине во очите на повластениот и невнесен гледач како „изнасилено“, како претерано или театрално, мелодрамата нема што да ја плаши впечатокот дека емоциите што ги поставува не се сосема автентични, дека не се чувствуваат толку колку што се изведуваат.

Во некои од оние мигови кога во кашлањето, повраќањето, или треската, бев на работ од бессознанието, ги слушав нејзините зборови: “Ќе беше подобро да не те родев.”

Уште при будењето го здогледував нејзиниот лик, потоа неколку часа одеше да ги риба подовите кај некои од побогатите семејства, а откако ќе се вратеше остануваше крај мене, и само на кратко се оддалечуваше од мојата постела, за да го потсреди домот или да зготви нешто.

Понавредливо од тоа дека нејзините ликови имаат психолошки профил на амеба можеше да биде само тоа дека таква, лигава и леплива едноклеточна маса, е и самата таа.

Во темнината телото тлее и очите, загледани во решетката, истекуваат во копнеж да го здогледаат нејзиниот лик.

Во ова парче од моето долго деноноќие, користам други орудија. – Не се осудувам да прашам кои – рече другиот лукаво, или понизно. – Зборувам за оние со кои божеството ги создало Небесата, Земјата и невидливиот Рај каде што се наоѓаме, за оние со кои ни го крие Првородниот грев.

Ти велам дека розата е вечна и дека само нејзиниот лик може да се смени.

Остана уште една работа недоволно разјаснета.

Си го поставувам ова прашање обидувајќи се со показалецот да нацртам на ѕидот од затворската ќелија барем дел од нејзиниот лик.

Не ја беше видел, а сѐ уште јасно го гледаше нејзиниот лик и по тоа знаеше дека ќе му стане судбина, дека што и да направи, каде и да бега, со неа ќе мора да се сретне и да го стори тоа што му е пишано.

Боже, колку беше изменет нејзиниот лик.

Како да се обидуваше да се присети на нејзиниот лик.

Прв пат по половина век го гледав нејзиниот лик.

Писателката олеснително воздивна кога го виде паното - не биле огледало на нејзиниот лик и творештво - туку - Дојранското Езеро некогаш и сега.

Таа беше молчелива, нерасположена и дезориентирана. Околу очите имаше големи подочници, нејзиниот лик на ангел некако брзо се измени.