ДИГИТАЛЕН РЕЧНИК НА МАКЕДОНСКИОТ ЈАЗИК

Таа налага откажување од сета надеж дека некогаш на светов ќе се најде соодветен објективен корелатив на она што го чувствуваме и задоволително средство за негово изразување.303 Ако општествените посредства отпочеток не се сфатат како нужни (и само) симболични, а не изразни, ќе се смета дека се крајно недоволни.

Во Хомеровата Илијада, на пример, кога Агамемнон го навредува Ахила лишувајќи го од воената пленица, токму Ахиловото одрекување на секаква возможност да го преведе сопственото чувство на лична болка и јавна повреда во соодветен општествен израз го наведува на трагичната одлука подоцна да ја одбие Агамемноновата понуда за надомест – и, заедно со неа, валидноста на сите симболични општествени форми.

Дури тогаш ја сфаќа емоционалната јаловост на тоа јуначко дело – неговата неможност да го надомести загубениот Патрокло и да му го ублажи чувството на одговорност за смртта на најсаканиот другар.302 Според Илијадата, човечката општественост зависи од одржливоста на чисто симболичните трансакции.

Некој таков расчекор помеѓу чувството и неговиот израз, ако не се препознае иронично, создава трагична возвишеност што се лепи за главните наративи за машкиот генерациски судир во европската култура.

Ова е она што Ахил најпосле го открива за себе, откако ќе го убие Хектора во пустиот обид да ги искупи сопствените погубни грешки.

Токму тука Ахил ја изнесува намерата да одбие каков и да е материјален надомест за општественото унижување и за емоционалната штета што ја истрпил од Агамемнон.

А во тој случај веројатно ќе ги отфрлиме, како што ги отфрла Ахил.

Трагичната нужност да се прифати, наместо да се отфрли, неминовниот расчекор помеѓу чувството и неговото изразување ја дава поентата на прекорот што Ајант му го изрекува на Ахила во Деветтата песна од Илијадата.